DİNİ ANLAMADA YÖNTEM SORUNU: “HASAN HANEFİ ÖRNEĞİ”

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 2, 275 - 282, 31.07.2017

Ramazan Altıntaş

https://doi.org/10.18317/kader.315777

Öz

 Dinde hakikati, Allah’ın maksadı ortaya koyar.
Din bilginleri dini metinlerden hareketle Allah’ın maksadını ortaya çıkarmada
tekli ve çoklu yöntemler üzerinde durmuşlardır. Dini sosyal bir fenomen olarak
değerlendiren Hasan Hanefi, sosyal bilimlerin yöntemini dini bilimlere de
uygulamıştır. Ona göre dini ilimlerin yöntemi, sosyal bilimlerin yöntemiyle
aynıdır. Sosyal bilimlerin yöntemi gibi dini bilimler de değişik yöntemlerle
anlaşılabilir. Hasan Hanefi, düşünce tarihinde dini anlamada tek yöntem uygulamalarını
çeşitli nedenlere bağlar. Bunların belli başlıları şunlardır: Yorum
tekelciliği, dini otoritenin siyasallaşması, geleneğin dinileştirilmesi, dini
metinlerin literal açıdan yorumlanmasıdır. İşte bu anlayış biçimlerine karşı
çıkan Hasan Hanefi, ilahi dinlerin mesajlarını anlamada çoklu yöntemin çözüm
olacağını ileri sürmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Yöntem, dinibilimler, akıl, dinimetin, nass

THE PROBLEM OF METHODOLOGY IN UNDERSTANDING THE RELIGION: “THE EXAMPLE OF HASAN HANAFĪ”

Öz

It is Allah’s intention
that determines the Truth in religion. Religious scholars have expressed single
and multiple methods in exploring His intention. Hasan Hanafi, who accepts the
religion as a social phenomenon, applied the method of social sciences also on
religious sciences. According to him, the method of the religious sciences is
identical with that of the social sciences. Just as the method of social sciences,
religious sciences can be understood by means of various methods. Hasan Hanafi
bases the single method applications in understanding religion within the
history of thought on various reasons. 
The main reasons are; the monopoly of interpretation, the politicization
of the religious society, the religization of tradition, and the interpretation
of the religious texts from the literal point.

Anahtar Kelimeler

methods, tradition, religion, religioustext, socialscience

Kaynakça

• Cürcânî, Seyyid Şerif, et-Ta’rîfât, Kahire, 1987.
• Gündüz, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Ankara, 1998.
• Hasan Hanefi, “Mesâdıru’l-Kahr Beyne’d-Dîn ve’s-Siyase”,
• http://www.alarabiya.net/views/2006/12/16/29947.
• Hasan Hanefi, “Direniş Kültürü” , çev. İsa Özkan, Doğudan, Yıl: 1, Sayı:2, (Kasım-Aralık 2007), 21.
• Hasan Hanefi, Hısâru’z-Zamân, (el-Mâzi ve’l-Müstakbel), Kahire, 2006.
• Kitab-ı Mukaddes.
• Sennet, Rıchard, Otorite, (çev. Kamil Durand), İstanbul, 1992.
• Şinasi Gündüz, Din ve İnanç Sözlüğü, Ankara, 1998, s. 332.
• Weber, Max, Sosyoloji Yazıları, (çev. Taha Parla), İstanbul, 1987.
• Weber, Max, Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology. Edited by Guenther Roth and Claus Wittich. 2 vols. Berkeley : Unuversity of California Press. 1978.