THE COMPARISON OF GLOBAL ETHICS AND DISCOURSE ETHICS IN TERMS OF APPLICABILITY ISSUE

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 2, 735 - 750, 13.07.2015

Mustafa Eren

Öz

Mankind has confronted planet-wide with crises in economic, political, ecological, religious matters. One fundamental reason for this globally observed crisis is deemed to be ethical one. Hence ethical theories have been developed in order to overcome the present problems and to minimize them. From these theories "discourse ethics" by Jurgen Habermas and Karl-Otto Apel, and "global ethics" presented by Hans Küng within the scope of a project of interreligious dialogue are among the most disputed ones. In this study, basic propositions of these two ethical approaches are demonstrated and their applicability is discussed. Consequently, both theories can be affirmed as processes that broaden the new discussions to global problems rather than perfected their processes.

Anahtar Kelimeler

Discourse Ethics; Global Ethics; Applicability; Jürgen Habermas; Hans Küng.

UYGULANABİLİRLİK SORUNU AÇISINDAN SÖYLEM ETİĞİ İLE KÜRESEL AHLAK DÜŞÜNCESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Üzerinde yaşadığımız gezegende günümüz insanı ekonomik, politik, ekolojik ve dini anlamda bir takım krizlerle karşı karşıya kalmıştır. Küresel bir boyut ve nitelik kazanan bu krizlerin arka planında yatan ana sebeplerden birisinin ahlak sorunu olduğu iddia edilmektedir. Bu nedenle mevcut sorunları aşmak ve onları minimize etmek için ahlak teorileri geliştirilmiştir. Bu teoriler içerisinde Jürgen Habermas ve Karl-Otto Apel’in geliştirdiği “söylem etiği” ile Hans Küng’ün dinsel referanslarla bir proje kapsamında sunduğu “küresel ahlak” düşüncesi en çok tartışılan teoriler arasına girmiştir. Mevcut çalışmada her iki ahlak anlayışının temel iddiaları ortaya konularak bunların uygulanabilirliği tartışılacaktır. Netice itibarıyla her iki ahlaki söylem gelişimini tamamlamış bir teori olmaktan ziyade, küresel sorunlara karşı yeni tartışma ufuklarını hazırlayan süreçler olarak kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Söylem Etiği; Küresel Ahlak; Uygulanabilirlik; Jürgen Habermas; Hans Küng.

Kaynakça

• Aliy, Abdurrahman, Teolog Filozof F. D. E. Schleiermacher Yaşamı, Eserleri, Felsefesi, Ankara 2011.
• Apel, Karl-Otto, ‚Bugün Evrensel Bir Etiğe Gereksinim Duyuyormuyuz? Yoksa Bu (Etik) Yalnızca Avrupa Merkezli Bir Güç İdeolojisi mi?‛ çev. Taşkıner Ketenci, http://felsefet.home.uludag.edu.tr/kaygi/dergi002.htm, 30.05. 2015 Dergisi (2002 Bahar) Sayı 2,
• Benhabib, Şeyla, Modernizm, Evrensellik ve Birey, Çağdaş Ahlak Felsefesine Katkılar, Çev. Mehmet Küçük, İstanbul 1999.
• Coşkun, Seyit, ‚Ahlaki Etik Olanaklılığı Olarak Söylem Etiği‛, UÜFD. Kaygı, 2012/18, (187-195).
• Coşkun, Seyit, Jürgen Habermas’ın Söylem Etiği Kuramında Ahlak Yargılarının Oluşumu ve Temellendirilmesi Sorunu, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2010.
• Eren, Mustafa, Benedickt Okeja, Helmut Wagner, Mustafa Eren çev. ‚Hans Küng İle Küresel Ahlak Üzerine‛, Kelam Araştırmaları 13: 1 (2015), 423- 437.
• Eren, Mustafa, Die Diskussion über die zeitgenösische Globalethik im Kontext von Hans Küng und İhwan as-Safa, (unveröffentlichte Dissertation), im Fachbereich Katholische Theologie der Johann-Wolfgang- Goethe- Üniversität Frankfurt am Main 2013,
• Fahrenbach, Helmut, ‚Die Notwendigkeit des Projekts Weltethos-aber ohne theonome Begründung, Beiträge einer Philosophie kommunikativer Vernunft- atheistisch, sozialistisch und diskursethik akzentuiert,” Hans Küng, Karl- Josef Kuschel (Hg.), Wissensschaft und Welethos, Pieper Ver. München 1998, ( 383-415.
• Habermas, Jürgen, Die Einbeziehung des Anderen, Studien zur politischen Theorie, Suhrkamp Ver. Frankfurt am Main 1996.
• Habermas, Jürgen, Erläuterüngen zur Dikursethik, Suhrkamp Ver. Frankfurt am Main 1991.
• Habermas, Jürgen, Moralbewusstsein und Kommunikatives Handeln, Suhrkamp Ver. Frankfurt am Main 1983,
• Habermas, Jürgen, Zwischen Naturalismus und Religion, Philosophische Aufsätze, Suhrkamp Verl. Frankfurt am Main 2005
• Hasselmann, Christel Die Weltreligionen entdecken ihr gemeinsames Ethos, Grünewald Ver. Mainz 2002.
• Höffe, Otfried Lesebuch zur Ethik, Philosophische Texte von der Antike bis zur Gegenwart, C.H. Beck Ver. München 1998.
• Karagözoğlu, Hümeyra, Küresel Ahlak Düşüncesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
• Küng, Hans, ‚Bir Dünya Ahlakı Beyannamesi’nin Tarihi, Amlamı ve Metodları,‛ Hans Küng, Karl-Josef Kuschel (Ed.), Evrensel Bir Ahlaka Doğru Beyanname, çev. Nevzat Y. Aşıkoğlu, Cemal Tosun, Recai Doğan, Gün Yay. Ankara 1995, (35-69),
• Küng, Hans, Karl-Josef Kuschel, A Global Ethic, The Declaration of the Parliament of the World’s Religions, New York 1993.
• Küng, Hans, Projekt Weltethos, Piper Ver. München 1990.
• Küng, Hans, Wozu Weltethos? Religion und Ethik in Zeiten der Globalisierung im Gespräch mit Jürgen Hoeren, Herder Ver. Freiburg im Breisgau, 2002.
• Rose, Christina, Das Anwendungsproblem der Diskursethik im Hinblick auf Intekulturelle Normen- und Wertekonflikt, (Dissertation), die Fakültät für Philosophie und Geschichte der Eberhart Karls Universität Tübingen, Tübingen 2007.
• Türer, Celal, ‚Ahlaktan Eğitime: Yine Ahlak‛ Felsefe Dünyası, 2014/2, sayı: 60, ( 5-29). Weichman, Martin,
• Das Verhältnis von Theorie und Praxis als
• Wissenschaftstheoretische Grundfrage Praktischer Theologie, Albert
• Ludwigs-Universtät Freiburg i. Br. ( Dissertation), 1999.
• Yaran, Cafer Sadık, Ahlak ve Etik, Doğu, Batı ve İslam Ahlak Felsefesi Yazıları, İstanbul 2010.