BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZ DÜZENLEYİCİ ÖĞRENME SÜRECİNDE BİLİŞSEL YAPILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 3, 941 - 956, 15.09.2015

Güntay Taşçi

Öz

Bu araştırmanın amacı özdüzenleyici öğrenme ortamında bilişsel yapının incelenmesidir. Araştırmada öntestsontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmaktadır. Çalışma grubu biyoloji öğretmenliği programında birinci dönemini okuyan 29 öğretmen adayından oluşmaktadır. Bu öğretmen adayları dönem başından itibaren Genel Biyoloji Laboratuvarı I dersini almaktadır. Deney ve kontrol grupları bu öğrencilerden rastgele atama ile oluşturulmuştur. Araştırmada, kavram haritası veri toplama aracı olarak kullanılmaktadır. Deney grubuna teorik konu anlatımı gerçekleştirilmemektedir. Bunun yerine Enzim konusu ile ilgili çalışma yaprağı sunulmaktadır. Kontrol grubu ise Genel Biyoloji dersine katılmaktadır. Bilişsel yapı grafik ölçme teorisine göre nicel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sorularının sınanmasında eşleştirilmiş gruplar ve bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda özdüzenleyici öğrenme ortamı olarak biyoloji laboratuvarında gerçekleştirilen sürecin öğrencilerin bilişsel yapılarında olumlu bir değişime yol açtığı ve klasik derse göre daha başarılı olduğu görülürken, öğretmen adaylarında bilişsel yapının ışınsal tipte olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji Öğretimi, Özdüzenleyici Öğrenme, Bilişsel Yapı

INVESTIGATION OF COGNITIVE STRUCTURE OF PRESERVICE BIOLOGY TEACHERS IN SELF-REGULATED LEARNING ENVIRONMENT

Öz

The purpose of this work is to investigate the cognitive structure in the self-regulated learning environment. In the experimental study design with a pretest-posttest control group is employed. The study sample consists of 29 undergraduate students, who continue their first semester of biology education program. Experimental and control groups were formed through random assignment of this student. The data of the survey were gathered up by concept maps. This Data was analyzed quantitatively and qualitatively. The paired groups t-test and independent groups t-test were used for testing of research hypotheses. As a result of the study, biology instruction in the self-regulated learning environment changed students’ cognitive structures in a positive way and it was more successful than classical courses. But the cognitive structure all of pre-service biology teachers were determined as radial type.

Anahtar Kelimeler

Biology instruction, self-regulated learning, cognitive structure

Kaynakça

• Alkan, F., & Erdem, E. (2013). Kendi kendine öğrenmenin laboratuvarda başarı, hazırbulunuş- luk, laboratuvar becerileri tutumu ve endişeye etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15-26.
• Anagün, Ş. (2011). PISA Sonuçlarına Göre Öğrenme Öğretme Süreci Değişkenlerinin Öğrencile- rin Fen Okur Yazarlıklarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 85-102.
• Artelt, C. (2000). Strategisches Lernen. . Münster: Waxmann.
• Atıcı, T., & Bora, N. (2004). Orta Öğretim Kurumlarında. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6(2).
• Bahar , M., & Özatlı, S. (2003). Kelime İletişim Test Yöntemi İle Lise 1. Sınıf ğrencilerinin Can- lıların Temel Bileşenleri Konusundaki Bilişsel Yapılarının Araştırılması. BAÜ Fen Bil. Enst. Dergisi, 5(2).
• Bahar, M., Johnston, A., & Sutcliffe, R. (1999). Investigation of students’ cognitive sturucture in elemantary genetics through association tests. Journal of Biological Education, 33, 134, 141.
• Berck, K., & Graf, D. (2010). Biologiedidaktik Grundlagen und Methoden. Wiebelsheim: Quelle Meyer Verlag.
• Dixon, J., & Boncoddo, R. (2009). Strategies and problem representation: Implications for models of changing cognitive structure. Commentrary on “Kearning new problem solving strategies leads to changes in problem repersentation “by Alibali, K.M.Ockul and A.D. Fischer. Cogni- tive Development(24), 102-105.
• Ercan, F., Taşdere, A., & Ercan, N. (2010). Kelime Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Bilişsel Yapının ve Kavramsal Değişimin Gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 136-154.
• Friege, G., & Lind, G. (2000). Begriffsnetze und Expertise. H. Fischler, & J. Peuckert içinde, Con- cept Mapping in fachdidaktischen Forschungsprojekten der Physik und Chemie (s. 147-178.). Berlin: Logos-Verlag.
• Gall, M., Gall, J., & Borg, W. (2007). Educational Research an Introduktion. New York: Pearson.
• Güven, İ., & Gürdal, A. (2005). Ortaöğretim fizik derslerinde deneylerin öğrenme üzerindeki et- kileri. Uluslararası Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi-5. Ankara: http://infobank. fedu.odtu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/Fizik/Bildiri/.
• Harms, U., & Gonzalez-Weil, C. (2003). Unterstützung kumulativer Lernprozesse durch die Ver- wendung metakognitionsfördernder Unterrichtsstrategien – ein Unterrichtsbeispiel für den Biologieunterricht zum Thema „Zelle“. Ein Beitrag zum BLK-Program (SINUS). Kiel: IPN.
• Hasselhorn, M., & Gold, A. (2006). Paedagogische Psychologie:Erfolgreiches Lernen und Leh- ren.1. Auflage. Stuttgart: Kohlhammer Verlag.
• Hazel, E., & Prosser, M. (1994). First-Year University Students’ Understanding of Photosynthesis, Their Study Strategies and Learning Context. The American Biology Teacher., 274-279.
• Hilbert, S., & Renkl, A. (2008). Concept mapping as a follow-up strategy to learning from texts: what characterizes good and poor mappers? Instruction and Science, 36, 53-73.
• Kinchin, I., Hay, D., & Adems, A. (2000). How a qualitative approach to concept map analysis can be used to aid learning by illustraiting patterns of conceptual development. Educational Research, 1(42), 43-57.
• Koch, A. (2005). Billingualer naturwissenschaftlicher Anfangsunterricht Entwicklung – Erpro- bung – Evaluation. Kiel: Dissertation zur Erlangung des Doktoradengrades der Matematisch- Naturwissensvchaftlisches Fakultaet, Chritian Albrechts Universitaet.
• Kurt, H. (2013). Biyoloji Öğretmen Adaylarının “Enzim” Konusundaki BilişselYapılarının Belir- lenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergis, 211-243.
• Kurt, H., Ekici, G., Gökmen, A., Aktaş, M., & Aksu, Ö. (2013). Ortaöğretim Öğrencilerinin Biyoloji La- boratuvarı Sınıf Çevresine İlişkin Algılarına Öğrenme Stillerinin Etkisi. Turkish Studies, 157-177.
• Labuhn, A., Bögeholz, S., & Hasselhorn, M. (2008). Selbstregulationsförderung in einer Biologie- Unterrichtseinheit. Zeitschrift für Entwicklungspsychologie und Pädagogische Psychologie, 40(4), 167–178.
• Mintzes, J., Wandersee, J., & Novak, J. (2001). Assessing understanding in biology. Journal of Biological Education, 35(3), 118-124.
• NRC. (1996). National Science Education Standards. Washington, Dc: National Academy Press.
• Schiefele, U., & Pekrun, R. (1996). Psychologische Modelle des fremdgesteuerten und selbstges- teuerten Lernens. Enzyklopädie der Psychologie. Pädagogische Psychologie: Bd. 2. Psycho- logie des Lernens und der Instruktion (s. 249-278). içinde Göttingen:: Hogrefe.
• Schnotz, W. (1994). Aufbau von Wissenstrukturen: Untersuchungen zum Kohärenzbildung beim Wissenerwerb mit Texten. Weinheim: Beltz PVU.
• Selvi, M., & Yakışan, M. (2004). Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Enzimler Konusu ile İlgili Kavram Yanılgıları. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2(2004)), 173-182.
• Shavelson, R. (1974). Methods for examining representations of a subject- matter structure in a student’s memory. Journal of Research in Science Teaching, 11, 231-249.
• Sinan, O. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Enzimlerle İlgili Kavramsal Anlama Düzeyle- ri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergis, 1-22.
• Solso, R., Maclin, M., & Maclin, K. (2009). Bilişsel Psikoloji. (Doç. Dr. Ayşe Ayçiçeği-Dinn, Çev.) İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Taşçi , G., & Soran, H. (2012). Yüksek öğretim biyoloji öğrencilerinin öğrenme stratejileri ve biliş- sel yapılarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 394-406.
• Taşçi, G., & Soran, H. (2011). Yüksek Öğretim Biyoloji Öğrencilerinin Öğrenme Stratejileri ve Bilişsel Yapılarının İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Dok- tora tezi 2011D5825.
• Tekkaya, C. (2002). Misconceptions As Barrier To Understanding Biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 259-266.
• Tekkaya, C., Çapa, Y., & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylannın genel biyoloji konula- rındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 37-44.
• Temelli, A. (2006). Lise Öğrencilerinin Genetikle İlgili Konulardaki Kavram Yanılgılarının Sap- tanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 73-82.
• Temelli, A., & Kurt, M. (2011). Biyoloji Öğretmenlerinin. E-İnternational Journal Of Educational Research, 2(2), 65-76.
• Tsai, C., & Huang, C.-M. (2001). Development of cognitive structures and information processing strategies of elementary school. Journal of Biological Education, 36, 21-26.
• Tsai, C., & Huang, C.-M. (2002). Exploring students’ cognitive structures in learning science: A review of relevant methods. Journal of Biological Education, 36, 163-169.