Kahramanmaras Đlinde Belirlenen Bazı Entomopatojen Funguslar ve Đlin Entomopatojen Fungus Kullanımı Bakımından Değerlendirmesi

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 2, 52 - 58, 31.12.2009

Mehmet Kubilay Er Cafer Mart

Öz

2003 – 2005 yıllarında arazi çıkısları ile Kahramanmaras bölgesinde yoğun olarak bulunan zararlı böcek
popülasyonlarında fungal hastalık etmenleri arastırılmıstır. Ayrıca, bes farklı bölgede (Türkoğlu, Göksun, Sekeroba,
Elbistan, Pazarcık) 13 araziden alınan toprak örneklerinden tuzak böcek (Galleria mellonella L. larvası; Pyralidae,
Lepidoptera) yöntemi ile entomopatojen funguslar izole edilmistir. Tespit edilen entomopatojen funguslar izole
edildikten sonra mikroskobik incelenme ile fungusların genel taksonomik grupları belirlenmistir. Ayrıca, bölgeye ait
iklim verilerinin entomopatojen fungusların istekleri ile karsılastırılması ile bölgenin funguslarla böceklerin
mikrobiyal mücadelesi için iklim yönünden uygunluğu irdelenmistir.
Yapılan izolasyonlar sonucunda, yaprakbitlerinde (Rhopalosiphum padi L. ve Sitobion avenae F.; Aphididae,
Homoptera) hastalığa neden olan etmenin Pandora Humber (Entomophthoraceae) ve Hypera postica (Gyll.)
(Curculionidae: Coleoptera) larvalarında hastalığa neden olan etmenin ise Zoophthora Batko (Entomophthoraceae)
cinsine ait olduğu belirlenmistir. H. postica erginlerinde tespit edilen hastalık etmeninin cinsi Beauveria Vuillemin
(Hyphomycetes) olarak belirlenmistir. Toprak örneklerinin birçoğunda Beauveria cinsine bir kısmında ise
Peacilomyces ve Metarhizium cinsine bağlı fungusların bulunduğu tespit edilmistir. Đklim verilerinin incelenmesi
sonucunda, arastırma bölgesinde, bahar ayları entomopatojen fungusların etkili olabileceği en uygun aylar olarak
değerlendirilmistir.
Bu çalısmanın sonuçları, Kahramanmaras bölgesinde entomopatojen fungusların bulunduğunu ve uygun
kosulların olusması durumunda da böcek türlerini hastalandırdıklarını ortaya koymaktadır. Bölgede, böcek grubu
veya vejetasyon bazında daha spesifik ve daha detaylı incelemelerin gerçeklestirilmesi diğer böcek türlerinde de
entomopatojen fungus enfeksiyonlarının tespit edilmesine olanak sağlayabilecektir. Çalısma sonucunda, bölgede
entomopatojen funguslar ile mikrobiyal mücadelenin yapılmasının yılın belirli dönemlerinde mümkün olabileceği
sonucuna varılmıstır. Ancak bu durumun böcek popülasyonları üzerindeki etkisinin ortaya konulması ve etkinin
artırılması yönünde daha detaylı incelemelerin yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Rhopalosiphum padi, Sitobion avenae, Hypera postica, tuzak böcek yöntemi, Galleria
mellonella

Anahtar Kelimeler

Rhopalosiphum padi, Sitobion avenae, Hypera postica, tuzak böcek yöntemi, Galleria mellonella

Kaynakça

• Ataç, Ö., Zeki, C. ve Maden, S. 1995. Bolu ve Zonguldak illeri fındık bahçelerinde zararlı olan fındık kosnili (Parthenolecanium corni)’nin doğal düsmanı olan fungusla bulasma oranları üzerine arastırmalar. 8. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 26-29 Eylül 1995, Adana, s. 188-190.
• Balazy, S. 1993. Flora of Poland. Polska Akademia Nauk. 356s.
• Benzeev, I.S. ve Jaques, R.P. 1990. Entomopathogenic fungi in insects in alfalfa fields in Southwestern Ontario. Proceedings of the entomological society of Ontario vol:121, s. 71-78.
• Copley, K.J. ve Grant, J.F. 1998. Statewide distribution of parasitoids of the alfalfa weevil in Tennessee. Journal of Agricultural Entomology, 15: 43-51.
• Dean, G.J. ve Wilding, N. 1973. Infection of cereal aphids by the fungus Entomophthora. Annals of Applied Biology, 74: 133-138.
• Doğanlar, M. ve Döken, T. 1985. Gypsonama minutana and its natural enemies in Eastern Anatolia. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 9: 199-206.
• Er, M.K., Tunaz, H., Isıkber, A.A., Satar, S., Mart, C. ve Uygun, N. 2008. Pathogenicity of entomopathogenic fungi to Coccinella septempunctata L. (Col.: Coccinellidae) and a survey of fungal diseases of coccinellids. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11:118-122.
• Feng, M.G., Johnson, J.B. ve Kish, L.P. 1990. Survey of entomopathogenic fungi naturally infecting cereal aphids (Homoptera: Aphididae) of irrigated grain crops Southwestern Idaho. Environmental Entomology, 19: 1535-1542.
• Giles, K.L., Obrychi, J.J., Degooyer, T.A.ve Orr, C.J. 1994. Seasonal occurrence and impact of natural enemies of Hypera postica (Coleoptera, Curculionidae) larvae in Iowa. Environmental Entomology, 23: 167-176.
• Hagler, J.R. 2000. Biological control of insects. Insect pest management. (Techniques for environmental protection, Lewis Publishers, USA: Ed. Recheigl, J.E. and Recheigl, N.A.) 207-241.
• Harcourt, D.G. ve Guppy, J.C. 1991. Numerical analysis of an outbreak of the alfalfa weevil (Coleoptera, Curculionidae) in Eastern Ontario. Environmental Entomology, 20: 217-223.
• Humber, R.A. 1989. Synopsis of a revised classification for the Entomophthorales (Zygomycotina). Mycotaxon, 34: 441-460.
• Humber, R.A. 1997. Fungi: Identification. (Manual of techniques in insect pathology, Academic Press, UK: Ed. Lacey, L.A.) 153-186.
• Humber, R.A. ve Hansen, K.S. 2005. Collection of entomopathogenic fungal cultures: catalog of isolates. U.S. Dept. Of Agriculture United States Agrcultural Research Service, 336s.
• Keller, S. 1991. Arthropod-pathogenic Entomophthorales of Switzerland. II. Erynia, Eryniopsis, Zoophthora and Tarichium. Sydowia, 43: 39-122.
• Keller, S. 1994. Working with arthropod-pathogenic Entomophthorales. Bulletin OILB/SROP, 17: 287- 307.
• Kocatürk, S., Barıs, M. ve Özmen, O. 1994. Orta Anadolu Bölgesinde kımılda saptanan entomopatojen funguslar ve etkinlikleri üzerine arastırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 25-28 Ocak 1994, s. 160-174.
• Kuhar, T.P., Youngman, R.R. ve Laub, C.A. 1999. Alfalfa weevil (Coleoptera : Curculionidae) pest status and incidence of Bathyplectes spp. (Hymenoptera : Ichneumonidae) and Zoophthora phytonomi (Zygomycetes : Entomophthorales) in Virginia. Journal of Economic Entomology, 92: 1184-1189.
• Lacey, L. A. ve Goettel, M. S. 1995. Current developments in microbial control of insect pests and prospects for the early 21st century. Entomophaga, 40: 3-27.
• McCoy, C. W., Samson, R. A. ve Boucias, D. G. 1988. Entomogenous fungi. (CRC handbook of natural pesticides, Volume V, Microbial Insecticides, Part A, Entomogenous Protozoa and Fungi, CRC Press, Inc., Florida, USA: Ed. Ignoffo, C.M.) 151-233.
• Milner, R. J. 2000. Current status of Metarhizium as a mycoinsecticide in Australia. Biocontrol News and Information, 21: 47N-50N.
• Morris, M.J., Roberts, S.J., Maddox, J.V. ve Armbrust, E.J. 1996. Epizootiology of the fungal pathogen, Zoophthora phytonomi (Zygomycetes: Entomophthorales) in field populations of alfalfa weevil (Coleoptera: Curculionidae) larvae in Illinois. Great Lakes Entomologist, 29: 129-140.
• Oloumisadeghi, H., Steffey, K.L., Roberts, S.J., Maddox, J.V. ve Armbrust, E.J. 1993. Distribution and abundace of 2 alfalfa weevil (Coleoptera, Curculionidae) larval parasitoids in Illinois. Environmental Entomology, 22: 220-225.
• Öncüer, C. ve Erkin, E. 1986. Erynia neoaphidis’in Acyrthosiphon pisum’a patojenitesi üzerinde çalısmalar. Türkiye 1. Biyolojik Mücadele Kongresi, 12-14 Subat 1986, s. 269-274.
• Papierok, B. ve Hajek, A. E. 1997. Fungi: Entomophthorales. (Manual of techniques in insect pathology, Academic Press, UK: Ed. Lacey, L A.) 187-212.
• Remaudiere, G., Latge, J.P. ve Michel, M.F. 1981. Ecologie comparee des entomophthoracees pathogenes de pucerons en France Littoale et Continentale. Entomophaga, 26:157-178.
• Steenberg, T. ve Eilenberg, J. 1995. Natural occurrence of entomopathogenic fungi on an agricultual field site. Czech Mycology, 48: 89-96.
• Tanada, Y. ve Kaya, H. K. 1993. Insect pathology. Academic Press, Inc., USA, 633s. Weaver, J.E., Zivkovich, C.A., Baniecki, J.F., Yohn,
• G.W., Smith, B.D. ve Workman, D.J. 1994. Biological agents associated with the alfalfa weevil – a survey of Jefferson, Grant, and Hardy Counties, West Virginia, for 1993. Circular-Agricultural and Forestry Experimental Station, West Virginia University Issue No:160, 18s.
• Yücel, S., Pala, H. ve Yiğit, A. 1995. Seralarda pamuk beyaz sineği Bemicia tabaci’ye karsı entomopatojen fungus, Verticillium lecanii’nin etkinliğinin belirlenmesi. 8. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 26-29 Eylül, s. 211-215.
• Zeren, O., Güncü, M. ve Yabas, C. 1986. Erynia neoaphidis’in Çukurova bölgesinde sebzelerde yayılıs be konukçuları üzerinde çalısmalar. Türkiye 1. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 12-14 Subat, Adana, s. 468-476.