İBN MEYMÛN’UN KELÂMCILARIN CEVHER-ARAZ TEORİSİNE İLİŞKİN ON İKİ MUKADDİMESİNİN TERCÜMESİ

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 1, 219 - 246, 15.01.2017

Bilal Taşkın

Öz

İBN MEYMÛN’UN KELÂMCILARIN CEVHER-ARAZ TEORİSİNE İLİŞKİN ON İKİ

MUKADDİMESİNİN TERCÜMESİ

“İbn Meymûn, Delâletü’l-Hâirîn, thk. Hüseyin Atay, Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye,

Kâhire, t.y.”

Bu
çeviride İbn Meymûn’un Hüseyin Atay tarafından edisyon kritiği yapılan Delâilü’l

Hâirîn (Kahire: Mektebetü's-Sekâfeti'd-Diniyye,
t.y.) adlı eseri esas alınmıştır. Çeviri,

kitabın kelâmcıların cevher ve
araz teorilerinin incelendiği 195-214. sayfaları arasını

(yani 73. fasılı)
kapsamaktadır. Çevirideki bütün dipnotlar ve bibliyografya

mütercime aittir.

Anahtar Kelimeler

İbn Meymun, cevher, araz, Delaletü'l-Hairin

Kaynakça

• Akkirmânî, Muhammed, İklîlü’t-terâcîm, Dersaadet: Matbaa-i Osmaniyye, 1316.
• Altaş, Eşref, “Fahreddin er-Râzî’nin el-Cevherü’l-ferd Adlı Risâlesinin Tahkîki ve Tahlîli”, Nazariyât, 3 (2015): 75-170.
• Altaş, Eşref, “Fahreddin er-Râzî’nin el-Heyûlâ ve’s-Sûre Adlı Risalesi: Tahlil, Tahkik ve Tercüme”, Nazariyat: İslâm Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2014, cilt: I, sayı: 1, s. 51-116.
• Apollonius, Apollonius of Perga Treatise on Conic Sections, Londra: Cambridge University Press, 1896.
• Arapkirli, H. Avni, “A‘râz-ı ğayr-ı nisbiyye ve A‘râz-ı nisbiyye”, Cerîde-i İlmiyye, 69 (1340): 2195-2199.
• Arapkirli, H. Avni, “Araz, Hükemâya Göre Malûmun Aksâmı”, Cerîde-i İlmiyye, 68 (1339): 2167-2180.
• Arkan, Atilla, İbn Meymun Felsefesinde Tanrı, İstanbul: Değişim Yayınları, 2007.
• el-Bağdâdî, Abdülkâhir, Usûlü’d-dîn, İstanbul: Devlet Matbaası, 1928.
• Bulğen, Mehmet, “Kelâm İlminin Kozmolojik Boyutları ve Günümüz Kozmolojisi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 39 (2010): 61-65.
• Bulğen, Mehmet, Kelâm Atomculuğu ve Modern Kozmoloji, Ankara: TDV Yayınları, 2015.
• Bulğen, Mehmet, Klasik İslâm Düşüncesinde Atomculuk Eleştirileri, İstanbul: 2016.
• el-Cürcânî, Seyyid Şerif, Şerhu’l-Mevâkıft, Beyrut: Dâru’l-Cîl, 1997.
• el-Cüveynî, el-İrşâd, thk. M. Yusuf Musa, Mısır: Mektebetü’l-hâncî, 1950.
• el-Cüveynî, eş-Şâmil fî Usûli’d-dîn, nşr. Ali S. en-Neşşâr, Mısır: Münşeetü’l-Maârif, 1969.
• Çağrıcı, Mustafa, “İbn Meymûn”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XX, 194-197.
• Dağ, Mehmet, “İslâm Felsefesinde Aristocu Zaman Görüşü”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(1973): 97-113.
• Dağ, Mehmet, “Kelâm ve İslâm Felsefesinde Hareket Kuramı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24 (1981): 221-248.
• Demir, Osman, “Fahreddin er-Râzî’de Cevher-i Ferd ve Heyûlâ - Sûret Teorileri”, İslâm Düşüncesinin Dönüşüm Çağında Fahreddin er-Râzî, ed. Ömer Türker - Osman Demir, İstanbul: İSAM Yayınları, 2013.
• Demir, Osman, Kelâmda Nedensellik, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015.
• Dhanani, Alnoor, “Kelam[cıların] Atomları ve Epikürcü Minimal Parçalar“, (çev. Mehmet Bulğen), Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 40 (2011/1): 245-258.
• Dhanani, Alnoor, “V./XI. Yüzyıl Kelâm Fiziğinin Problemleri”, (çev. Mehmet Bulğen), Kelâm Araştırmaları Dergisi, 13/2 (2015): 876.
• Ess, Josef van, “Mu'tezile Atomculuğu“, (çev. Mehmet Bulğen), Kelam Araştırmaları Dergisi, X/ (2012) :255-274.
• el-Eş‘arî, Ebu’l-Hasan, Makâlatü’l-İslâmiyyîn ve ihtilafü'l-musallîn, thk. Helmut Ritter, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1400/1980.
• Fârâbî, Makâle fî Ma‘ne’l-‘akl, (es-Semeretü’l-merzıyye fî ba‘zi risâlâti’l-Fârâbiyye içinde, ed. Friedrich Dieterici, Leipzig: J. C. Hinrichs'sche Buchhandlung, 1882.
• Galen, On The Natural Faculties, çev. A. J. Brock, Londra: William Heinemann, 1916.
• Günaltay, M. Şemseddin, “Mütekellimin ve Atom Nazariyesi”, Dârülfünûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası, I (1925).
• İbn Fûrek, Mücerredü Makâlâti’ş-Şeyh Ebi’l-Hasen el-Eş‘arî, Kahire: Mektebetü’s-sekâfeti’d-dîniyye, 2005.
• İbn Metteveyh, et-Tezkîre fî ahkâmi'l-cevâhir ve'l-a‘râz, Kahire: Dârü’s-sakâfe, 1975.
• İbn Meymun, Delâilü’l-Hâirîn, thk. Hüseyin Atay, Kahire: Mektebetü's-Sekâfeti'd-Diniyye, t.y.
• Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-hamseti, çev. İlyas Çelebi, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013.
• Karadaş, Cağfer, “Kelam Atomculuğunun Kaynağı Sorunu”, Marife, 2/2 (2002): 81-100.
• Macdonald, D. B., “Klasik Dönem Kelâmında Atomcu Zaman Ve Sürekli Yeniden Yaratma”, çev. Mehmet Bulğen, Kelam Araştırmaları Dergisi, 9/2 (1927): 279-297.
• Munâ Ahmed Ebu Zeyd, et-Tasavvuru’z-zerrî fi’l-fikri’l-İslâmî, Beyrut: el-Müessesetü’l-câmiiyye, 1994.
• en-Nekrî, Ahmed, Düstûru’l-ulemâ, “hayyiz” md., Lübnan: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 2000.
• en-Nesefî, Ebu’l-Muîn, Tebsıratü’l-edille fî Usûli’d-dîn, Mısır: Mektebetü’l-ezheriyye, 2011.
• en-Neysâbûrî, Ebu Reşîd, el-Mesâil fi’l-hilâf beyne’l-Basriyyîn ve’l-Bağdâdiyyîn, Beyrut: Ma‘hedü’l-inmâ el-arabî, 1979.
• Öklid, Euclıd’s Elements Of Geometry, ed. ve çev. Richard Fitzpatrick, t.y, 2007.
• el-Pezdevî, Ebu’l-Yüsr Muhammed, Usûli’d-dîn, thk. Hans Peter Lens, Kahire: Mektebetü’l-ezheriyye, 2003.
• Pines, Shlomo, Mezhebü’z-zerre inde’l-müslimîn, çev. M. Ebû Rîde, Kahire: Mektebetü’n-nahzati’l-Mısriyye, 1946.
• es-Saffâr, İbrahim el-Buhârî, Telhîsü’l-edille li-kavâidi’t-tevhîd, thk. Hişam İbrahim, Mısır: Dârü’s-selâm, 2010.
• es-Semerkandî, Şemseddin, Sahâifü’l-ilâhiyye, thk. Ahmed Abdurrahman, Kuveyt: 1985.
• Sıddîk Han, Ebu't-Tayyib Muhammed, Ebcedü’l-ulûm, Lübnan: Dârü İbn Hazm, 2002.
• et-Teftâzânî, Saduddin, Şerhu’l-Makâsıd, Lübnan: Alemü’l-kütüb, 1998.
• et-Tehânevî, Muhammed Ali, Keşşâfu Istılâhâti’l-funûn ve’l-‘ulûm, Lübnan: Mektebet-i Lübnan, 1996.