KYRGYZ SHAMAN (BAKSHI) (20-ies of XX century)

Yıl 2015, Sayı: 25, 114 - 121, 15.04.2015

İmel Moldobaev

Öz

Even though it has been decades since the study was written by famous Manas
researcher, the late İmel Moldobaev on Kyrgyz Shamanism, it has remained an important
study in its field. This article deals with Kyrgyz Shamans, rites performed and works made
on Kyrgyz shamanism upon examining notes written and not issued by the famous poet –
scholar Togolok Moldo of the Kyrgyz on the basis of his meetings with Kyrgyz shamans. 

Anahtar Kelimeler

Kyrgyz shaman, bahshi, Togolok Moldo

КЫРГЫЗСКИЙ ШАМАН (БАКШЫ) В 20-е годы XX века

Öz

Данная научная статья, написанная известным манасоведом И. Молдобаевым и
опубликованная более десять лет назад, является одной из значительных работ в
своей области. В статье рассматриваются неопубликованные записки известного
кыргызского акына-писменника Тоголока Молдо и излагаются исследования о
кыргызских шаманах, об их обрядах и ритуалах. 

Anahtar Kelimeler

кыргызский шаман, бакшы, Тоголок Молдо

KIRGIZ ŞAMANI (BAKŞI) (1920’li Yıllar)

Öz

Meşhur Manas araştırmacısı, merhum İmel Moldobaev’in Kırgız Şamanizm’i üzerine kaleme aldığı bu makalesi, neşredilmesinden on yıldan fazla vakit geçse de, alanında yapılmış   önemli   bir   çalışmadır.   Makalede,   Kırgızların   ünlü   ozan-aydını   Togolok Moldo’nun Kırgız şamanlarıyla görüşerek yazıp bıraktığı ve daha önce yayımlanmamış notları irdelenerek Kırgız Şamanları, yapılan ayinler ve Kırgız şamanizmi hakkında yapılan çalışmalar anlatılıyor.

Anahtar Kelimeler

Kırgız şamanı, Bahşı, Togolok Moldo

Kaynakça

• ABRAMZON, S. M. (1958). K Harakteristike Şamanstva v Starom Bıtu Kirgizov. Kratkiye Soobşeniya İnstituta Etnografii, 30. 143-150.
• ABRAMZON, S. M. (1971). Kirgizı i İh Etnogenetiçeskiye i İstoriko-Kul’turnıye Svyazi, Leningrad: Nauka Yayınları.
• AMANALİYEV, B. (1967). Doislamskiye Verovaniya Kirgizov. Religiya, Svobodomısliye, Ateizm, 19-20.
• BASİLOV, V. N. (1991). İslamizirovannoye Şamanstvo Narodov Sredney Azii i Kazahstana: İstoriko-Etnografiçeskoye İssledovaniye, Yayımlanmamış Post Doktora Tezi, Moskova: Etnoloji ve Antropoloji Enstitüsü.
• BASİLOV, V. N. (1992). Şamanstvo u Narodov Sredney Azii i Kazahstana, Moskova: Nauka Yayınları.
• BAYALİYEVA, T. D. (1972). Doislamskiye Verovaniya i İh Perejitki u Kirgizov, Frunze: İlim Yayınları.
• BAYTUR, Anvar (1992). Kırgız Tarıhı Lektsiyaları, Bişkek: Uçkun Yayınları.
• İLYASOV, S. İ. (1945). Perejitki Şamanizma u Kirgizov. Trydı İnstituta Yazıka, Literaturı i İstorii Kirgizskogo Filiala Akademi Nauk SSSR, 1. 181-184.
• KARAYEV, O. (1968). Arapskiye i Persidskiye İstoçniki IX-XII Vekah o Kirgizah i Kirgizii, Frunze: İlim Yayınları.
• KORJENEVSKİY, N. (1913). O Şamanstve u Alayskih Kirgiz. Turkestanskiye Vedomosti, 31.
• MOLDO, Togolok, Bakşı, Bübü, (Kırgız Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Elyazmalar Fonu. Envanter No. 1638, 1-12).
• MOLDOBAEV, İ. B. (1992). Epos “Manas” o Kırgızskih Bakşı i Ego Svyazah s Sibirskim Şamanstvom. Şamanizm Kak Religiya: Genezis, Rekonstruktsiya, Traditsiya, 83- 84.
• MOLDOBAEV, İ. B. (1995). Manas- İstoriko-Kul’turnıy Pamyatnik Kırgızov, Bişkek: Kırgızstan Yayınları.
• NUROV, G. Narodnaya Meditsina v Kirgizii, (Kırgız Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Elyazmalar Fonu. Envanter No. 1638)
• POYARKOV, F. (1891). İz Oblasti Kirgizskih Verovaniy. Etnografiçeskoye Obozreniye, 11. 4.
• POYARKOV, F. (1894). İz Oblasti Kirgizskih Verovaniy. Etnografiçeskoye Obozreniye, 20. 1.
• POYARKOV, F. (1900). Kara Kirgizskiye Legendı, Skazki i Verovaniya. Pamyatnaya Knijka i Adres-Kalendar Semireçenskoy Oblasti Na 1900 God, 1-42.
• SEMENOV-TYAN-ŞANSKİY, P. P. (1946). Puteşestviye v Tyan’-Şan’ v 1856-1857 Godah, Moskova: Coğrafya Çalışmaları Devlet Basımevi.
• SHARAF AL-ZAMAN, Tahir. (1942). Marvari on China, the Turks and İndia, Transl. V. Minorsy, Leningrad. 88