FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETME VE ÖĞRENME ANLAYIŞLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 3, 1331 - 1346, 15.09.2015

Özge Aydın Nihal Tunca Senar Alkin Şahin

Öz

Araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretme ve öğrenme anlayışlarının belirlenmesi ve bu anlayışlarının çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılmasıdır. Araştırma, tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Dumlupınar Üniversitesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 154 öğretmen adayı oluşturmaktadır. “Öğretme ve Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği” kullanılarak toplanan verilerin analizinde, betimsel istatistikler hesaplanmış, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretme ve öğrenmede yapılandırmacı yaklaşımı benimsedikleri ve öğretme ve öğrenme anlayışlarının cinsiyet, öğrenim görülen sınıf düzeyi, öğrenim yaşantısı boyunca karşılaştığı öğretmenlerin hangi öğretme ve öğrenme yaklaşımını benimsediğine ilişkin görüş ve benimsenen eğitim felsefelerine göre farklılık gösterdiği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretme ve öğrenme anlayışları, fen bilgisi eğitimi, öğretmen adayları

INVESTIGATION OF PRE-SERVICE SCIENCE TEACHERS’ CONCEPTIONS OF TEACHING AND LEARNING IN RELATION TO SOME VARIABLES

Öz

The purpose of the present study is to determine pre-service science teachers’ conceptions of teaching and learning and compare them in relation to some variables. The study was designed in the survey model. The study group of the current research involved 154 pre-service science teachers from the Elementary Education Program at the Education Faculty of Dumlupınar University. In the analysis of the data collected through “Teaching and Learning Conceptions Questionnaire”, descriptive statistics were calculated and Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H were employed. The results of the study revealed that the pre-service science teachers adopted constructivist approach in learning and teaching and the conceptions of learning and teaching vary significantly depending on gender, grade level attended and approaches and educational philosophies adopted by the teachers the students have met throughout their education lives.

Anahtar Kelimeler

learning and teaching conceptions, science education, pre-service teachers

Kaynakça

• Anagün, S. Ş., Yalçınoğlu, P. ve Ersoy, A. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknolo- ji Dersi Öğretme-Öğrenme Sürecine İlişkin İnançlarının Yapılandırmacılık Açısından İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 1-16.
• Akpinar, E. ve Ergin, Ö. (2005). Yapılandırmacı Kuramda Fen Öğretmeninin Rolü. İlköğretim Online Dergisi, 4(2), 54-65.
• Aypay, A. (2011). Öğretme ve Öğrenme Anlayışları Ölçeği’nin Türkiye Uyarlaması ve Epistemolojik İnançlar ile Öğretme ve Öğrenme Anlayışları Arasındaki İlişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 7-29.
• Bağcı-Kılıç, G. 2001. Oluşturmacı Fen Öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1, 9-22.
• Balım, A. G., Kesercioğlu, T., İnel, D. ve Evrekli, E. (2009). Researching the Opinions of Pre-Service Science Teachers about Constructivist Approach According to Different Vari- ables. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 55‐74.
• Baş, G. (2014). İlköğretim Öğretmenlerinin Öğretme-Öğrenme Anlayışlarının Bazı Değişkenler Açı- sından Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22. 18-30.
• Bıkmaz, F. H. (2011, Ekim). Öğretmen adaylarının öğretme-öğrenme anlayışları ve bilimsel epistemolojik inançları. I. uluslararası eğitim programları ve öğretim kongresinde sunul- muş bildiri, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eskişehir.
• Brooks, J. G. ve Brooks, M. G. (1999). The Case for Constructivist Classrooms. Vir- ginia: Alexandria Press.
• Chai, C. S. ve Khine, M. S. (2008). Assessing the epistemological and pedagogical beliefs among pre-service teachers in Singapore. Khine, M. S. (Ed.), In Knowing, knowledge and beliefs: Epistemological studies across diverse cultures. Amsterdam, Netherlands: Springer.
• Chan, K. W. ve Elliott, R. G. (2004). Relational Analysis of Personal Epistemology and Con- ceptions about Teaching and Learning. Teaching and Teacher Education, 20, 817-831.
• Chan, K. W. (2003). Hong Kong Teacher Education Students’ Epistemological Beliefs and Approaches to Learning. Research in Education, 69, 36-50.
• Chang, W. (2005). Impact of Constructivist Teaching on Students’ Beliefs about Teaching and Learning in Introductory Physics. Canadian Journal of Science, Mathematics and Techno- logy Education, 5(1), 95-109.
• Cheng, M. M. H., Chan, K. W., Tang, S. Y. F. ve Cheng, A. Y. N. (2009). Pre-service Teacher Education Student’ Epistemological Beliefs and Their Conceptions of Teaching. Teaching and Teacher Education, 25, 319-322.
• Demir, S. Önen, F. ve Şahin F. (2012, Haziran). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterlilik inanç düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araş- tırma. X. Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongresinde sunulmuş bildiri, Niğde.
• Demirel, Ö. (2000). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Erdem, E. ve Demirel, Ö (2002). Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı. Hacet- tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23. 81-87.
• Eren, A. (2009). Examining the Teacher Efficacy and Achievement Goals As Predictors of Turkish Student Teachers’ Conceptions about Teaching and Learning. Australian Journal of Teacher Education, 34(1), 69-87.
• Eren, A. (2010). Consonance and Dissonance between Turkish Prospective Teachers’ Values and Practises: Conceptions about Teaching, Learning, and Assessment. Australian Journal of Teacher Education, 35(3), 27-48.
• Evrekli, E., İnel, D., Balım, A. G. ve Kesercioğlu, T. (2009). Fen Öğretmen Adaylarının Ya- pılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (2), 673-687.
• Isıkoğlu, N., Baştürk, R. Ve Karaca, F. (2009). Assessing in-Service Teachers’ Instructional Beliefs about Student-Centered Education: A Turkish Prospective. Teaching and Teacher Education, 25, 350-356.
• Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Karaşahin, A. ve Kahyaoğlu H. (2012, Haziran). İlköğretim birinci kademe fen ve teknoloji dersine giren 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğrenme modeli konusunda yeterliliklerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulmuş bildiri, Niğde.
• Küçükyılmaz, E. A. (2014). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ş. S. Anagün ve N. Duban Ed. Fen Bilimleri Öğretimi. Ankara : Anı Yayıncılık
• Martin, D. J. (1997) Elementary Science Methods: A Constructivist Approach, Delmar Pub- lishers, Albany.
• McComas, W. F. (2013). The Language of Science Education: An Expanded Glossary of Key Terms and Concepts in Science Teaching and Learning. [Place of publication not identi- fied]: Sense Publishers.
• MEB (2005). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Fen - Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yayını.
• MEB (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3., 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayını.
• Saçıcı, S. (2013). The interrelation between pre-service science teachers’ conceptions of teac- hing and learning, learning approaches and self-efficacy beliefs. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. ODTÜ, Ankara.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve Öğretme (5. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Perkıns, D. N. (1999). The many faces of constructivism. Educational Leadership, November, 6-11.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (10. baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sönmez, V. (2011). Eğitim Felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, S. ve Yılmaz, H. (2011). A Confirmatory Factor Analysis of the Teaching and Learning Conceptions Questionnaire (TLCQ). Journal of Instructional Psychology, 38(3), 194- 200.
• Timur, B., Yılmaz, Ş. ve Timur, S. (2013). Investigation of Science and Technology Teachers and Pre-Service Teachers’ Opinions about Constructivist Approach. Journal of Theory and Practice in Education, 9 (1), 73-83.
• Yılmaz, H., Turkmen, H., Pedersen, J. E. ve Cavaş, P. H. (2007). Evaluation of Preservice Teachers’ Images of Science Teaching in Turkey. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 8 (1), Article 2.