The Effects of Curricula at Mevlana Public and Science Center on Students’ Science Process Skills and Attitudes Toward Science

Yıl 2017, Cilt: 25 Sayı: 1, 283 - 298, 15.01.2017

Aysun Öztürk Alper Başbay

Öz

This study aims to determine the effects of curricula at Bornova Municipality Mevlana

Public and Science Center (BM-MPSC) which carried out as an alternative education project,

on students’ science process skills and attitudes toward science. In accordance with this

purpose, Science Club Curriculum design was formed and the emphasis was given to learning

through first-hand experience, gaining science process skills and developing positive attitudes

toward science in this process. In the study, quasi experimental design with pre-test post-test nonequivalent control group was applied. In this study, “Science Process Skills Test” and

“Scientific Attitude Scale” were used as data collection tools. According to the findings, after

the experimental process, there is a significant difference in science process skills within the

experimental group, while there is no significant difference in science process skills within

the control group. However, there is no significant difference in scientific attitudes within

experimental and control groups and between the two groups

Anahtar Kelimeler

Science centers, curriculum development, learning through experience, science process skills, attitude toward science.

MEVLANA TOPLUM VE BİLİM MERKEZİ ÖĞRETİM PROGRAMLARININ ÖĞRENCİLERİN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİNE VE BİLİME YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ

Öz

Bu çalışmada alternatif bir eğitim projesi olarak hayata geçirilen Bornova Belediyesi Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi öğretim programlarının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve bilime yönelik tutumlarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Fen Bilimleri Kulübü öğretim programı tasarlanmış, öğrencilerin yaparak yaşayarak, ilk elden deneyim kazanmalarına, bilimsel süreç becerilerini edinmelerine ve bilime yönelik olumlu tutum geliştirmelerine önem verilmiştir. Çalışma öntest-sontest eşitlenmemiş kontrol gruplu yarı deneysel desen çerçevesinde yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Bilimsel Süreç Becerileri Testi” ve “Bilimsel Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, etkinlikler sonunda deney grubu öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri anlamlı düzeyde gelişirken, kontrol grubu öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinde değişim gözlenmemiştir. Tutumlarda ise gruplar arasında bir fark gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilim merkezleri, program geliştirme, yaparak yaşayarak öğrenme, bilimsel süreç becerileri, bilime yönelik tutum.

Kaynakça

• Abruscato, J. (1988). Teaching children science. New Jersey: Prentice Hall.
• Akpınar, E. ve Ergin, Ö. (2005). Yapılandırmacı kurama dayalı fen öğretimine yönelik bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 9-17.
• Altun-Yalçın, S., Açışlı, S. ve Turgut, Ü. (2010). 5E öğretim modelinin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel işlem becerilerine ve fizik laboratuvarına karşı tutumlarına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 147-158.
• Ateş, A., Ural, G. ve Başbay, A. (2011). "Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi" uygulamalarının öğrenenlerin bilime yönelik tutumlarına etkisi ve öğrenme sürecine katkıları. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(2), 83-97.
• Aydınlı, E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ilişkin performanslarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğdu, B. ve Ergin, Ö. (2008). Fen ve Teknoloji dersinde kullanılan farklı deney tekniklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkileri. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 15-36.
• Aydoğdu, C. (1999). Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 30-35.
• Bahadır, H. (2007). Bilimsel yöntem sürecine dayalı ilköğretim fen eğitiminin bilimsel süreç becerilerine, tutuma, başarıya ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bahar, M. (2006). Fen ve Teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Bailer, J., Ramig, J. E. ve Ramsey, J. M. (1995). Teaching science process skills. California: Good Apple.
• Başaran, İ. E. (1982). Eğitim psikolojisi: Modern eğitimin psikolojik temelleri. Ankara: Emel.
• BB-MTBM. (2011). Hakkımızda. Mart 8, 2012 tarihinde Mevlana Toplum ve Bilim Merkezi: http://mtbm.bornova.bel.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=58&Itemid=55〈=tr adresinden alındı
• Birinci-Konur, K., Şeyihoğlu, A., Sezen, G. ve Tekbıyık, A. (2011). Bir bilim kampı uygulamasının değerlendirilmesi: Gizemli dünyanın eğlenceli keşfi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 1589-1608.
• Bozdoğan, A. E. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezlerini fen öğretimi açısından değerlendirmesi: Feza Gürsey Bilim Merkezi örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 19-41.
• Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 7(2), 95-114.
• Buluş-Kırıkkaya, E. ve Tanrıverdi, B. (2009). Fen laboratuvarlarının fiziki durumu ve laboratuvar uygulamalarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve yönetici görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, Bahar(182), 279-298.
• Buxton, C. A. ve Provenzo Jr. , E. F. (2007). Teaching science in elementary and middle school, a cognitive and cultural approach. California: Sage.
• Büyüktaşkapu, S. (2010). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir bilim öğretim programı önerisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Can, B. ve Şahin-Pekmez, E. (2010). Bilimin doğası etkinliklerinin ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesindeki etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 113-123.
• Chin, C.-C. (2004). Museum experience - A resource for science teacher education. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 63-90.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Taylor and Francis.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1997). Fizik öğretimi. Ankara: Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
• Demirbaş, M. ve Yağbasan, R. (2006). Fen bilgisi öğretiminde bilimsel tutumların işlevsel önemi ve Bilimsel Tutum Ölçeği'nin Türkçeye uyarlanma çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 271-299.
• Duru, M. K., Demir, S., Önen, F. ve Benzer, E. (2011). Sorgulamaya dayalı laboratuvar uygulamalarının öğretmen adaylarının laboratuvar algısına, tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 25-44.
• Elmikaty, H. S. (2005). Science education: on the agenda of the Library of Alexandria. Museum International, 57(1-2), 225-232.
• Falk, J. H. ve Adelman, L. M. (2003). Investigating the impact of prior knowledge and interest on aquarium visitor learning. Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 163-176.
• Freedman, M. P. (1997). Relationship among laboratory instruction, attitude toward science and achievement in science knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 34(4), 343-357.
• Gerçek, C. ve Soran, H. (2005). Öğretmenlerin biyoloji öğretiminde deneysel yöntem kullanma durumlarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 95-102.
• Gibson, H. L. ve Chase, C. (2002). Longitudinal impact of an inquiry-based science program on middle school students' attitudes toward science. Science Education, 86, 693-705.
• Griffin, J. (2004). Research on students and museums: Looking more closely at the students in school groups. Science Education, 88(1), 59-70.
• Jarvis, T. ve Pell, A. (2002). Effect of the challenger experience on elementary children's attitudes to science. Journal of Research in Science Teaching, 39(10), 979-1000.
• Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E modeli merkezli laboratuvar yaklaşımının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmede yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91-125.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Koray, Ö., Köksal, M. S., Özdemir, M. ve Presley, A. İ. (2007). Yaratıcı ve eleştirel düşünme temelli fen laboratuvarı uygulamalarının akademik başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkileri. İlköğretim Online, 6(3), 377-389.
• LaVigne, S. R. (1997). The effect of the Florida explores! (Exploring and learning the opera-tions and resources of environmental satellites!) program on the science process skills of fourth grade students. Doktora Tezi. The University of Central Florida College of Education, Florida.
• Lucas, K. B. (1999). When Mr. Jones took grade 5 to the science center. The Australian Association for Research in Education and the New Zealand Association for Research in Education. Melbourne.
• Markowitz, D. G. (2004). Evaluation of the long-term impact of a university high school summer science program on students' interest and perceived abilities in science. Journal of Science Education and Technology, 13(3), 395-407.
• Martin, D. J. (2006). Elementary science methods: A constructivist approach. California: Thomson Wadsworth.
• MEB. (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6-7-8. sınıflar) Öğretim Programı. Mart 12, 2012 tarihinde MEB: http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden alındı
• Myers, B. E. ve Dyer, J. E. (2006). Effects of investigative laboratory instruction on content knowledge and science process skill achivement across learning styles. Journal of Agricultural Education, 47(4), 52-63.
• Nakiboğlu, C. ve Sarıkaya, Ş. (2000). Kimya öğretmenlerinin derslerinde laboratuvar kullanımına mezun oldukları programın etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 8(1), 95-106.
• Ornstein, A. (2006). The frequency of hands-on experimentation and student attitudes toward science: A statistically significant relation. Journal of Science Education and Technology, 15(3), 285-297.
• Ostlund, K. L. (1992). Science process skills: Assessing hands-on student performance. New York: Addison-Wesley.
• Padilla, M. J. (1990, Mart 1). The science process skills. Research matters - to the science teacher. NARST: https://www.narst.org/publications/research/skill.cfm adresinden alındı
• Pilo, M., Mantero, A. ve Marasco, A. (2011, Ocak). Science centers: A resource for school and community. US-China Education Review, 8(1), 80-88.
• Rezba, R. J., Sprague, C., Fiel, R. L., Funk, H. J., Okey, J. R. ve Jaus, H. H. (1995). Learning and asessing science process skills. Iowa: Kendall/Hunt.
• Rillero, P. (1998). Process skills and content knowledge. Science Activities: Classroom Projects and Curriculum Ideas, 35(3), 3-4.
• Şentürk, E. (2009). The effect of science centers on students’ attitudes towards science. Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Yargı.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Toprak, F. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği genel kimya laboratuvarında 3E ve 5E öğretim modellerinin uygulanmasının öğrencilerin akademik başarısı, bilimsel süreç becerileri ve derse karşı tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bi-limleri Enstitüsü, Samsun.
• Turpin, T. J. (2000). A study of the effects of an integrated, activity-based science curriculum on student achievement, science process skills, and science attitudes. Doktora Tezi. The University of Louisiana Educational Leadership and Counseling, Louisiana.
• TÜBİTAK. (2011). Bilim Merkezleri. Aralık 13, 2011 tarihinde TÜBİTAK: www.tubitak.gov.tr/sid/934/pid/461/cid/9420/index.htm adresinden alındı
• Uluçınar, Ş., Cansaran, A. ve Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Güz.
• Wigg, A. (1995). Improving the preschooler’s science knowledge and skills through hands-on activities. Doktora Tezi. Nova Southeastern University, Florida.
• Yaman, S. ve Öner, F. (2003). Lise fizik laboratuvarlarında kullanılan araç gereçlerin yeterlik düzeyleri ve laboratuvar çalışmalarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 379-386.
• Yeşilyurt, S. (2006). Öğretmen adayları ve öğretim elemanları gözüyle genel biyoloji laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 481-496.
• Yıldırım, A. ve Kete, R. (2002, 16-18 Eylül). Biyoloji derslerinde verimlilik ve teknoloji kullanımı. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, C. (1979). Bilim felsefesi. İstanbul: Remzi.