TÜRKİYE EKONOMİSİNDE SÜRÜKLEYİCİ ENDÜSTRİ ANALİZİ: 2002-2012 KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 16, 211 - 241, 29.12.2017

Esra Alp Recep Kök Murat Ozan Başkol

Öz

ÖZ Endüstriyel faaliyetlerin niceliksel ve niteliksel yapılarındaki değişmelerin incelendiği endüstrilerarası analiz, ekonominin gelişme performansının izlenmesi konusunda analitik bir araç olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; 2002 ve 2012 Girdi-Çıktı tablolarından hareketle, Leontief yaklaşımına göre geriye bağlantı ve Ghosh yaklaşımına göre ileriye bağlantı etkilerini hesaplamak, sürükleyici endüstrilerdeki değişimi saptamaktır. Endüstrilerin diğer endüstrileri „geri besleme‟ ve „uyarma‟ güçlerini yansıtan bağlantı bulguları, kaynak tahsisi optimizasyonunda ve yatırım kararlarının alınmasında araç göstergeler olarak değerlendirilmektedir. Çalışmanın bulguları, “kimyasal madde ve ürünlerin imalatı”, “metal eşya sanayii”, “yeniden değerlendirme” ve “araştırma ve geliştirme hizmetleri” endüstrilerinin ilgili dönemde sürükleyici niteliğini kaybettiğini ortaya koymaktadır. Buna karşılık 2012 döneminde yalnızca “ana metaller” endüstrisi ithal bağımlılığını azaltarak sürükleyici nitelik kazanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarının, politika yapıcılarının ekonomi politikası geliştirmesine katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Girdi-Çıktı Modeli, Bağlantı Etkileri

Kaynakça

• Alp, E. (2016). Türkiye imalat sanayinin üretim yapısının g-ç analizi yardımıyla incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa. Andreosso-O‟Callaghan, B. & Guoqiang, Y. (2000). Intersectoral linkages and key sectors in China 1987-1997 - an application of input- output linkage analysis. Macerata, Italy: Paper presented at the 13th International Conference on Input-Output Techniques, 165-183. Atan, S. (2011). Türkiye‟deki sektörel bağlantı yapısının g-ç yaklaşımı ile incelenmesi: Yurtiçi üretim ve ithal ara girdi ayrıştırması, Ekonomik Yaklaşım, 22(80), 59-78. Ayaş, N. (2011). Türk imalat sanayi sektörlerinin stratejik önem analizi. Ege Akademik Bakış, 11(4), 525-535. Aydoğuş, O. (2010). G-Ç modellerine giriş (3.b). Ankara: Efil Yayınevi. Başkol, M. O. (2012). G-Ç analizi yardımıyla Türkiye ekonomisindeki kilit sektörlerin belirlenmesi. F. Öztürk & T. Göksel (Ed.) Para Kur Maliye Politikaları ve Reel Ekonomi içinde (ss.143-161). Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu. Bulmer-Thomas, V. (1982). Input-output analysis in developing countries: Sources, methods and applications, New York: Wiley. Cella, G. (1984). The input-output measurement of interindustry linkages, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 46(1), 73-84. Chenery, H. B. & Clark, P. G. (1965). Endüstrilerarası iktisat. C. Çınar (Çev.) Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi Yayınları. Chenery, H. B. & Watanabe, T. (1958). International comparisons of the structure of production. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 26(4), 487-521. Clements, B. J. (1990). On the decomposition and normalization of interindustry linkages. Economics Letters, 33(4), 337-340. Çivi, H. & Çakır, M. (2000). Türkiye'de imalat sanayiinin ithalata bağımlılığı-girdi çıktı yaklaşımıyla. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 1-10. Dasgupta, P. & Chakraborty, D. (2005). The structure of the indian economy. Beijing, China: 15th International Input-Output Conference. Dhawan, S. & Saxena, K. K. (1992). Sectoral linkages and key sectors of the indian economy. Indian Economic Review, New Series, 27(2), 195-210. Dietzenbacher, E. (2005). More on multipliers, Journal of Regional Science, 45(2), 421-426, Ersungur, M. Ş., Ekinci E. D. & Takım A. (2011). Türkiye ekonomisinde ithalata bağımlılıktaki değişme: G-Ç yaklaşımıyla bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 1-11. Ersungur, Ş. & Kızıltan, M. A. (2008). Türkiye ekonomisinde sektörler arası yapısal bağınlaşma-g-ç yöntemiyle bir uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 17-31. Eurostat. (2008). Statistical classification of economic activities in the European Community. 12.01.2017 tarihinde http://ec.europa.eu/eurostat/documents/ 3859598/5902521/KS-RA-07-015-EN.PDF adresinden erişildi. Eurostat. (2008). Correspondence tables nace rev. 2 – nace rev. 1.1. 12.01.2017 tarihinde http://ec.europa.eu/eurostat/web/nace-rev2/correspondence_tables adresinden erişildi. Eurostat. (2008). Eurostat indicators on high-tech industry and knowledge – intensive services. 13.01.2017 tarihinde http://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/ Annexes/htec_esms_an3.pdf adresinden erişildi. Ghosh, A. (1958). Input-output approach in an allocation system, Economica, New Series, 25(97), 58-64. Göktolga, Z. G. & Akgül, Y. (2011). Türkiye ekonomisinin yapısal analizi: 1998 ve 2002 yılları g-ç analizi örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), 110-128. Han, E., Tosunoğlu, T. & Özsoy, C. (2011). Türk imalat sanayinde geri ve ileri bağlantılar: G-Ç tablosuna dayalı yapısal bir çözümleme. TİSK Akademi, 6(11), 104-129. Hazari, B. R. (1970). Empirical identification of key sectors in the indian economy. The Review of Economics and Statistics, 52(3), 301-305. Hirschman, A. O. (1958). The strategy of economic development. New Haven: Yale University Press. Hurwicz, L. (1955). Reviewed work: Input-output analysis and economic structure studies in the structure of the American economy: Theoretical and empirical explorations in input-output analysis by Wassily Leontief. The American Economic Review, 45(4), 626-636. Jones, L. P. (1976). The measurement of Hirschmanian linkages. The Quarterly Journal of Economics, 90(2), 323-333. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu kalkınma planı (2014-2018). 07.01.2017 tarihinde http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/12/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1.pdf adresinden erişildi.