Sporcuların Şiddete Maruz Kalma Durumları ile Öfke Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Sayı: 28, 113 - 127, 01.12.2014

Elif Karagün Çiğdem Çağlayan

Öz

Bu çalışmanın amacı, sporcuların şiddete maruz kalma durumları ve bunun öfke düzeyi ile ilişkisini değerlendirmektir. Tanımlayıcı tipte olan bu çalışmada herhangi bir spor kulübünde çalışan toplam 131 sporcuya şiddet görme ve sosyo-demografik özellikleri belirleyen bir bilgi formu ile Durumluk Sürekli Öfke Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmaya katılan yaş ortalaması 20.9±2.9 olan sporcuların %53.4’ü (70) erkek, %46.6’sı (61) kadındır. Bu sporcuların %76.3’ü (100) şiddet gördüğünü; %23.7’i (31) herhangi bir şiddet görmediğini belirtmiştir. Şiddet görenlerin %87.1’i (88) spor ortamında; %12.9 (13)’u spor dışı ortamlarda şiddete maruz kaldığını bildirmiştir. En fazla görülen şiddet türü %71.7 (66) ile psikolojik şiddettir. Sporculara en fazla şiddet uygulayanların sporcu eğitiminde önemli role sahip antrenörler olduğu görülmüştür. Öfke düzeyleri incelendiğinde, toplam öfke puan ortalaması şiddet gören sporcularda 73.85±8.9; şiddet görmeyenlerde ise 67.32±7.56 olarak bulunmuştur (p < 0.05). Spor ortamlarında şiddettin yaygın ve şiddet gören sporcuların öfke puan ortalamalarının da yüksek olması, spor ortamlarında şiddetin ele alınması gereken önemli bir konu olduğunu göstermiştir. Özellikle sporda eğitim veren antrenörlerin şiddet konusu ile ilgili eğitilmesi önem kazanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Şiddet, sporcu, öfke, antrenör, seyirci

The Assessment of Exposure to Violence and Anger Levels of Athletes

Öz

The purpose of this study, to explore exposure to violence and to evaluate its relationship with
level of anger of athletes. This descriptive study of 131 athletes in any sport club and socio-demographic
characteristics of violence in the form of information that determines the State-Trait
Anger Scale was applied. 53.4% of athletes surveyed were male, 46.6% women, mean age 20.9±2.9;
77.1% of athletes (101) exposed to violence, of which 87.1% sports media, while 12.9% reported
non-sports environments. psychological violence is the most common type of violence (50.4% ).
Have an important role in the education of athletes coaches, most athletes coaches were practicing
violence. Anger levels were analyzed, the total average score of anger, in exposed to violence
athletes 73.5±8.9, and non exposed athletes 67.9±7.3 is found and this difference was also found to
be statistically significant. Violence is widespread violence in sports environments, in which anger
scores of athletes who are high. For this reason, informed about the issue of violence in sport
coaches education is important.

Anahtar Kelimeler

Violence, athletes, anger, trainer, bystander

Kaynakça

• Acar, Hakan (2008). Samsun İli Yatılı İlköğretim Bölge Okulu (Yibo) Öğrencilerinin Spor Yapma Alışkanlıkları ve Şiddete Uğrama Durumlarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Samsun.
• Acet, Mehmet (2001). Futbol Seyircisini Fanatik ve Saldırgan Olmaya Yönelten Sosyal Faktörler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Albayrak, Banu ve Yasemin Kutlu (2009). “Ergenlerde öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3: 57-69.
• Ayan, Sezer (2011). “Okulda disiplin cezası alma, ailede şiddete uğrama”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2):137-142.
• Balkaya, Feza ve Nesrin Hisli Şahin (2003). “Çok boyutlu öfke ölçeği” Türk Psikiyatri
• Dergisi, 14(3):192-202.
• Başbakanlık Kadının statüsü genel müdürlüğü, (ty). Aile içi şiddetle mücadele el kitabı.
• http://www.kadininstatusu.gov.tr/upload/kadininstatusu.gov.tr/mce/eski_site/
• Pdf/siddet_handbook.pdf /1.10.2014.
• Beck, Aaron Temkin (2008). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar (Çev V. Öztürk ve A. Türkcan). İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Beck, Judith S.(2001). Bilişsel terapi: temel ilkeler ve ötesi, (Çev. N. Hisli Şahin). Ed. Feza Balkaya, A. İlden Koçkar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Bernstein, Alina and Neil Blain (2002). “Sport and the media: the emergence of a majör research field, in sport, media, culture: global and local dimensions”. Culture, Sport, Society, 5 Autumn (special issue) 3 (5): 1-30.
• Boman, Peter. (2003). “Gender differences in school anger”. International Education Journal, 4 (2): 71-77.
• Bostancı, Nihal, Çoban Ş., Tekin Z., Özen A. (2006). “Üniversite öğrencilerinin cinsiyete göre öfke ifade etme biçimleri”. Kriz Dergisi, 14 (3): 9-18. http://dergiler.ankara. edu.tr/dergiler/21/955/11824.pdf
• Budak, Selçuk (2000). Psikoloji sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Bulut, Birsen (2012). Takım ve Bireysel Sporlarda 14-18 Yaş Sporculara Uygulanan Şiddetin Boyutlarının Araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Bursa.
• Çivitçi, Nazmiye (2007). “ Çok boyutlu okul öfke ölçeği’nin Türkçe’ ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1):99-109.
• Dağlı, Sinemis Çetin (2009). Düzce Üniversitesi Düzce Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Şiddet Sıklığının ve Kısa Semptom Envanteri’nin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce. 2009.
• Fitness, Julie (2000). “Anger in the workplace: an emotion script approach to anger episodes between workers and their superiors, co-workes and subordinates”. Journal of Organizational Behavior, 21(2):147-162.
• Fromm, Eric (1999). Sevgi ve şiddetin kaynağı. ( Çev. S. Budak). Ankara: Öteki Yayınları.
• Fryxell, Dale (2000). “Personal, social and family characteristics of angry students”. Professional School Counseling, 4 (2), 86-94.
• Geçtan, Engin (1999). İnsan olmak, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Geçtan, Engin (1998). Psikanaliz ve sonrası, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Güler, Nuran, Hatice Tel, Fatma Özkan Tuncay (2005). “Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı”. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 27 (2): 51-56.
• Gianakos, Irene (2002). “Issues of anger in the workplace: do gender and gender role matter?”. The Career Development Quarterly, 51(2): 155- 171.
• Harmon-Jones, Edie. A. and Harmon-Jones (2007). “Anger: causes and components”. In This book: Ed. Timothy A. Cavell, Kenya T. Malcolm. Anger, aggression, and interventions for interpersonal violence. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, pp. 99-118.
• Kassinove, Howard and Sukhodolsky Denis. G. (1995). Anger disorders: basic science and practice issues. İn this book: Ed.Howard Kassinove. Anger disorders: definition, diagnosis and treatment. Washington, Taylor & Francis, p:1-26.
• Kaya, Ahsen (2010). Çocuğa Yönelik Şiddette; Çocuk, Ebeveyn ve Eğiticilerin Algı Farklılıklarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, İzmir.
• Kayaoğlu, Aysel Gürel (2004). “futbolda seyirci şiddeti: sosyal psikolojinin katkıları ve sınırlılıkları”. Türk Psikoloji Yazıları, 7 (13):79-101.
• Koçak, Erhan (2008). Ergenlerde Yalnızlığın Yordanmasında Benlik Saygısı, Sürekli Öfke Ve Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Çukurova Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Krug Etiene G., Dahlberg Linda L., Mercy James A., Zwi Anthony, B., Lozano Rafael Lozano (2002). World report on violence and health, Ceneva: World Health Organization. Pp: 3-21. http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/9241545615.pdf/ 3.08.2014.
• Kuru, Emin (2000). Sporda psikoloji, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Basımevi.
• Loucks, Sandra (1980). Loneliness, affect and self-concept: construct validity of the Bradley loneliness scale. Journal of Personality Assessment, 44(2), 142-147.
• Mercy James, A., Butchart Alan, Farrington David., Magdalena Cerda (2002). Youth violence: World Report on Violence and Health, Ed. Krug Etiene G., Dahlberg Linda L., Mercy James A., Zwi Anthony, B., Lozano Rafael Lozano. World report on violence and health, chapter 2., Ceneva: World Health Organization, p: 23-49.
• Mutlu, Erol (1997). “Televizyon, çocuklar ve şiddet”. İletişim Fakültesi Dergisi, 4: 41-75.
• Olatunji, Bunm O., Lohr, Jeffrey M. and Bushman, Brad. J. (2007). The pseudo
• psychology of venting in interventions for anger and related conditions:
• implications for mental health practice. In this book: Ed. Timothy A. Cavell,
• Kenya T. Malcolm. Anger, aggression, and interventions for interpersonal violence.
• New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. pp. 119-142.
• Omay, Havva (2008). İlköğretim Okulları Öğrencilerinin Okul İklimi Algıları İle Saldırganlık Ölçeği Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, A. Kadir (1994). “Sürekli öfke (SL-ÖFKE) ve öfke ifade tarzı (ÖFKE-TARZ) ölçekleri ön çalışması”. Türk Psikoloji Dergisi, 31: 26-35.
• Özmen, Ahmet (2006). “Öfkeyle başa çıkma eğitiminin ve etkileşim grubu uygulamasının içe yönelik öfke üzerindeki etkisi”. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (2): 175-185.
• Robins, Shani and Novaco, Raymond, W. (1999). “Systems Conceptualization and Treatment of Anger”. Journal of Clinical Psychology, 55 (3): 325-337.
• Scott, John Paul (1958). Aggression. Chicago: University of Chicago Pres. p.120.
• Soykan, Çiğdem (2003) “Öfke ve öfke yönetimi”. Kriz Dergisi 11(2): 19-27.
• Soysal Abdullah (2009). “İş yaşamında stres”. Çimento İşveren Dergisi, 1: 17-37.
• Starner Tamie M., Peters Rosalind M. (2004). “Anger expression and blood pressure in adolescents”. The Journal of School Nursing, 20 (6): 335-342.
• Şahin, H. Murat (2003). Sporda şiddet ve saldırganlık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tatlılıoğlu, Kasım, Mehmet Karaca (2013). “Öfke olgusu hakkında sosyal psikolojik bir değerlendirme”. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (6): 1101-1123.
• Taylor, Shelley E., Peplau Letita,A. and Sears O. David (2000). Social psychology, 10th Edition, New Jersey: Prentice Hall, Upper Saddle River.
• Thomas, Sandra, P. and Smith, Helen (2004). “School connectedness, anger behaviors, and relationships of violent and nonviolent American youth”. Perspectives in Psychiatric, 40 (4), 135-148.
• Tutar, Hasan (2004). İş yerinde psikolojik şiddet. 3. Basım, İstanbul: Platin Yayınları.
• Tutkun, Erkut, Buket Çobanoğlu Güner, Seydi Ahmet Ağaoğlu, Recep Soslu (2010).”Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin değerlendirilmesi”. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 1(1): 23- 29.
• Türkkan, Tolga Murat (2011). Öğretmenlerin Saldırgan Davranışlara Başvurma Düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Tüzün, Birgül, Nezih, Anolay, Sözen Şevki, İmdat, Elmas, Erdem Akkay E. (1998). “Ölümle sonuçlanan hırpalanmış çocuk sendromu olgusu”. Adli Tıp Bülteni, 3(3):102-105.
• Var, Levent (2008). Futbolda Seyircilerin Spor Alanlarındaki Saldırganlık Davranışları Hakkında Betimsel Bir Çalışma (Kırşehir İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yetim, Azmi (2005). Sosyoloji ve Spor. 3. Baskı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Yıldız, Mustafa (2008). Farklı Liglerde Yer Alan Futbolcuların Kişilik Tipleri ile Sürekli
• Öfke- Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi
• Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• KOSBED, 2014, 28 : 113 - 127
• THE ASSESSMENT OF EXPOSURE TO VIOLENCE AND ANGER
• LEVELS OF ATHLETES Elif KARAGÜN• Çiğdem ÇAĞLAYAN••