Öz
Family Health Centers serve elderly people with a variety of health problems. Family physicians frequently encounter patients with cognitive problems during home visits or outpatient examinations. The view of accompanying person is sought to establish communication and to manage health problems appropriately. Dementia and delirium are common reasons for cognitive problems. During screening of dementia one or more cognitive domains are examined. The Mini Mental State Examination scale should be utilized and family physicians should establish a geriatric assessment if time is available. The Elderly Friendly Family Health Center Instrument is an appropriate tool for home visits and outpatient office and delirium or dementia should be ruled out after examination. Further evaluation needed to be initiated after scoring positive for dementia and delirium. The second part of the Elderly Friendly Family Health Center Instrument should be recommended for this step
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Yaman H, Yazıcı S, Sandholzer H. Geriyatrik değerlendirme: Aile hekimliğinde yaşlının kanıta dayalı rehberler ışığında periyodik muayenesi. Türk Aile Hek Derg 2009; 13(1): 27-38.
- Yaman H, Tekin O. Yaşlı Bireyin Değerlendirilmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. AHUZEM. Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı. Yaşlı Sağlığı Modülü. 5.1.Sağlıklı Yaşlanma. v1.0. 2013.
- K a ne ve t ç i Z. Dünya Sağlık Örgütü Yaşlı Dostu Sağlık Ocağı Projesinin Antalya İlinde Pilot Uygulaması. Akd eniz Üniversitesi, T ıp Fakültesi, Yayımlanma mış Aile Heki mliği Uzmanlık T ezi, Antalya, Ocak 2008.
- Yaman H, Çifçili S. Bilişsel Bozukluklar: Deliryum. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. AHUZEM. Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Yaşlı Sağlığı Modülü 5.4.Deliryum v1.0. 2013.
- Salvi F, Morichi V, Grilli A, Giorgi R, De Tommaso G, Dessì-Fulgheri P. The elderly in the emergency department: a critical review of problems and solutions. Intern Emerg Med 2007; 2(4):292–301.
- Scott T. Altered Mental Status in Older Emergency Department Patient. Emerg Med Clin N Am 2006; 24(2):299–316.
- Türkcan A. Deliryum. Psikiyatri Dünyası 2001;5(1):15-23.
- Dönmez MC, Gündoğar D, Demirci S. Deliryum: Nedenleri ve Klinik Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2007; 27:718-24.
- American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual, 5th ed, Washington: APA Press, 2013.
- Akıncı SB, Rezaki M, Özdemir H ve ark. Yoğun Bakım Ünitesinde Konfüzyon Değerlendirme Ölçeğinin Geçerlik Güvenilirlik Çalışması. Türk Anest Rean Der Dergisi 2005;33(4):333-41.
- Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4):273-81.
- Cangöz C, Karakoç E, Selekler K. Saat Çizme Testinin 50 Yaş ve Üzeri Türk Yetişkin ve Yaşlı Örneklem Üzerindeki Norm Belirleme ve Geçerlik-Güvenirlik Çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi. 2006;9(3):136-42.
- Borson S, Scanlan J, Brush M, Vitaliano P, Dokmak A. The Mini-Cog: A Cogntivie (Vital Signs) Measure For Dementia Screening in Multilingual Elderly. Int J Geriatr Psychiatry. 2000; 15(11):1021-7.
- Villars H, Oustric S, Andrieu S et al. The Primary Care Physician and Alzheimer’s Disease: An International Position Paper. The Journal of Nutrition, Health & Aging 2010; 14(2): 110-120.
- Age-friendly Primary Health Care Centres Toolkit. Genevre: WHO, 2014.
- Şekil 1. Yaşlı Dostu Aile Sağlığı Merkezi 10 Dakikalık Tarama Testi
Öz
Aile sağlığı merkezleri muhtelif sağlık sorunları ile başvuran yaşlı bireylere hizmet sunmaktadırlar. Aile hekimleri gerek gündelik poliklinik çalışmaları sırasında, gerekse ev ziyaretleri sırasında bilişsel sorunları olan hastalar ile karşılaşmaktadırlar. Bu hastalar ile iletişim kurmak ve sağlık sorunlarını uygun şekilde yönetmek amacıyla hastaların birlikte olduğu kişilerin görüşlerine başvurulur. Bilişsel sorunlara en sık demans ve deliryum neden olmaktadır. Demansın taramasında tek ya da birden fazla bilişsel alanı değerlendiren tarama testleri kullanılabilir. Zaman yeterli olursa Mini Mental Durum Muayenesi yapılması uygundur. Olanaklıysa aile hekimlerince uygun geriyatrik değerlendirme de yapılmalıdır. Bunun için Aile Sağlığı Merkezlerinde ve ev ziyaretlerinde Yaşlı Dostu Aile Sağlığı Merkezi Enstrümanı kullanılıp, muayene edilen yaşlı hastalarda deliryum ve demans tabloları dışlanmalıdır. Tarama testleri müspet sonuçlanır ise ileri testler ile yine enstrüman seti çerçevesinde tanı doğrulanmalıdır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Yaman H, Yazıcı S, Sandholzer H. Geriyatrik değerlendirme: Aile hekimliğinde yaşlının kanıta dayalı rehberler ışığında periyodik muayenesi. Türk Aile Hek Derg 2009; 13(1): 27-38.
- Yaman H, Tekin O. Yaşlı Bireyin Değerlendirilmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. AHUZEM. Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı. Yaşlı Sağlığı Modülü. 5.1.Sağlıklı Yaşlanma. v1.0. 2013.
- K a ne ve t ç i Z. Dünya Sağlık Örgütü Yaşlı Dostu Sağlık Ocağı Projesinin Antalya İlinde Pilot Uygulaması. Akd eniz Üniversitesi, T ıp Fakültesi, Yayımlanma mış Aile Heki mliği Uzmanlık T ezi, Antalya, Ocak 2008.
- Yaman H, Çifçili S. Bilişsel Bozukluklar: Deliryum. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. AHUZEM. Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Yaşlı Sağlığı Modülü 5.4.Deliryum v1.0. 2013.
- Salvi F, Morichi V, Grilli A, Giorgi R, De Tommaso G, Dessì-Fulgheri P. The elderly in the emergency department: a critical review of problems and solutions. Intern Emerg Med 2007; 2(4):292–301.
- Scott T. Altered Mental Status in Older Emergency Department Patient. Emerg Med Clin N Am 2006; 24(2):299–316.
- Türkcan A. Deliryum. Psikiyatri Dünyası 2001;5(1):15-23.
- Dönmez MC, Gündoğar D, Demirci S. Deliryum: Nedenleri ve Klinik Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2007; 27:718-24.
- American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual, 5th ed, Washington: APA Press, 2013.
- Akıncı SB, Rezaki M, Özdemir H ve ark. Yoğun Bakım Ünitesinde Konfüzyon Değerlendirme Ölçeğinin Geçerlik Güvenilirlik Çalışması. Türk Anest Rean Der Dergisi 2005;33(4):333-41.
- Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F. Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13(4):273-81.
- Cangöz C, Karakoç E, Selekler K. Saat Çizme Testinin 50 Yaş ve Üzeri Türk Yetişkin ve Yaşlı Örneklem Üzerindeki Norm Belirleme ve Geçerlik-Güvenirlik Çalışmaları. Türk Geriatri Dergisi. 2006;9(3):136-42.
- Borson S, Scanlan J, Brush M, Vitaliano P, Dokmak A. The Mini-Cog: A Cogntivie (Vital Signs) Measure For Dementia Screening in Multilingual Elderly. Int J Geriatr Psychiatry. 2000; 15(11):1021-7.
- Villars H, Oustric S, Andrieu S et al. The Primary Care Physician and Alzheimer’s Disease: An International Position Paper. The Journal of Nutrition, Health & Aging 2010; 14(2): 110-120.
- Age-friendly Primary Health Care Centres Toolkit. Genevre: WHO, 2014.
- Şekil 1. Yaşlı Dostu Aile Sağlığı Merkezi 10 Dakikalık Tarama Testi
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 7 Sayı: 2 |