YAŞLILIK DÖNEMİ PSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE MORAL

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 32 - 36, 17.01.2017

Sibel Asi Karakaş Hatice Durmaz

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.341681

Cited By: 7

Öz

ÖZ

AMAÇ: Bu çalışma yaşlılık dönemi psikolojik özellikleri ve moral hakkında yayınlanmış çalışmaların gözden geçirilmesi ve çalışmalardan elde edilen verilerin sistematik biçimde incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.

GEREÇ VE YÖNTEMLER: Çalışma, Ocak 1994 - Aralık 2012 tarihleri arasında konuyla ilgili yayınlar taranarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla internet erişim ağı üzerinden yaşlılık, moral, psikoloji anahtar kelimeleri kullanılarak Pubmed, Türk Atıf Dizini ve Türk Psikiyatri Dizini arama motorlarında tarama yapılmış ve konuyla ilgili ulusal ve uluslararası 26 yayın araştırma kapsamında değerlendirilmiştir.

BULGULAR: Yapılan inceleme sonunda Türkiye’de yaşlanma sürecinin diğer dünya ülkelerine göre daha hızlı olduğu saptanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’in verilerine göre 2023 yılına gelindiğinde 65 yaş ve üzeri nüfus sayısı 8,6 milyon kişiye ulaşacaktır. Nüfusun bu derece yüksek olması konunun önemini vurgulamaktadır. Hem bireyin hem de toplumun refahını korumak için yaşlılık sürecinin en yüksek düzeyde iyi geçirilmesi gerekmektedir. Bu amaç için bazı değişkenler önemlidir. Moral de yaşlılık dönemi boyunca bireyin fizyolojik ve psikolojik durumunu etkileyen bir kavramdır. Bu alanda yapılan birçok çalışmada, yaşlılık döneminde bireylerin fizyolojik sorunlarından daha fazla ruhsal ve moral durumları gibi psikolojik sorunların yaşam kalitelerini etkilediği ifade edilmektedir. Yaşlılık dönemi boyunca moral düzeyleri yüksek olan yaşlılar yaşlanmanın olumsuz yönlerinden daha az etkilenmekte, daha aktif ve sosyal bir yaşam sürmektedirler. Yapılan çalışmalarda aile ve akraba desteğinin, komşu ve arkadaş ilişkilerinin, aktif yaşam şeklinin; yaşlıları duygusal ve moral yönden desteklediği görülmektedir. Bu etkenler yaşlı bireyin fizyolojik ve psikolojik durumuna olumlu katkılarda bulunmakta; saygınlık, kendine güven, işe yarama duygusu, yaşam kalitesi ve problemlerle baş etme gibi alanları pozitif yönde etkilemektedir.

SONUÇ: Yaşlılık dönemi, kronolojik, biyolojik, psikolojik ve sosyal olmak üzere bir çok alanda bireyi, ülke ekonomisini ve sosyal hayat düzenini etkileyen kaçınılmaz bir durumdur. Moral değişkeninin de yaşlılık dönemini etkileyen önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık Dönemi, Moral, Psikoloji

Kaynakça

• KAYNAKLAR
• Benıto-León J, Louıs E, Navarro JR et all. Low Morale and Mortality in Elderly People. Age and Ageing. 2010; 39: 366–373.
• Kurt G. Türkiye’de Yaşlılık Olgusuna Sosyolojik Bir Bakış (Sivas İl Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Toplumsal Yapı ve Değişme Bilim Dalı, 2008.
• Sağlıkta Nabız Aktüel ve Sosyal Tıp Dergisi. http:// www. sagliktanabiz. com Yaşlılık& Catid= 137:28 sayi- dosya & Itemid= 135 Erişim 06.07.2015
• Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni http://www.tuik.gov.tr Erişim 06.07.2015
• Yıldız M. Bağlanma kuramı açısından yaşlılık dönemine genel bir bakış. Sosyal Bilimler Dergisi, 2012; 36(1): 1-30.
• Mas R, Işık AT, Karan MA ve ark. (Editör). Gerontolojinin Temelleri. İçinde: Duyar İ, Geriatri. Ankara: TGV, 2008: 9-19.
• Er D. Psikososyal Açıdan Yaşlılık. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009; 4 (11).
• Göka E, Aydemir Ç. Yaşlıya ve Demanslı Hastaya Psikososyal Yaklaşım. Demans Dizisi. 2000; 1:5-26
• Farklı boyutlarıyla yaşlılık. http:// www. tied. org. tr/ tied_ kitaplar/ yaslilik. pdf Erişim 20.01.2016
• Wurm S, Tesch-Römer C, Tomasik MJ. Longitudinal Findings On Aging-Related Cognitions, Control Beliefs, and Health In Later Life. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2007; 62(3):156-164.
• Onur B. Gelişim Psikolojisi. 8. Basım, İstanbul: İmge Yayınevi, 2008.
• Kurtman E ve Kalkan M (Editör). Psikolojik, Sosyal ve Bedensel Açıdan Yaşlılık. İçinde: Kaygusuz C. ve Kalkan M. Yaşlılık Danışmanlığı. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi, 2008:251-295.
• Kurtman E ve Kalkan M (Editör). Psikolojik, Sosyal ve Bedensel Açıdan Yaşlılık. İçinde: Barut Y. Yaşlılık Dönemi Zihinsel ve Ruhsal Özellikleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi, 2008: 251-295.
• Kara B, Yıldırım Y, Genç A, Ekizler S. Geriatriklerde Ev Ortamı ve Yaşam Memnuniyetinin Değerlendirilmesi ve Düşme Korkusu İle İlişkisinin İncelenmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2009; 20(3):190.
• Beğer T, Yavuzer H. Yaşlılık ve Yaşlılık Epidemiyolojisi. Klinik Gelişim Dergisi. 2012; 25: 1-3.
• Hidalgo JL, Gras CB, García YD and at all. Functional Status In The Elderly With Insomnia. Qual Life Res. 2007;16: 279–86.
• Louis ED, Benito-León J, Bermejo-Pareja F. On Behalf Of The Neurological Disorders In Central Spain Study Group. Philadelphia Geriatric Morale Scale In Essential Tremor: A Population-Based Study In Three Spanish Communities. Mov Disord. 2008; 23: 1435–40.
• Benito-León J, Louis ED, Bermejo-Pareja F. Neurological Disorders in Central Spain Study Group. Population-Based Case-control Study Of Morale In Parkinson’s Disease. Eur J Neurol. 2009; 16: 330–6.
• Baran AG, Kalınkara V, Aral N, Akın G, Baran G, Özkan Y. Yaşlı ve Aile İlişkileri-Ankara Örneği. Ankara: TC Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. 2005.
• Helman EA, Stewart C. Social Support and The Elderly Client. Home Health Nurs. 1994;12: 51- 60. 21. Patterson BJ. The Process Of Social Support: Adjusting To Life In A Nursing Home. J Adv Nursing. 1995; 21: 682-689.
• Dhar HL. Gender, Aging, Health And Society. J Assoc Physicians India. 2001:49:1012.
• Von Heideken Wagert P, Ronnmark B, Rosendahl E and at all. Morale in The Oldest Old: The Umea 85+ Study. Age Ageing. 2005; 34(3): 249-55.
• Sigstad HM, Stray-Pedersen A, Froland SS. Coping, Quality Of Life, and Hope in Adults With Primary Antibody Defienciencies. Health Qual Life Outcomes. 2005; 31(3).
• Pinar R, Oz H. Validity And Reliability Of The Philadelphia Geriatric Center Morale Scale Among Turkish Elderly People. Qual Life Res. 2011; 20:9–18.
• Kalaycıoğlu S, Rittersberger –Tılıç H. Yaşlı ve genç kuşaklar arasında sosyal, kültürel, ekonomik bağların ailenin refah düzeyine etkisi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 2001;2(1):66-75.
• İçli G. Yaşlılar ve yetişkin çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 2008;1:29-38.
• İçli G. Yaşlılar ve Yaşlılığın Değerlendirilmesi: Denizli İli Üzerine Niteliksel Bir Araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi / Elderly Issues Research Journal. 2010;(1):1-13.
• Büker N, Altuğ F, Kavlak E, Kitis A. Huzurevi ve Ev Ortamında Yaşayan Yaşlılarda Moral ve Depresyon Düzeyinin Fonksiyonel Durum Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi / Elderly Issues Research Journal. 2010; (1):44-53.
• Bozo O, Toksabay NE, Kürüm O. Activities of daily living, depression, and social support among elderly Turkish people. J. Psychol. 2009;143(2):193-205.
• Görgün-Baran A, Kalınkara V, Aral N, Akın G, Baran G, Özkan Y. Farklı sosyo ekonomik düzeydeki yaslıların gündelik yaşamdan tatmin olma düzeyleri: Ankara kentsel kesim örneği, Türk Geriatri Dergisi. 2007;10(1):10-18.
• Kurt G, Erkol Z, Beyaztaş FY. Yaşlıların Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti. Adli Tıp Dergisi / Turkish Journal of Forensic Medicine. 2008;24(2): 32-9.
• Baran AG. (Editör). Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı. İçinde: Kalınkara V, Akın GV. Başarılı Yaşlanma Modellerinin Sosyolojik Analizi. Ankara: Gazi Kitabevi, 2007:236-45.
• İçli G. Yaşlılar ve Yaşlılığın Değerlendirilmesi: Denizli İli Üzerine Niteliksel Bir Araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi / Elderly Issues Research Journal. 2010;(1):1-13.