KUŞAKLARIN KARİYER YAKLAŞIMLARI İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 16, 373 - 393, 29.12.2017

Pınar Göktaş

Öz

Küreselleşme, çalışma yaşamını etkileyen çok
yönlü sosyo-ekonomik değişmelere bağlı olarak örgüt yapısında değişimlere neden
olmuş ve dolayısıyla çalışanların nitelikleri de değişmiştir. Yoğun rekabet
ortamında personelin geleceğe yönelik karar ve beklentilerini yönlendirmede
farklı kariyer yolları ve yaklaşımlarının etkisi olmuştur. Bu kariyer yaklaşımları
çeşitli yazarlara göre klasik (geleneksel) ve çağdaş (sınırsız, esnek,
örgütsel/çift basamaklı, portföy, davranışsal/ağ tipi, kararlı, spiral, takım,
çok yönlü, küresel) olarak sınıflandırılmaktadır (Seibert vd., 2001:1/21;
Becker ve Haunschild, 2003:720; Higgins, 2001:595; Bakraktaroğlu, 2008; Cianni
ve Wnuck, 1997: 111-112; Hall, 2002: 24; Sullivan, 1999: 457; Tremblay vd.,
2002: 2). Kuşaklar arası farklılıkların ortaya çıkması ile geleneksel kariyer
anlayışından yeni kariyer anlayışına geçiş olmuştur. Dolayısıyla her kuşak
farklı kariyer yaklaşımlarını benimsemiştir. Bu çalışmanın amacı kuşaklar ile
kariyer yaklaşımlarını ilişkilendirmektir. Bu bağlamda nitel araştırma
yöntemlerinden biri olan sabit karşılaştımalı yöntem kullanılmıştır. Böylece farklı
kuşakların zaman içerisinde benimsedikleri kariyer yaklaşımlarının da
farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kuşaklar, Kariyer Yaklaşımları, İnsan Kaynakları Yönetimi

Kaynakça

• AKIN, A. (2005) Takım Kariyer Modeli İle Proje Takımlarında Kariyer Geliştirme, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 25: 1-18.
• AKTAŞ, K. (2015), Genel Anlamda Kariyer ve Kariyer Sorunları, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 1(1), 26-36.
• ALLRED, B. B., C. C. SNOW ve R. E. MILES (1996), Characteristics of Managerial Careers in the 21st Century, The Academy of Management Executive, 10(4): 17-27.
• ALTUNTUĞ, N., (2012), “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu ve Geleceğin Tüketici Profili”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (1): 203-212.
• ARTHUR, M. (1994), “The Boundaryless Career: A New Perspective for Organizational Inquiry”, Journal of Organizational Behavior, 15(4), 295-306.
• AYDIN, Ç. G. ve O. BAŞOL (2014), X ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme Var Mı?, Electronic Journal of Vocational Colleges, Aralık: 1-15.
• AYTAÇ, S. (1997), Çalışma Yaşamında Kariyer, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• BANAI, M. ve W. HARRY (2004), Boundaryless Global Careers- The International Itinerants, International Studies of Management & Organization, 34(3): 96-120.
• BARUCH, Y. and M. PEIPERL (1997), Back to Square Zero: Post-Corporate Career, Organizational Dynamics, 25(4): 7-22.
• BAYRAKTAROĞLU, S. (2008), İnsan Kaynakları Yönetimi, Sakarya Yayıncılık, Adapazarı.
• BECKER, K. H. ve Haunschild, A. (2003). “The Impact of Boundaryless Careers on Organizational Decision Making: An Analysis from the Perspective of Luhmann’s Theory of Social Systems”, International Journal of Human Resource Management, 713-727.
• BIRD, A. (1994), Careers as Repositories of Knowledge: A New Perspective on Boundaryless Careers, Journal of Organizational Behavior, 15: 325-344.
• BROWN, M. (2013), “Y Kuşağı İnovasyon Araştırması”, Deloitte Eğitim Vakfı.
• CARSON, K. D., P. P. CARSON ve A. G. BEDEIAN (1995), Development and Construct Validation of a Career Entrenchment Measure, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68: 301-320.
• CERİT, U. Ö. (2007), İşletmelerde Kariyer Planlaması ve Çalışanların Mesleki Tükenme Düzeyi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• CIANNI, M. ve D. WNUCK (1997), Individual Growth and Team Enhancement: Moving Toward A New Model of Career Develepment, The Academy of Management, 11(1):105-115.
• CRANT, J. M. (2000), “Proactive Behavior in Organizations”, Journal of Management,
• 26(3): 435-462
• CURRIE, G., S. Tempest ve K. Starkey (2006), “New Careers for Old? Organizational
• and Individual Responses to Changing Boundaries”, International Journal of Human Resource Management, 17 (4): 755-774.
• ÇALIK, T. ve F. EREŞ (2006), Kariyer Yönetimi Tanımlar, Kavramlar, İlkeler, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ÇELİK, M. (2014), Hizmet Sektöründeki Y Kuşağı Çalışanlarının İş Hayatındaki Beklentileri İstanbul Örneği, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• DELOITTE (2017), Y Kuşağı Araştırması, https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/about-deloitte/articles/millennialsurvey-2017.html, 15.06.2017
• DEMİRBİLEK, T. (1994), Örgütlerde Kariyer Danışmanlığı Hizmetleri, DEÜ İİBF Dergisi, 9(11): 71-85.
• DEMİRKAYA, H., A. AKDEMİR, E. KARAMAN ve Ö. ATAN (2015), Kuşakların Yönetim Politikası Beklentilerinin Araştırılması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7 (1): 186-204.
• EBY, L. T., M. Butts ve A. Lockwood (2003), “Predictors of Success in the Era of the
• Boundaryless Career”, Journal of Organizational Behavior, 24, 689–708.
• EFFIOM, J., D. FIELDS, A. LYNNE ve P. XIONG (2012), Attitudes Toward Work Flexibility Across Generations, 147-164.
• ERDOĞMUŞ, N. ve S. KOÇER (2009), Televizyon Yayıncılığı Sektöründe Çalışan Profesyonellerin Kariyerinin Sınırsız Kariyer Kuramı Açısından İncelenmesi, Uluslararası 7. Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 30 Ekim-1 Kasım 2009, Yalova, 1469-1479.
• ERDOĞMUŞ, N. (2003), Kariyer Geliştirme, Kuram ve Uygulama, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• ERYİĞİT, N. (2007), Örgütsel Kariyer Planlama Sürecinde İnsan Kaynakları Yönetiminin Etkinliği, Selçuk Üniversşitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• ETLİCAN, G. (2012), X ve Y Kuşaklarının Online Eğitim Teknolojilerine Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü, İstanbul.
• FAMILIES AND WORK INSTITUTE (2002), Generation and Gender in the Workplace,
• (Çevrimiçi) http://familiesandwork.org/site/research/reports/genandgender.pdf, (Erişim Tarihi: 22.06.2016)
• GLASER, B. G. ve A. L. STRAUSS (1967), The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Adline Publishing Company, Chicago.
• GOLD, M ve J. FRASER (2002), Managing Self-Management: Successful Transitions to Portfolio Careers, Work, Employment and Society ,16(4): 579-597.
• HALL, D. T. (2002), Careers In and Out of Organizations, Sage Publications Inc., Thousand Oaks.
• HALL, D. T. (1997), Special Challenges of Careers in the 21st Century, Academy of Management Perspectives, 11(1): 60-61.
• HARLEY, S., M. MULLER-CAMEN ve A. COLLIN (2004), From Academic Communities to Managed Organisations: The Implications for Academic Careers in UK and German Universities, Journal of Vocational Behavior, 64: 329-345.
• HIGGINS, M.C. (2001). “Changing Careers: The Effects of Social Context”,Journal of Organizational Behavior 22: 595-618.
• HOWE, N. ve STRAUSS, W., (2007), “The Next 20 Years: How Customer and Workforce Attitudes Will Evolve”, Harvard Business Review, ss.1-13.
• ILGAR, M. Z. ve ILGAR, S. C. (2013), Nitel Bir Araştırma Deseni Olarak Gömülü Teori (Temellendirilmiş Kuram), İZU Sosyal Bilimler Dergisi, 3: 197-247.
• İZMİRLİOĞLU, K. (2008), Konumlandırmada Kuşak Analizi Yardımıyla Tüketici Algılarının Tespiti: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
• KYLES, D. (2005), Managing Your Multigenerational Workforce, Strategic Finance, 87 (6): 53-55.
• KING, Z. (2004), “Career Self-Management: Its Nature, Causes and Consequences”,
• Journal of Vocational Behavior 65, 112–133
• KUSAK Kavramı, (2016), http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.594bfa21ce7b19.86171281 (30.01.2016).
• LATİF, H. ve S. SERBEST (2014), Türkiye’ de 2000 Kuşağı ve 2000 Kuşağının İş ve Çalışma Anlayışı, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(2), Sayı 4:132-163.
• LEHTO, Y. X., S. JANG, A. FRANCIS ve J. O’LEARY (2008), Exploring Tourism Experience Sought: A Cohort Comparison of Baby Boomers and the Silent Generation, Journal of Vacation Marketing, 14: 237-252.
• LEVICKAITE, R. (2010), Generations X Y Z: How Social Networks Form The Concept Of The World Without Borders The Case Of Lithuania, LIMES, 3(2): 170-183.
• MALLON, M. (1999), Going "Portfolio": Making Sense of Changing Careers, Career Development International, 4(7): 358-370.
• MATHIS, R. L. ve J.H. JACKSON (1994), Personnel/Human Resource Management. 6th Edit., West Pub Camp., New York.
• MAYRHOFER, W., M. MEYER, A. IELLATCHITCH ve M. SCHIFFINGER (2004), Careers and Human Resource Management- A European Perspective, Human Resource Management Review, 14 (4): 473-498.
• MCCRINDLE, M., (2011), “An Excerpt FromThe ABC of XYZ: Understanding The Global Generations Beyond Z: Meet Generation Alpha”, UNSW Press, ss.198-212.
• MENGİ, Z. (2009), BB, X, Y ve Z Kuşakları Birbirinden Çoook Farklı, Hürriyet İK, 11 Ekim 2009, 14.
• MENGİ, Z. (2012), “Z Kuşağı Geliyor”, http://www.zeynepmengi.com/2012/06/z-kusagi-geliyor/, (30.01.2016).
• MINER, A. S. ve D. F. ROBINSON (1994), Organizational and Population Level Learning as Engines for Career Transitions, Journal Of Organizational Behavior, 15: 345-364.
• MORTON, L. P. (2002), Targeting Generation Y. (Segmenting Publics), Public Relations Quarterly, 47 (2): 46.
• OLSON, P. ve H. BRESCHER (2011) The Power of 4 The Four Generations: Who They Are,http://www.vertexsolutionsgrp.com/sites/default/files/docs/whitepapers/The%20Four%20Generations%202011-03_2.pdf (Erişim Tarihi: 22.06.2016)
• ONAY, M. ve Z. VEZNELİ (2012), Sınırsız Ve Çok Yönlü Kariyer: Akademisyenlerin Kariyer Yaşamı, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1):193-202.
• ÖZDEN, M. C. (2005), Kariyerimi Baştan Yarat!. İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler, Hayat Yayınları, İstanbul (s. 159-175), http://www.mcozden.com/is-hukuku-ozluk-isleri/104-kariyer-yonetimi/201-kariyerimi-bastan-yarat (Erişim Tarihi:08.06.2016)
• ÖZDEMİR, Y. (2013), Marmara Bölgesi’ndeki İşletmelerin İK Yöneticilerinin Kariyer Anlayışındaki Değişime Yönelik Değerlendirmeleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1): 257-274.
• PİLAVCI, D. (2007), Bilgi Çağında Değişen Kariyer Anlayışı ve Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• REISENWITZ, T. ve IYER, R. (2009), “Differences in Generation X and Y: Implications For The Organization and Marketers”, Marketing Management Journal, Cilt.19, Sayı.2, (91-103).
• SABUNCUOĞLU, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• SAXENA, P ve R. JAIN (2012), Managing Career Aspirations of Generation Y at Work Place, International Journal of Advanced Research in Computer Science and Software Engineering, 2(7):114-118.
• SEÇKİN, F. S. (2000), “Türkiye‘nin Kuşak Profili”, Capital Dergisi, Sayı.12, (100-106).
• SEIBERT, S. E., M. L. Kraimer ve J. M. Crant (2001), “What Do Proactive People Do?
• A Longitudinal Model Unking Proactive Personality and Career Success”, Personnel Psychology, 54: 845-874
• SENBİR, H. (2004), Z Son İnsan mı?, O Kitaplar, İstanbul.
• SULLIVAN, S. E. (1999), The Changing Nature of Careers: A Review and Research Agenda, Journal of Management , 25(3):457-484.
• ŞİMŞEK, M. Ş. ve H. S. ÖĞE (2011), İnsan Kaynakları Yönetimi, Eğitim Akademi Yayınları, Konya.
• ŞİMŞEK, M. Ş., A. ÇELİK, T. AKGEMCİ ve A. SOYSAL (2004), Kariyer Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• TARHAN, U. (2009), “İşyerinde 3 Kuşak Çatışıyor”, http://www.yenibiris.com/HurriyetIK/Oku.aspx?ArticleID=6730, (15.02.2016).
• TEMPLER, A. J. ve T. F. CAWSEY (1999), Rethinking Career Development In An Era Of Portfolio Careers, Career Development International, 4(2): 70-76.
• TOLBIZE, A. (2008), Generational Differences In The Workplace, Research and Training Center on Community Living, 1-21, http://rtc.umn.edu/docs/2_18_Gen_diff_workplace.pdf , (Erişim tarihi: 22.06.2016).
• TORUNTAY, H. (2011), Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• TREMBLAY, M., T. WILS, ve C. PROULX (2002), Determinants of Career Path Preferences Among Canadian Engineers, Journal of Engineering and Technology Management Jet-M, 19: 1-23.
• TWENGE, J. M. (2009), Ben Nesli, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• TWENGE, J. M. ve S. M. CAMPBELL (2008), Generational Differences in Psychological Traits and Their Impact on the Workplace, Journal of Managerial Psychology, 23 (8): 862-877.
• UZ, O. (2013), “Eyvah Y Kuşağı!”, İndigo Dergisi, Sayı.95, http://indigodergisi.com/2013/08/eyvah-y-kusagi/, (10.01.2016).
• YENİ MAKALE, (2009), Yeni Kariyer Yaklaşımları, http://www.yenimakale.com/yeni-kariyer-yaklasimlari.html (Erişim Tarihi:08.06.2016).
• YİĞİT, Z. (2010), X ve Y Kuşaklarının Örgütsel Tutumlar Açısından İncelenmesi ve Bir Örnek Olay, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• YÜZBAŞIOĞLU, S. (2012), Kuşaklar X,Y,Z Diye Ayrıştı Pazarlamacıların Kafası Karıştı, (13.04.2012), http://www.dunya.com/ozel-dosyalar/isim-iletisim/kusaklar-x-y-z-diye-ayristi-pazarlamacilarin-kafasi-kari-151507h.htm (Erişim tarihi: 01.06.2016).
• ZEMKE, R. (2001). Here Come The Millenials, Training. 38(7): 44-49.