Ebû Mansur Muhammed el-Mâturîdî ile Ebû’l-Muîn en-Nesefî’nin İman Görüşü

Yıl 2018, Sayı: 32, 311 - 355, 31.12.2018

Ahmet Altıntaş

Öz

             Müslümanlar arasında iman
kavramı ve bu kavram etrafında ortaya çıkan tartışmalar, çok erken dönemlerde
başlamış ve itikâdî temelde İslâm mezheplerinin oluşumunda çok büyük rol
oynamıştır. Günümüz İslâm dünyasında da bu kavram önemini koruyarak devam
ettirmektedir. Bu bağlamda bilindiği gibi, İslam dünyasında iman kavramı
etrafında ortaya çıkan en dikkat çekici görüş, Ebû Hanîfe ve onun izini takip
eden Mâturîdî âlimlerin görüşüdür. Bu âlimlerden Mâturîdî kelâmî ve itikâdî
sahada Ebû Hanîfe'nin çizgisinden hareket etmiş, ondan nakledilen bilgileri ve
görüşleri aklî ve naklî delillerle sistematik hale getirerek kendisine nispet
edilen Mâturîdîlik mektebinin kurulmasını sağlamıştır. Mâturîdî’nin itikâdî ve özellikle de iman konusundaki görüşleri
kendisinden sonra gelen Ebu’l-Muîn en-Nesefî gibi Mâturîdî bilginler tarafından
daha da geliştirilerek savunulmuştur. Biz bu makalede Maturîdî ve Ebu’l-Muîn
en-Nesefî’nin iman hakkındaki görüşlerini aktarmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

İman, İslam, Tasdik, Büyük Günah, Mâturîdî

Kaynakça

• Ak, Ahmet. Selçuklular Döneminde Maturidilik. Ankara: Özkan Matbaacılık, 2009.
• _______,Büyük Türk Âlimi Maturidi ve Maturidilik. İstanbul: Bayrak Matbaası, 2008.
• _______, Maturidi Kaynaklarda Maturidi ve Maturidilik. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2006.
• Ay, Mahmut. “Kelam’da Akıl İman İlişkisi: Temel Teolojik Yaklaşımlar”, AÜİFD 52/1 (2011): 49-68.
• el-Mâturîdî, Ebû Mansur. Kitâbü’t-Tevhîd. Trc. Bekir Topaloğlu. Ankara: İsam Yayınları, 2013.
• ________,Te’vîlâtu’l-Kur’ân. Thk. Bekir Topaloğlu. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005.
• ________,Kitâbü’t-Tevhîd. Thk. Bekir Topaloğlu-Mahammed Aruci. Ankara: İsam Yayınları, 2003.
• ________, Ebû Mansur el‐Mâtürîdî, Kitâbu’t‐Tevhîd. Trc. Bekir Topa-loğlu. Ankara: İsam Yayınları, 2002.
• Ebu Hanife. İmâm‐ı Â’zam’ın Beş Eseri (el-Alim ve’l-Müte’allim). Trc. Mustafa Öz. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayın-ları, 1992.
• _______, İmâm‐ı Â’zam’ın Beş Eseri,(el-Fıkhu’l-Ekber). İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1992.
• _______, İmâm‐ı Â’zam’ın Beş Eseri,(el‐Fıkhu’l‐Ekber). Trc. Mustafa Öz. İstanbul: İfafv Yay., 2002.
• en-Nesefî, Ebu’l-Muîn. Tabsıratü’l-Edille fî Usûli’d-Dîn. Thk. Mu-hammed Enver Hamid İsa. Kahire: el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türâs, 2011.
• _______.Tevhidin Esasları Kitâbü’t-Temhîd li Kavâidi’t-Tevhîd. Çev. Hülya Alper. İstanbul: İz Yayıncılık, 2007.
• _______,Tabsıratü’l-Edille fî Usûli’d-Dîn. Nşr. Hüseyin Atay- Şaban Ali Düzgün. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2004.
• Erdem, Sabri. “Büyük Türk Bilgini İmâm Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik” Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantı (İstanbul, 22 - 24 Mayıs 2009). M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu: 261, 2012.
• er-Râzi, Muhammed Fahreddin. Kelâma Giriş. Trc. Hüseyin Atay. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yay., 2002.
• el-Eş’arî, Ebu Hasan. Kitâbu‘l‐Lüma fiʹr‐Reddi ala Ehliʹz‐Zeyği veʹl‐Bida, Beyrut: y.y., 2000.
• Gölcük, Şerafeddin - Toprak, Süleyman. Kelam Tarih-Ekoller- Problemler, Konya: Damla Ofset A.Ş., 2012.
• Kutlu, Sönmez. “Mürcie Mezhebi: Doğuşu, Fikirleri, Edebiyatı ve İslâm Düşüncesine Katkıları”. Gazi Üniversitesi Çorum İla-hiyat Fakültesi Dergisi, (2002/I): 168-210.
• İbn Manzûr. Lisânü’l-Arab, Beyrut: y.y., 1955.
• Önal, Recep. “İman ve Mahiyeti Konusunda Mu’tezîle ile Ehl‐i Sünnet Polemiği”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Dergisi/39 (2015):121‐146.
• Sarıkaya, Saffet. “Büyük Türk Bilgini İmâm Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik” Milletlerarası Tartışmalı İlmî Toplantı (İstanbul, 22 - 24 Mayıs 2009). M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2012.