Tane Ürünü İçin Yetiştirilen İkinci Ürün Mısır Çeşitlerinin Bazı Verim Öğeleri İle Tane Nişasta Oranlarının Belirlenmesi

Yıl 2013, Cilt: 16 Sayı: 1, 8 - 15, 29.03.2013

Leyla İdikut Sevim Kara

Öz

 

ÖZET: Bu çalışmanın amacı,  Kahramanmaraş koşullarında 2007-2008 yıllarında ikinci ürün mısır yetiştirme sezonunda 15 hibrid mısır çeşidinin verim ve kalite ile ilgili bazı özeliklerini belirlemektir. İncelenen özeliklere ait en yüksek ve en düşük değerler sırasıyla tepe püskülü çıkış süresinde 46.00 (Sinatro) ve 57.00 gün (Agrona), koçan püskülü çıkış süresinde 49.00 (Sinatro) ve 60.00 gün (Asmas), ilk koçan yüksekliğinde 53 (DK626) ve 77 cm (Kesmezs), bitki boyunda 172 (Asmas) ve 220 cm (Progen 1610), sap kalınlığında 21 (DK626) ve 24 mm (BC768), koçan uzunluğunda 17 (DK626) ve 26 cm (Heroic), koçanda tane sayısında 493 (Asmas) ve 721 adet (Kesmezs),  tek koçan veriminde 177 (Asmas) ve 311 g (Kesmezs), tane veriminde 696 (Asmas) ve 1290 kg/da (Kesmezs), nişasta oranında % 57 (Famasa) ve % 63 (Progen 1610) arasında değişmiştir.

Araştırmada kullanılan hibrid mısır çeşitlerinin tepe püskülü ile koçan püskülü, ilk koçan yüksekliği ile bitki boyu, koçan uzunluğu ile koçanda tane sayısı, tek koçan verimi ve tane verimi gibi özelliklerinin birbirleri ile ilişkili olduğu kaydedilmiştir. Kahramanmaraş koşullarında iki yıllık sonuçlara göre, ikinci üründe geç kalındığında Sinatro, tane verimi için Kesmezs, P 3394, DKC 5783 ve Progen 1610, nişasta oranı için ise P 3394, Progen 1610, Sinatro, Kesmezs ve BC 566 hibrid mısırlarının daha uygun olduğu görülmüştür.

Anahtar kelimeler: Mısır, çeşit, nişasta, verim.

 

Determination of Some Yield Components with Grain Starch Ratios of Second Crop Corn for Grain Growing

 

ABSTRACT: The aim of this study was to determine some yield and quality traits of 15 hybrid corn varieties during 2007-2008 second crop corn growing season in Kahramanmaras conditions. According to the investigated traits, the highest and the lowest values were ranked between 46.00 (Sinatro) and 57.00 days (Agrona) for tasseling period, 49.00 (Sinatro) and 60.00 days (Asmas) for ear silk period, 53 (DK626) and 77 cm (Kesmezs) for firs ear height, 172 (Asmas) and 220 cm (Progen 1610) for plant height, 21 (DK626) and 24 mm (BC768) for stem diameter, 17 (DK626) and 26 cm (Heroic) for ear length, 493 (Asmas) and 721 unit (Kesmezs) for grain number of per ear, 177 (Asmas) and 311 g (Kesmezs) for grain weight per ear, 696 (Asmas) and 1290 kg/da (Kesmezs) for grain yield and  57 (Famasa) and 63% (Progen 1610) for starch ratio.

The close relationship were found between tasseling period with ear silk period, first ear height with plant height, ear length with grain number of per ear, grain weight per ear and grain yield of hybrid corn varieties used in this study. Sinatro for the late season sowing, Kesmezs, P 3394, DKC 5783 and Progen 1610 for grain yield, P 3394, Progen 1610, Sinatro, Kesmezs ve BC 566 for the starch ratio were found to be more appropriate, according to the results of two years in Kahramanmaras.

Key words: Corn, varieties, starch, yield.

 

Anahtar Kelimeler

Corn, varieties, starch, yield.

TANE ÜRÜNÜ İÇİN YETİŞTİRELEN İKİNCİ ÜRÜN MISIR ÇEŞİTLERİNİN BAZI VERİM ve KALİTE POTANSİYELLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı,  Kahramanmaraş koşullarında 2007-2008 yıllarında ikinci ürün mısır yetiştirme sezonunda 15 hibrid mısır çeşidinin verim ve kalite ile ilgili bazı özeliklerini belirlemektir. İncelenen özeliklere ait en yüksek ve en düşük değerler sırasıyla tepe püskülü çıkış süresinde 46.00 (Sinatro) ve 57.00 gün (Agrona), koçan püskülü çıkış süresinde 49.00 (Sinatro) ve 60.00 gün (Asmas), ilk koçan yüksekliğinde 53 (DK626) ve 77 cm (Kesmess), bitki boyunda 172 (Asmas) ve 220 cm (Progen 1610), sap kalınlığında 21 (DK626) ve 24 mm (BC768), koçan uzunluğunda 17 (DK626) ve 26 cm (Heroic), koçanda tane sayısında 493 (Asmas) ve 721 adet (Kesmez),  tek koçan veriminde 177 (Asmas) ve 311 g (Kesmess), tane veriminde 696 (Asmas) ve 1290 kg/da (Kesmess), nişasta oranında % 57 (Famasa) ve % 63 (Progen 1610) arasında değişmiştir.

Araştırmada kullanılan hibrid mısır çeşitlerinin tepe püskülü ile koçan püskülü, ilk koçan yüksekliği ile bitki boyu, koçan uzunluğu ile koçanda tane sayısı, tek koçan verimi ve tane verimi gibi özelliklerinin birbirleri ile ilişki olduğu kaydedilmiştir

Anahtar kelimeler: mısır, çeşit, verim.

Anahtar Kelimeler

Mısır, çeşit, nişasta, verim.

Kaynakça

• Anonim, 2011. Nişasta Üretimi, Gıda Teknolojisi, T. C. Milli Eğitim Bakanlığı. 44s
• Anonim, 2011. Şekerin Geleceği, Şeker İş Sendikası. Mattek Matbaacılık Bas. Yay. San. Tic. Ltd. Şti., Ankara. 254 s.
• Cabulea, I., Cristea, M. Grecu, C. Ciorlaus, L. Funduaianu, D. Homorodeanu, S. Petrovici, T. Popa, G. Reichbuch, S. Rusanuvschi, V. Ştefan, I. Timirgaziu, E. Vladutiu. I. 1981. Very Early, Early and Semi-Early Maize Hybrids for Northern Moldavia and Transyslvania. Field Crop. Abstr., 34 (126): 838.
• Cesurer, L. 1990. Çukurova Bölgesinde Sulu Koşullara Uygun Ticari Melez Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Verime Etkili Bazı Özelliklerin Saptanması. Ç. Ü. Fen Bil. Ens. Tarla Bit. Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
• Cesurer, L., Çölkesen, M., Dokuyucu, T., Çiçek, A. 19 Kahramanmaraş Koşullarında Uygun Erkenci ve Yüksek Verimli İkinci Ürün Hibrid Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999, Konya, s 6356
• Cesurer L., Ünlü İ. 2001. Farklı Lokasyonlarda Yürütülen İkinci Ürün Hibrit Mısır Çeşitlerinin Bazı Bitkisel ve Tarımsal Özelliklerinin İncelenmesi, KSÜ Fen ve Müh. Derg. 4(1):138-149.
• Çalışkan, M., Kara, R., Dumlupınar, Z., Dokuyucu, T., Akkaya, A., Cesurer, L. 2007. Kahramanmaraş Koşullarında Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurları Bakımından Değerlendirilmesi. GAP V. Tarım Kongresi, 17-19 Ekim, Şanlıurfa, s:586-594.
• Çokkızgın A. 2001. Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Azot Dozları ile Sıra Üzeri Ekim Mesafelerinin II. Ürün mısır (Zea mays L.) Bitkisinde Verim, Verim Unsurları ve Fizyolojik Özelliklere Etkisi, Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ, 215-219.
• Dok M. 2005. Harran Ovasında Ana ve İkinci Ürün Mısır Yetiştiriciliğinde Bazı Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Araştırmalar. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül, Şanlıurfa, s:861-866.
• Emeklier, H.Y. 1990. Yabancı Menşeili Erkenci Mısır Çeşitlerinin Dane Verimi ve Diğer Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. AÜ, Ziraat Fak. Yıllığı 13:107-119.
• Food and Agriculture Organization of the United Nations: Essential Documents, Statistics, Maps and Multimedia Resources. www.fao.org Gökmen, S. Sayalsan, A., Ülger, A.C., Sakin, M.A., Öz, A., Duman, A. 2009. Farklı Bölgelerde Ana Ürün Koşullarında Yetiştirilen Melez At Dişi Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim ve Yaş Öğütme Kalitesinin Belirlenmesi.
• Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, 262-266. Gözübenli, H. 19 Değişik Azot Dozu Uygulamalarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Genotiplerinin Azot Kullanım Etkinliğinin Saptanması. Ç. Ü. Fen Bil. Enst. Doktora Tezi. Kod No: 380, Adana. Gözübenli, H. Ülger A.C., Kılınç, M., Şener O., Karadavut, U. 1997. Hatay Koşullarında İkinci Ürün Tarımına Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, Samsun, 153-157.
• Gözübenli H., Konuşkan Ö., Şener O. 2001. Hatay Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Melez Mısır (Zea mays L) Çeşitlerinde Verim Ve Verimle İlişkili Özellikler, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ, 201-205. Hallauer, A.R., Miranda, J.B. 1987. Quantitative Genetics in Maize Breeding. Iowa State Univ. Press, Ames, Iowa.
• Hill, J.H. 1993. How a Corn Plant Develops. Special Reports No: 48, Iowa State University of Science and Techonology Cooperative Extension Service, Ames, Iowa. www.extension.iastate.edu
• İlker, E. 2011. Correlation and Path Coefficient Analyses in Sweet Corn. Turkish Journal of Field Crop, 16(2): 105-107.
• Koçak, M. 1991. Samsun Ekolojik Sartlarında Bazı Seker Mısır Çeşitlerinde Verim, Verim Ögeleri Ve Bazı Kalite Özelliklerine Azotlu Gübrelemenin Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Bil. Ens., Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Keskin, B., Yılmaz İ.H., Arvas, O. 2005. Determination of Some Yield Characters of Grain Corn in Eastern Anatolia Region of Turkey. Pak. Journal of Agronomy 4(1):14-17.
• Kırtok, Y. 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayınevi. İstanbul.
• Muchow, R. C. 1988. Effect of Nitrogen Supply on the Comparative Productivity of Maize and Sorghum in Semi-Arid Tropical Environment. III. Grain Yield and Nitrogen Accumulation. Field Crops Research, 18: 31-43.
• Öktem, A., Öktem, A.G. 2003. Bazı mısır (Zea mays L.) Genotiplerinin Harran Ovası Koşullarına Adaptasyonu, Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, s:218-222.
• Öktem, A.G. 2005. Harran Ovası Koşullarında Yetiştirilen Bazı At Dişi Mısır (Zea mays L. indentata) Genotiplerinin Tane Verimi Ve Koçan Özelliklerinin Belirlenmesi. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül, Şanlıurfa, s:1526-1533.
• Özsisli, B., İdikut, L., Çölkesen, M., Çokkızgın, A., 200 Orta Erkenci Mısır Çeşitlerinin Birinci ve İkinci Ürün Sezonundaki Bazı Bitkisel ve Kalite Özelliklerinin Araştırılması. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s:585-588. Paradkar V.K., Sharma R.K. 1993. Effect of Nitrogen Fertilization on Maize (zea mays l.) Varieties Under Rainfed Condition 19 Indian Journal of Agronomy, 38 (2): 303-304.
• Petrovici, T. 1977. Experimental Results with Maize Hybrids at the Podu-Iloaiei Station. Field Crop. Abstr. 30 (27):155.
• Polat, N. 1991. Antalya Koşullarında Melez Mısır Çeşitlerinde Değişik Bitki Sıklığı ve Farklı Dozda Azot Uygulamasının Verim ve Verim Komponentleri Üzerine Etkileri. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, Ankara.
• Saruhan, V., Gül, İ., Akıncı, C. 2007. A Study of Adaptation of Some Corn Cultivars As Grown Second Crop. Asian Journal of Plant Sciences, 6 (2):326-331.
• Sencar, Ö. 1988. Mısır Yetiştiriciliğinde Ekim Sıklığı ve Azotun Etkileri. Cumhuriyet Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 6, Tokat.
• Soylu, S.,1995. Melez Atdişi Mısırda (Zea mays L. indendata S.) Farklı Ekim Zamanları ve Azot Dozlarının Verim, Verim Unsurları, G.D.D. ve Kalite Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Suphot, P., Kitma, M. 1977. Effect of Nitrogen Fertilizer on Nitrate Reductase, Grain Yield And Some Agronomic Characteristics in Corn (Zea mays L.), Agric 1981-19859 Kassetsart Journal, 11(1-2): 33Tüfekçi, A., Karaaltın, S. 2001. Kahramanmaraş Koşullarında I. Ürün Olarak Yetiştirilen Mısır (Zea mays L.) Bitkisinde Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, Tekirdağ, 291-295. Türkay M. A., Cerit, İ., Sarıhan İ. H., Şen, H. M., Çınar, S., Ülger, A. C. 2002. Farklı Azot Dozlarının At Dişi Melez Mısır Çeşitlerinde Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Özelliklere Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Tarla Bitki Araştırmaları ATK, Adana. Uslu, Ö. S. 19 Farklı Azot Dozlarının Kahramanmaraş Şartlarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Mısır (Zea mays L.) Bitkisinde Büyüme ve Fizyolojik Özelliklere Etkisi, KSÜ, Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 106 s.