Hadîslerin Doğru Anlaşılmasında Mecâzın Önemi ve Tokalaşmaya Dair Bir HadîsinTahlîli

Yıl 2014, Sayı: 24, 71 - 86, 01.12.2014

Fahri Hoşab

Öz

Hadîslerin doğru ve sıhhatli anlaşılabilmesi için metnin

lafız açısından durumunun tespiti önemlidir. Hadîsin lafzı

mecâzî bir ifade taşıyorsa, fakih bir nazarla te’vîl edilmesi

gerekir. Bir hadîsin lafzında bulunan mecâzın hakikate hamledilmesi,

hadîsin fıkhını hatalı değerlendirmeye sebep olabilir.

Hadîsten doğru ve sıhhatli bir fıkhın çıkarılması, bilhassa

akâid ve ahkâm açısından çok önemlidir. Bu sebeple

hadîslerdeki mânâ ve maksadı kavramak için lafzın delâletini

bilmek ve iyi anlamak gerekir.

Anahtar Kelimeler

Hadîs, sünnet, mecâz, te’vîl, fıkıh

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel,el-Müsned, İstanbul 1992.
• Aharon, Itzhak; Etcoff, Nancy; Ariely, Dan; Chabris, Christopher F.;O’ConnorEthan; Breiter, Has C.;” Beautiful Faces Have Variable Reward Value: fMRIand Behavioral Evidence”, Neuron, Vol. 32, November 8, 2001.
• ‘Aynî, Bedruddîn Muhammed b. Ahmed,‘Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Beyrûtts.,
• Baram, David A.; Basson, Rosemarry, “Cinsellik, Cinsel İşlev Bozukluğu ve Cinsel Saldırı”, Berek&Novak Jinekoloji, Trc.: Gürkan Kazancı, İstanbul 2011.
• Buhârî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. İsmâ‘îl,el- Câmi‘u’s- Sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Câhız, Ebû ‘Osmân ‘Amr b. Bahr,Kitâbu’l-Hayevân,Beyrût 1969.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî, es-Sunen, İstanbul 1992.
• Eş‘ârî, Ebu’l-Hasen, Kitâbu’l-Luma‘ fi’r-Redd ‘alâEhli’z-Zeyğ- ve’l-Bid‘a, Beyrût 1852.
• Francis, S.;Rolls, E. T.; Bowtell, R.; McGlone, F.; O’Doherty, J.; Browning, A.; Clare, S.; Smith, E.; “The representation of pleasanttouch in the brain and itsrelation ship with tasteandolfactory”, NeuroReport 10, 1999.
• Görmez, Mehmet,Sünnet ve Hadîsin Anlaşılması ve Yorum- lanmasında Metodoloji Sorunu, Ankara 1997.
• Güler, Zekeriya,Kırk Hadiste Kadın, Konya 1997.
• İbnuFûrek, EbûBekr Muhammed b. Hasen,Müşkilu’l-Hadîs ve Beyânuh,Beyrût 1985.
• İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Alî,Fethu’l-Bâribi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Beyrûtts.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, Şemsuddîn Ebû ‘Abdillâh Muham- med b. EbîBekr,İ‘lâmu’l-Muvakkiîn, Beyrûtts.
• İbn Kuteybe, ‘Abdulah b. Müslim,Te’vîluMuhtelifi’l-Hadîs, Kâhire 2006.
• İbn Mâce, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es- Sunen, İstanbul 1992.
• İbn Manzûr, Cemâluddîn Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mukerrem, Lisânu’l-‘Arab, Kâhire 1979.
• İbn Rüşd, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Ahmed, Faslu’l-Makâl fîmâ Beyne’l-Hikmeti ve’ş-Şerî‘ati mine’l-İttisâl, Trc.: Be- kir Karlığa, İstanbul 1992.
• İbnu’s-Salâh, ‘Osmân b. ‘Abdirrahmân eş-Şehrezûrî, ‘Ulû- mu’l- Hadîs,Dımaşk 1986.
• Karadavî, Yusuf, Keyfe Nete‘âmelu ma‘a’s-Sunneti’n-Nebe- viyye, Kâhire 2004.
• Karafî, Ebu’l-Abbas Şihâbu’d-DînAhmed b. Ebi’l-A’lâî İdrîs, Tenkîhu’l-Fusûl, Mısır 1306.
• Kastallânî, Ebu‟l-‘Abbâs ŞihabuddînAhmed b. Muhammed, İrşâdu’s-Sârîli şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Bûlâk 1305.
• Kazvînî, el-Hatîb Muhammed b. ‘Abdirrahmân,el-Îzâh fî ‘Ulûmi’l-Belâğa, Beyrût 1980.
• et-Telhîs, İstanbul 2001.
• Kirmânî, Ebû ‘AbdillâhŞemsuddîn Muhammed b. Yûsuf b. ‘Alî,el-Kevâkibu’d-Derârî,Beyrût 1981.
• Koç, Turan,Din Dili, Kayseri 1995.
• Mâlik b. Enes, Ebû ‘Abdillâh, el-Muvatta’, İstanbul 1992.
• Müslim b. el-HaccâcEbû’l-Huseyn el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî, el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul 1992.
• Mütercim Âsım, KâmûsTercemesi, İstanbul 1305/1888.
• Nesâî, Ebû ‘Abdi’r-RahmânAhmed b. Şu‘ayb, es-Sunen, İs- tanbul 1992.
• Özcan, Hanefî,Mâturidinin Bilgi Teorisinde Fıkh Terimi, Do- kuz Eylül Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi, sayı:4, İzmir 1987.
• Saraç, Yekta, Klâsik Edebiyat Bilgisi Belâğat, s. 109, İstan- bul 2010.
• Şerîf er-Radî,el-Mecâzâtu’n-Nebeviyye,Kâhire 1967.
• Tekineş, Ayhan,Hadîsleri Anlama Problemi, İstanbul 2002.
• Tirmizî, Ebû ‘Îsâ Muhammed b. ‘Îsâ,es-Sunen,İstanbul 1992.