Tamamlanmamış Bir Proje Olarak Viyana Çevresi Felsefesi: Düşünsel - Tarihsel Bir Arkaplan Soruşturması

Yıl 2015, Sayı: 1 - 2015, 45 - 60, 27.02.2015

Funda Neslioğlu Serin

Öz

Viyana Çevresi, sunduğu program ve felsefe-bilim ilişkisine dair görüşleriyle 20. yüzyıl felsefesinin kurucu unsurlarından biridir. Viyana Çevresi felsefesini tarihsel bağlamından bağımsız olarak, mantıkçı olguculuk ve benzeri birtakım kavramlarla sınırlı anlama girişimleri, çevrenin gerçekte nasıl bir program önerdiğinin kavranmasını güçleştirmiştir. Hatta bu tür girişimler, Viyana Çevresinin metafiziğe ilişkin savlarından da yola çıkarak, çevrenin programının, toplumsal ve insani olanı dışlayıcı bir öze sahip olduğu biçiminde yorumlanmasına neden olmuştur. Bu yazıda, Viyana Çevresinin bilim ve felsefeye dair sunduğu programın, günümüz felsefesinin biçimlenmesinde etkin bir rol oynadığı, bu rolün de sanılanın aksine Viyana Çevresinin toplumsal konulara ilişkin ortaya koyduğu tezlerden de kaynaklandığı, tarihsel ve düşünsel bir arkaplan soruşturmasıyla gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Viyana Çevresi, bilimin birliği, birleşik bilim, deneyimcilik, mantıkçı deneyimcilik, mantıkçı olguculuk, olguculuk

Kaynakça

• Ayer, A.J. (1979). (ed.) Logical Positivism, New York: Free Press. Blumberg, A., H. Feigl (1931). “Logical Positivism: ANew Movement in European Philosophy”, Journal of Philosophy,28, No. 11, s. 281-96.
• Carnap, R., H. Hahn, O. Neurath. (1929). Wissenschaftliche Weltauffassung – Der Wiener Kreis, Viyana: Wolf, içinde O. Neurath (1973) Empiricism and Sociology, s. 299- 318.
• (1938). “Logical Foundations of the Unity of Science”, International Encyclopedia of Unified Science, Vol. I, No.1, Chicago: University of Chicago Press, s. 42-62.
• (1956). “Empiricism, Semantics, and Ontology”, Meaning and Necessity, Chicago:University of Chicago Press
• (1963). “Intellectual Autobiography”, (ed.) Schilpp, The Philosophy of Rudolf Carnap, s. 1-84.
• Galison, P. (1996). “Constructing Modernism: Cultural Location of Aufbau”, Origins of Logical Empiricism, (ed.) Giere ve Richardson, Minneapolis: University of Minnesota Press, s. 17-44.
• Haller, R. (1991). “The First Vienna Circle”, Rediscovering The Forgotten Vienna Circle, (ed.) Thomas Uebel, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, s. 95-108.
• Neurath, O. (1931). “Empirical Sociology”, içinde O. Neurath (1973), Empiricism and Sociology (ed. M. Neurath and R.S. Cohen), s. 319–421.
• (1938). “Unified Science as Encyclopedic Integration”, International Encyclopedia of Unified Science, Vol. I, No 1. Chicago: University of Chicago Press, s. 1-27.
• (1946). “Unity of Science Movement: After Six Years”, Synthese 5, s. 77-82. (1973). Empiricism and Sociology (ed.) M. Neurath and R.S. Cohen, Dordrecht: Reidel.
• Neurath, O. (1983). Philosophical Papers, (çev.-ed.) Robert S. Cohen ve Marie Neurath Dordrecht: Reidel.
• Schilpp, P.A. (1963). The Philosophy of Rudolf Carnap, La Sella, IL: Open Court, s. 1-84.
• Schlick, M. (1934). 'Über das Fundament der Erkenntnis', Erkenntnis 4: 79-99; (çev.) D. ynin, 'The Foundation of Knowledge', içinde A.J. Ayer (ed.) Logical Positivism, s. 209-27.
• (1979a). Philosophical Papers, Vol. I, (ed.)H. Mulder, B. van de Velde-Schlick, Dordrecht: Kluwer.
• (1979b). Philosophical Papers, Vol. II, (ed.) H. Mulder, B. van de Velde-Schlick, Dordrecht: D. Reidel.
• Stadler, F. (2003) The Vienne Circle and Logical Empiricism, (ed.) F. Stadler, Dordrecht: Kluwer.
• Wittgenstein, L. (1985). Tractatus, çev. Oruç Arıoba, İstanbul: Bilim-FelsefeSanat Yayınları