Evaluation of the Factors Affecting Preferences and Preferences for Urban Transportation Systems by Analytic Hierarchy Process

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 345 - 356, 15.09.2018

Ömer Faruk Görçün

Öz

This study proposes an Analytic
Hierarchical Process (AHP) theory based method to determine the weight of the
decision-making influence factors, considering their relative significance and
generating an overall ranking for each passenger transportation modes that
operated in urban areas. A case study on the Istanbul city was conducted to
illustrate the proposed procedure. A total of nine urban passenger
transportation modes decision-making related factors were considered in the
study, including speed, access to these transport modes, fee, environmental
sensitivity, safety, service frequency, the easiness of interchange among
transport alternatives, punctuality and comfort. At the same time, a total of
five decision alternatives were determined in the study such as Bus Transit
System (BRT), urban passenger rail transportation, transportation with wheeled
buses, transport with automobiles, and urban light rail systems (trams, subway
etc.). The weightings of the nine factors and five decision alternatives were
quantified through AHP method. Also this study tries to show the optimal
transportation alternatives in order to take rational decision making by public
authority concerning with the infrastructure of urban transportation systems.

Anahtar Kelimeler

Analytic Hierarchy Process, Urban Transport, Passenger Transport Modes

Kent İçi Ulaşım Sistemlerine İlişkin Tercihlerin ve Tercihlere Etki Eden Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi İle Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışma karar vermeye
etki eden faktörlerin ağırlıklarının belirlenmesi için nispi önem derecelerini
dikkate alarak kentsel alanlarda faaliyet gösteren her bir yolcu taşımacılığı
türü için genel bir sıralama oluşturan Analitik Hiyerarşik Süreç (AHP) teorisi
tabanlı bir yöntem önermektedir. Önerilen yöntemi göstermek için İstanbul şehri
üzerinde bir vaka çalışması yapılmıştır. Çalışmada; hız, erişim, ücret, çevreye
duyarlılık, güvenlik, sık hizmet verme, aktarma olanakları, dakiklik ve konfor
dahil olmak üzere ulaşım türü seçimine etki eden toplam dokuz faktör dikkate
alınmıştır. Aynı zamanda metrobüs sistemleri, kent içi demiryolu sistemi,
otobüsler, otomobiller ile kent içi hafif raylı sistemleri (tramvay, metro vb.)
gibi beş farklı karar alternatifi belirlenmiştir. AHP yöntemi ile dokuz
faktörün ve beş karar alternatifinin ağırlıkları ölçülmüştür. Ayrıca bu
çalışma, kentsel ulaşım sistemlerinin altyapısı ile ilgili olarak kamu
otoritesinin rasyonel karar vermesini sağlamak için en uygun ulaşım
alternatiflerini göstermeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Analitik Hiyerarşik Süreci, Kentsel Ulaşım, Yolcu Taşıma Türleri

Kaynakça

• Referans1 ÖZYÖRÜK, B. ÖZCAN, E. (2008). Analitik Hiyerarşi Sürecinin Tedarikçi Seçiminde Uygulanması: Otomotiv Sektöründen Bir Örnek. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (1), 133-144.
• Referans2 SAATY, T.L. (1986). Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process. Management Science, 32, 841–855.
• Referans3 DAĞDEVİREN, M. EREN, T. (2001) Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 16 (2), 41-52.
• Referans4 PEKER, O. TOKSARI, M. (2014). Analitik Hiyerarşi Prosesi Yaklaşımı Kullanılarak Mobilya Sektörü İçin Ege Bölgesi’nde Hedef Pazarın Belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (1), 171-180.
• Referans5 ERGİNEL, N.M. (2004). Tasarım hata türü ve etkileri analizinin etkinliği için bir model ve uygulaması. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 15 (3): 17-26.