Tezer Özlü'nün 'Çocukluğun Soğuk Geceleri' Romanında Varoluşçu Söylem

Yıl 2018, Sayı: 39, 253 - 262, 28.09.2018

Taylan Abiç

https://doi.org/10.17498/kdeniz.453883

Cited By: 1

Öz

Varoluşçuluk
yirminci yüzyılın ortasında Fransa’da başlayarak birçok ülkede popüler olmuş
bir felsefe akımıdır. Başta J.P.Sartre olmak üzere Albert Camus, Franz Kafka,
Simone de Beauvoir vd. gibi ateist varoluşçu yazarların başını çektiği varoluşçuluğun
Türk edebiyatında da popüler olduğu ve Demir Özlü, Ferit Edgü, Leyla Erbil,
Tezer Özlü gibi yazarlar tarafından temsil edildiği ortaya konuldu. Bu
yazarların eserleri hakkında genel bilgiler verilerek Türk edebiyatında
varoluşçuluk tanıtıldı. Yeni roman tekniğiyle
klasik roman anlayışının üstüne çıkan bu akımın, Türk edebiyatında modenizmle
beraber içiçe olduğu üzerinde durularak felsefî temeli sorgulandı. Türkiye’de
felsefe üretiminin yoksunluğu ve felsefî akımların genel olarak edebiyatçılar/sanatçılar
ile yapıldığı çıkarımına varıldı. Araştırma öncesinde Tezer Özlü’yle ilgili
kaynak taraması yapılarak çok farklı açılardan değerlendirme yapma imkânı bulunuldu.
İnceleme, ‘varoluşçuluk nedir?’, ‘Türk edebiyatında varoluşçuluğun etkileri
nedir, önemli temsilcileri kimdir?’, ‘Varoluşçu söylem’ ve ‘Tezer Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri romanında
varoluşçu söylem’ gibi alt başlıklara ayrılarak çözümlemeye derinlik
kazandırıldı.  Bu çözümlemelerde göze
çarpan unsurlar değerlendirilerek Tezer Özlü’nün eserleri üzerinde Albert Camus
ve Cesare Pavese etkisi olduğu sonucuna varıldı. Özellikle ölümle ilgili
metinlerde Pavese’nin eserlerindeki kişilere benzerlik dikkatten kaçmadı.
Albert Camus’un Tersi ve Yüzü eserinden de büyük ölçüde etkilenildiği tespit
edildi. Romandan yapılan alıntılarla varoluşçu söylem çerçevesinde metin
okumaları sonucunda Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri romanında varoluşçu
söylemin etkisi olduğu gözlemlendi.

Anahtar Kelimeler

Varoluşçuluk, Türk edebiyatı, Tezer Özlü

Kaynakça

• Akarsu, Bedia (1979). Çağdaş Felsefe, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Aksoy, Ekrem ( Ocak 1981). Yazın ile felsefenin eylemde buluşması. Türk Dili, C.XLII, S.349.
• İş, Ayşe Öykü (2007). Ferit Edgü ve Demir Özlü’nün Öykülerinde Varoluşçu Öznellik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Kurt, Mustafa (2007). 1950 Sonrası Türk Edebiyatında Varoluşçu Felsefeden Etkilenen Yazarların Romanlarında Yapı, Tema ve Anlatma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sartre, J. P. (Nisan 2018). Bulantı, (çev. Selâhattin Hilâv), İstanbul: Can Yayınları.
• Sartre, J. P. (2005). Varoluşçuluk (çev. A. Bezirci). İstanbul: Say Yayınları.
• Timuçin, Avşar (2004). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Bulut Yayınları.