THE PROBLEM OF CONSCIOUSNESS AND WILLPOWER IN ANGELS

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 2, 785 - 806, 16.07.2015

Emrullah Fatiş

https://doi.org/10.18317/kader.77689

Cited By: 2

Öz

Angel’s typologies are considered differently in different cultures. In this paper we have in particular studied conception of angel in the Holy Qur’an. We have come across two different conceptions: Intelligent and strong-willed angels typecasting and unintelligent and volitionless angels typecasting. Which of them seem to be consistent? We have tried to provide arguments to evaluate this subject in the light of Qur'anic verses. Consequently, the assertions that angels are unintelligent and volitionless are not convenient for Holy Qur’an. Their using reason and will is similar to prophets. Angels are ingenious as prophets. Allah Almighty had chosen prophets from both of angels and humankind. Then it is possible that both of them intelligent and volitional and so this conception is convenient for Holy Qur’an.                                     

Anahtar Kelimeler

Angel; Devil; Satan; Will; Volitional Angels; Volitionless Angels.

MELEKLERDE ŞUUR VE İRADE PROBLEMİ

Öz

Farklı kültürlerde birbirinden farklı melek tipolojileri vardır. Akıllı ve iradeli melek tiplemeleriyle, akılsız ve iradesiz melek tiplemelerinden hangisi daha tutarlı gözükmektedir? Makalemizde bu problemin çözümü yönünde argümanlar sergiledik. Kur’an’daki Melek İblis sahneleri ve diğer ayetler ışığında konuyu pekiştirmeye çalıştık ve değerlendirmelerde bulunduk. Bu değerlendirmelerin sonucuna göre meleklerin akılsız ve iradesiz olduğu yönündeki tezler Kur’an’la örtüşmemektedir. Meleklerin akıl ve iradeleri vardır. Onların akıl ve irade kullanmaları peygamberlerin akıl ve irade kullanmalarına benzer. Melekler de masumdur, peygamberler de masumdur. Yüce Allah melekler âleminden de insanlar âleminden de peygamberler seçmiştir. O halde her ikisininde de akıllı ve iradeli olması mantıklı gözükmekte ve Kur’an’ın verileriyle de örtüşmektedir.                    

Anahtar Kelimeler

Melek; İblis; Şeytan; İrade; İradeli Melekler; İradesiz Melekler.

Kaynakça

• Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî eş-Şa‘rânî el-Mısrî (ö. 973/1565), el-Yevâkit ve’l-Cevahir fi Beyani Akaidi’l-Kebair, c. II, s. 45, Mısır 1317h.
• Ali el-Kârî, Ali b. Muhammed (ö.1014/ 1606), Minahu’r-Ravzı’l-Ezher fi Şerhi'l-Fıkhı'l-Ekber, thk. Vehbi Süleyman Gavcı, s. 379, Daru’l- Beşairi’l-İslâmiyye, 1. baskı, Beyrut 1998.
• Asım Efendi, Ahmet, el-Okyanusu’l-basît fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît, (Kamus Tercümesi), c. IV, İstanbul 1305.
• Ateş, Süleyman, ‚Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Evrim Teorisi‛, AÜİFD, Sayı:20, s. 144, Ankara 1975.
• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammed el-Basrî (ö. 403/1013), el-İnsâf fîmâ yecibu i’tikaduhu velâ yecûzu’l-cehlu bih, el- Mektebetu’l-Ezheriyye li’t-Türâs, Kâhire 2000.
• Beyazi, Kemaleddin Ahmed b. Hasan (1098/1687), İşârâtü'l-Merâm min İbârâti'l-İmâm, Ebî Hanîfe fî Usûli’d Din, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1971.
• Beyzâvî, Nâsıruddin Saîd Abdullah b. Ömer, Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t- Te’vîl, c. II, Dâru İhyai't-Turasil-Arabî, Beyrut ts.
• Çelebi, İlyas, ‚Gayb Âlem ve Gaybi Varlıklar‛, Kelam el-Kitabı, Grafiker yayınları, 2. baskı, Ankara 2012.
• Davitson, Gustav, A. Dictionary of Angeles, London 1967.
• Doğan, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Rehber Yayınları, 7.baskı, Ankara 1990.
• Düzgün, Şaban Ali, ‚Dinsel Ve Mitolojik Yönleriyle Cin Ve Şeytan Algımız‛, Kelam Araştırmaları Dergisi, Cilt 10, Sayı:2 (2012), s. 15.
• Ebu Muhammed Abdu’l-Kerim b. Salih b. Abdu’l-Kerim el-Hamid, Menazilü’l-Huri’lIyn Mektebetü’l-Melik Fehd el-Vataniyye, Riyad ts. fi Kulubi’l-Arifin bi
• Rabbi’l-Âlemin, c.I,
• Ebu'l-Mu'in en-Nesefî, Bahru'l-Kelâm Fî Akaidi Ehli'l-İslâm, çev. Ramazan Biçer, Gelenek Yayınları, İstanbul 2010.
• Elmalılı M. Hamdi Yazır (ö.1361/1942), Hak Dini Kur'an Dili, c.I, Azim Dağıtım, İstanbul ts.
• Erbaş, Ali, ‚Melek Düşüncesinin Farklı İnançlardaki Tezahürleri‛, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, s.115, 125, Sakarya 1996.
• Erbaş, Ali, Melekler Âlemi İlahi Dinlerde Melek İnancı, Bsr yayın grubu, 2. baskı, İstanbul 2012.
• Eşkar, Ömer Süleyman, Âlemü'l-Melâiketi'l-Ebrâr, Üçüncü baskı, Kuveyt 1983.
• Fahreddin er-Râzi, Ebu Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî (ö.606/1210), Mefâtihu'l-Gayb, c. II, s. 97, Daru’l-Fikir, Beyrut 1981.
• Fahreddin er-Râzi, Ebu Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî (ö.606/1210), en-Nefs ve’r-Ruh ve Şerhu Kuvâhumâ, thk. Muhammed Sağîr Hasan el-Ma’sûmî, Tahran 1909.
• Ferâhidî, Halil b. Ahmed (ö.175/791), Kitâbu’l-Ayn, c. III, Dâru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut 2003.
• Hâzin, Ali b. Muhammed el-Bağdadî (ö.741/1340), c. I, Lübâbü't-Te'vîl fî Maâni't- Tenzîl, Daru’l-Kütübü’l-Arabiyye, Mısır ts.
• İbn Furek, Muhammed, el-Mücerred fî makalât-ı Ebi Hasan el-Eş’arî, Mektebetu’s-Sekâfeti’d-Diniyye, Kâhire 2005.
• İbn Manzûr, Cemâlüddîn Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem el-Mısrî (ö.711/1311), Lisânu'l-Arab, I-XV, Beyrut ts.
• İbn’ü-Cevzî, Ebül-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Ali b. Muhammed el-Bagdâdî (ö.597/1201), Zadu’l-Mesir fi ilmi’t-Tefsir, c. III, s. 315, 3. baskı, Beyrut 1984.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Farh el - Ensârî el-Hazrecî el- Endelûsî (ö. 671/1272), el-Câmi’ li Ahkâmi’l- Kur’ân, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türki, c. I, Beyrut 2006.
• Makdisi, Mutahhar b. Tahir (ö. 355/ 966), el-Bed ve’t-Tarih, I-II, Paris 1899.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed İbn Muhammed (ö.333/945), Te'vîlâtü Ehli's-Sünne, c.I, thk. Fatma Yusuf el-Haymi, Menşuratü Mervan Rıdvan Daûbûl, 1. baskı, Beyrut 2004.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr, Kitabu’t-Tevhid, thk. Fetullah Huleyf, İstanbul 1979.
• Mukatil b. Süleyman, Ebu’l-Hasen (ö.150/767) Tefsiru Mukatil, nşr. Ahmed Ferid, c. I, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1. baskı, Beyrut 2002.
• Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed (ö.508/1115), Tabsıratu’l- Edille fî Usûli’d-Din, c. I, thk. Hüseyin Atay, DİB. Yay, Ankara 1993.
• Nesefî, Ebu'l-Berekât (ö. 710/1310), Tefsîru'n-Nesefî, thk. Yûsuf Ali Bedyevî (Büdey-vî) ve Muhyiddin Dîb Müstû, 1. Baskı, c. III, Beyrut 1998.
• Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal (ö. 502/1108), Müfredat fi Garibi’l-Kur’an, c.I, thk. Nezar Mustafa el-Baz, Mektebetü Nezar Mustafa el-Baz ts.
• Rıdvânî, Mahmud Abdurrâzık, Mu’cemu’s-sûfî, Kâhire ts.
• Sa'lebî, Ebu İshâk Ahmed(ö.427), el-Keşf ve’l-Beyân, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî, c. I, s. 111. thk. Muhammed b. Âşûr, Beyrut 1422/2002.
• Şa'râvî, Muhammed Mütevelli (ö.1998), Tefsiru’ş-Şaravi, c. XIII, s.7880, Dâru. Ahbâri'l-Yevm, ts.
• Şeyh Allame Abdurrahman b. Yahya el-Muallimi’l-Yemani (ö.1386h.), Refu’l-İştibah, c.I, thk. Osman b. Muallim Mahmud b. Şeyh Ali, Daru Alemi’l-Fevaid, ts.
• T.H. Gaster, "angel", The Interpreter's Dictionary of the Bible, New York 1962, 1/129-130.
• Taberi, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr, Câmiu'l-Beyân an Te'vîli âyi’l- Kur'ân, thk. Abdullah b. Abdu’l-Muhsin et-Türki, c. I, Birinci baskı, Kahire 2001.
• Taşpınar, İsmail, Yahudi Kaynaklarına Göre Yahudilikte Ahiret İnancı, 2. baskı, M. Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 2014.
• Topaloğlu Bekir, İlyas Çelebi, Kelam Terimleri Sözlüğü, 3.baskı, İsam yayınları, İstanbul 2013.
• Wan, Mohd Nor b. Daud, İslâm Bilgi Anlayışı, çev. Fuat Aydın, Ankara 2002.
• Xavier Leon Dufour, Vocabulair de Théologie Biblique, Paris 1962.
• Zebîdî, Muhammed Murtezâ, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrezzâk ez-Zebîdî el-Bilgrâmî el- Hüseynî (ö. 1205/1791), Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l- Kâmûs, c.XXVII, Thk. Mustafa Hicazi, Kuveyt 1993.
• Zebîdî, Muhammed Murtezâ, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrezzâk ez-Zebîdî el-Bilgrâmî el- Hüseynî (ö. 1205/1791), Tâcu’l-Arûs min cevâhiri’l-Kâmûs, c.XXXIII, thk. İbrahim Terzî, I. Baskı, Dâru’t-Turâsi’l-Arabî, Kuveyt 2000.