Müzik Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilerle Müzik Uygulamalarına İlişkin Özyeterlik Algıları

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 4, 1609 - 1622, 15.07.2019

Mehmet Şahin Akıncı Elif Sazak Akıncı Uğur Alpagut

https://doi.org/10.24106/kefdergi.3171

Cited By: 1

Öz

Öğretmenler eğitim ortamlarında gelişim açısından birbirlerinden farklı fiziksel ve zihinsel özelliklerde öğrencilerle çalışmaktadırlar. Gelişim açısından normal sürecin gerisinde ve ilerisinde olan öğrenciler özel gereksinimli öğrenci (ÖGÖ) olarak isimlendirilmekte ve farklı eğitim ortamlarında farklı alanlarda dersler almaktadırlar. ÖGÖ’ lerin genel eğitim ortamlarında aldıkları derslerden birisi de müzik dersidir ve müzik öğretmenleri konuya ilişkin özyeterlik algıları kapasitesinde ÖGÖ’ leri müzik alanında geliştirmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmada müzik öğretmenlerinin ÖGÖ’ lerle müzik uygulamalarına ilişkin özyeterlik algılarının çeşitli değişkenlere göre tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 227 müzik öğretmenine ulaşılmış ve Akıncı (2017) tarafından geliştirilmiş olan“Müzik Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilerle Müzik Uygulamalarına İlişkin Özyeterlik Algısı Ölçeği” aracılığı ile veriler elde edilmiştir. Araştırmada istatistiki teknikler olan yüzde-frekans, Mann-Whitney-U testi ve Kruskal-Wallis testleri uygulanmış ve bulgulara ulaşılmıştır. Müzik öğretmenlerinin ÖGÖ’ lerle müzik uygulamalarına ilişkin özyeterlik algıları ile cinsiyet, medeni durum, yaş grupları, lisans mezuniyet yılları, mezuniyet durumları, çalışılan kademe, özel sınıfta müzik eğitimi verme, kaynaştırma sınıfında müzik eğitimi verme, destek eğitim odasında müzik eğitimi verme, mesleki deneyim süreleri arasında anlamlı farklılıklar bulunamamıştır. Öğretmenlerin konuya ilişkin özyeterlik algıları ile mezun oldukları fakülte, ÖGÖ’ nün evinde müzik eğitimi verme, ÖGÖ’ nün müzik eğitimine ilişkin seminer-kurs alma, kendine ait müzik dersliği olma ve çalıştığı okulda rehber öğretmen olma durumları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bulgulara ilişkin sonuçlar ve öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

müzik öğretmeni, özel gereksinimli öğrenci, özyeterlik

Self Sufficiency Perception of Music Teachers Teaching Music Students with Special Needs

Öz

In educational environments, teachers work with students who have different physical and mental features in terms of development. Students who are ahead or fall behind the nor-mal developmental process are referred to as students with special needs (SWSN), and they are offered different lessons in different educational environments. One of the lessons that SWSN receive is the music lesson where the music teachers try to improve the musical background of such students within the self-efficacy perception they have on the issue. Aim of this study is to identify the self-efficacy perceptions of music teachers on musical practices with SWSN, in terms of differ-ent variables. In the study, necessary data have been collect-ed by means of contacting a total of 227 music teachers and Datas were obtained by “Self-efficacy Perception Scale of Music Teachers Using Music with Special Needs Students” developed by Akıncı (2017).The findings have been obtained through statistical techniques such as percentage-frequency, Mann-Whitney-U Test, and Kruskal-Wallis Test. The research does not reveal significant differences between the self-efficacy perceptions of music teachers on musical practices with SWSN and the factors; such as gender, marital status, age groups, graduation year from bachelor degree, gradua-tion status, working level, teaching music for special classes, teaching music for inclusive classes, giving musical instruc-tions at supportive education class, and years of professional experience. On the other hand, the study identified significant differences between the self-efficacy perceptions of teachers on the issue and the factors; such as faculties graduated from, teaching music at the house of SWSN, attending seminars-courses on the musical education of SWSN, having a separate class for music lessons, and being the school counsellor. The results and necessary suggestions on th

Anahtar Kelimeler

music teacher, self efficacy, students with special needs

Kaynakça

• Akıncı, M. Ş. (2017). Müzik Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilerle Müzik Uygulamalarına İlşkin Özyeter-lik Algıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Aksoy, V. ve Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmen özel eğitim öz yeterlik ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (1), 29-37.
• Aksu, F. (2009). İlköğretim Birinci Kademe Öğretmenlerinin Yeterlik Algılarının Sınıf Yönetimi Becerilerine ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler En-stitüsü, İstanbul.
• Atasoy, M. U. (2010). Lisans ve Tezsiz Yüksek Lisans Öğrenimi Görmekte Olan Müzik Öğretmeni Adaylarının Genel Öğretmenlik Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilim-leri Enstitüsü, Ankara
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review 84 (2), 191-215.
• Bandura, A. (2009). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. A. Bandura (Ed.). Self efficacy in changing societies (1-45). Camridge University Press.
• Batu, E. S. (1998). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Görüş ve Önerileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniver-sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Baykoç-Dönmez, N., Avcı, N. ve Aslan, N. (1997, Eylül). İlk ve ortaöğretim kurumu öğretmenlerinin engellilere ve kaynaştırmaya ilişkin bilgi ve görüşleri. Sözlü bildiri, IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Eskişehir.
• Brownel, M. T. ve Pajares, F. M. (1996). The Influence of Teachers' Efficacy Beliefs on Perceived Success in Main-streaming Students with Learning and Behavior Problems: A Path Analysis. Florida Educational Research Council. 27 (3-4), 10-25.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık: Ankara (3. Baskı).
• Dempsey, E. (2015). Music Performance Anxiety in Children and Teenagers: Effects of Perfectionism, Self-Efficacy, and Gender. A Thesis Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Masters of Arts in Mu-sic, University of Ottawa.
• Deniz, S. (2008). Özel Eğitim Sınıfına Devam Eden Zihin Engelli Öğrencilere Okuma-Yazma Öğretiminde Kullanılan Öğretim Yöntemlerine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Derman, A. (2007). Kimya Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlik Algıları ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tu-tumları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Diken, İ. (2006). Preservice teachers’ sense of efficacy and opinions toward inclusion of students with mental retarda-tion in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 23, 72-81.
• Dolapci, S. (2013). Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlilik Algıları Ve Kaynaştırma Eğitimine Bakış Açıları. Yayın-lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Eldemir, C. (2011). Müzik ve resim-iş eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin öğretmenlik meslek bilgisi derslerine ilişkin görüşleri: Gazi üniversitesi örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 30 (1), 47-59.
• Ertek, E. (2014). Müzik Eğitimi Bölümleri’ndeki Şan Öğrencilerinin Özyeterlik Algılarına Yönelik Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gürbüztürk, O. ve Ersöz, Y. (2011, Ekim). İlköğretim İkinci Kademe Branş Derslik Sisteminin Değerlendirilmesi; (Öğretmen ve öğrenci görüşleri). Sözel Bildiri. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Eskişehir.
• Güven, E. ve Tufan, E. (2010, Nisan). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı ilköğretim okullarında müzik eğitimi (Balıkesir örneği). Sözel Bildiri, II. Güzel Sanatlar Eğitimi Sempozyumu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Işık, İ. (2001). Öz-Yeterlik İnancı: Yönetici Rolleri Açısından Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Karacaoğlu, Ö. M. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. 5 (1), 70-97.
• Karahan, Ş. (2008). Özel Eğitim Okullarında Çalışan Eğitimcilerin Özyeterlik Algılarının ve Tükenmişlik Düzeyle-rinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstan-bul.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ ın Alfa Güvenirlik Katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6 (1), 47-48.
• Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel Gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim, S. Eripek (Ed.), Özel Eğitim (3-13), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kıvrak, N. İ. (2003). Özel Eğitimde Müzik Öğretmeni Sorunu. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik Sempozyumu, 30-31 Ekim 2003, İnönü Üniversitesi, Malatya, s.303-306.
• MEB, (2015). Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulamaları Kitapçığı, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü: 31 Ekim 2015 tarihinde http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_07/24014806_kaynastirma1.sra.pdf sitesinden alınmıştır.
• Morgül, M. Müzik Nasıl Öğretilir. Ankara: Yurtrenkleri Yayıncılık.
• Okursoy, F. T. (2016). Öğretmenlerin Özyeterlik Algıları İle Yaşam Doyumları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Özenoğlu Kiremit, H. (2006). Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biyoloji İle İlgili Öz-Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ritchcie, L. ve Williamon, A. (2010). Measuring distinct types of musical self-efficacy. Psychology of Music. 39 (3), 328–344.
• Sazak Pınar, E. (2014). Identificaton of inclusive education clasroom teachers’ views and needs regarding in-service training on special educaton in Turkey. Educational Research and Reviews, 9 (20). 1097-1108.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Şeker, S. S. (2014). Müzik Öğretmeni Adaylarının Akademik Özyeterlik Düzeyleri İle Çalgı Çalışmaya İlişkin Tu-tumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 9 (3). 135-149).
• TED (Türk Eğitim Derneği) (2009). Öğretmenlik Mesleği Yeterlikleri.
• Tohum Otizm Vakfı. Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Durumu. Kaynaştır-ma/Bütünleştirmenin Etkinliğini Artırmak için Politika ve Uygulama Önerleri Projesi
• Uçan, A. (2006, Nisan). Müzik Öğretmenliği Yeterlikleri. Sözel Bildiri, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, Denizli.
• Uysal, A. (1995).Öğretmen ve Okul Yöneticilerin Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmasında Karşılaşılan Sonuçlara İlişkin Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Uysal, A. (2004). Kaynaştırma uygulaması yapan öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüşleri, 13. Uluslararası özel eğitim kongresi bildirileri- özel eğitimden yansımalar, Kök Yayıncılık, Ankara, 121-135.
• Woolfolk Hoy, A ve Burke Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: Acompar-ison of four measures. Teaching and Teacher Education 21, 343–356.
• Yılmaz, G. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Deneyimlerinin Fen Öğretimi Öz Yeterlik ve Sınıf Yönetimi İnançlarına Olan Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.