Prenses Kadriye Hüseyin ve Eserleri

Yıl 2017, Sayı: 3, 51 - 63, 31.12.2017

Abuzer Kalyon Zeynep Gözde Kozlu

Öz

Türkiye ile Mısır arasındaki kültürel ve tarihi ilişkiler çok eskilere dayanmaktadır. Mısır, coğrafî özelliği ve tarihî birikimi de dâhil olmak üzere önemli bir ülkedir. Günümüzde de Mısır, Arap dünyasının lideri olma konumu taşıdığı için; önemli ve özel bir ülkedir. Türkler Mısır’da zaman zaman etkin olmuşlardır. Mısır’ın tarihinde, kültür ve mimarisinde Türklerin bıraktığı eserler günümüzde de varlıklarını korumaktadır. Özellikle Osmanlı edebiyatı örneklerini içeren yaklaşık beş bin el yazması eser ülkede bulunmaktadır. Kahire’deki üniversiteler başta olmak üzere ülkenin pek çok üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı bölümü bulunmaktadır. Türkler hâkimiyet kurdukları dönemde Mısır’da kendi edebiyatlarını da oluşturarak geliştirmişlerdir. Mısır’da gelişen Türk edebiyatı güçlü kalemler yetiştirmiştir. Söz konusu kalemlerin ortak özelliği ekseriyetinin kadın olmasıdır. Ayşe İsmet Teymûrî, Gülperi Hanım, Çeşm-i Âfet Hanım. Bu üç şairin divanları ülkemizde yayımlanmıştır. Bunlar dışında etkin ve popüler bir şöhrete sahip olan önemli bir şahsiyet de Prenses Kadriye’dir. Prenses Kadriye’nin Millî Mücadele’ye verdiği destek ve Millî Mücadele sonrasında da Türkiye ile irtibatı ölümüne kadar devam etmiştir. Prensesin ülkemize yaptığı bağışlar arasında Huber Köşkü de bulunmaktadır. Popüler bir kişiliğe sahip olan Prenses Kadriye, deneme tarzında verdiği eserlerle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Prenses Kadriye hakkında bilgiler verilerek eserleri, özellikle de “Nelerim” tanıtıldı.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Prenses Kadriye, Nelerim

Kaynakça

• Banarlı, Nihad Sami (1987). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, 2 c. İstanbul: MEB Yay.
• Coşkun, Betül (2012). "Osmanlı Edibesi, Mısır Prensesi: Kadriye Hüseyin Hanım", Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, Erdem Dergisi, No. 63, Ankara: AKM Yay.
• Devellioğlu, Ferit (1984). Ansiklopedik Osmanlıca-Türkçe Lügat, Ankara: Aydın Kit.
• Eraslan, Sibel (2008). “Muhadderât-ı İslâm – Kadriye Hüseyin Hanım”, Mostar Dergisi, sayı: 37.
• Hüseyin, Kadriye (H.1327-M.1910/1911). Mehâsin-i Hayat, Osmanlı Matbaası, Mısır.
• Hüseyin, Kadriye (H.1326-M.1909/1910). Mühim Bir Gece, (Tercüme Piyes), Osmanlı Matbaası, (Tarihsiz; Ön-söz’de Mısır, Sene 1909 kaydı yer almaktadır.), Mısır.
• Hüseyin, Kadriye ((H.1329-M.1912/1913). Nelerim, Osmanlı Matbaası, Mısır.
• Hüseyin, Kadriye (H.1330-M.1913/1914). Temevvücât-ı Efkâr, Maarif Matbaası, Mısır.
• Hüseyin, Kadriye (H.1331-1333 -M.1915/1917). Muhadderât-ı İslâm, 1.Cüz, Maarif Matbaası, Mısır.
• Hüseyin, Kadriye; “Letters Dergara La Sainte Roma Emprimerie, Editrice, İtalia, 1921.” , Mukaddes Ankara’dan Mektuplar , (çev.:Cemile Necmeddin Sahir Sılan), Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Tercü-me Eserler Dizisi: 58, 1987
• İhsanoğlu, Ekmeleddin (2006). Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları (Mehmet Ali Paşa’dan Günümüze Basılı Türk Kültürü Bibliyografyası ve Bir Değerlendirme), İstanbul, IRCICA Yay.
• Kalyon, Abuzer (2013). Divan Şiirinin Nil’deki Sesi Ayşe Teymûrî Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
• Kalyon, Bilal (2015). Prenses Kadriye Hüseyin’in Mehâsin-i Hayât Adlı Eserinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi ve Eserin Bugünkü Harflere Aktarılması, Mevlânâ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Kalyon, Filiz (2014). Divan Şiirinin Nil'de Açan Çiçeği Gülperî Hanım ve Güldeste-i Hâtırât, Ankara: Akçağ Yay.
• Parlatır, İsmail (2009). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Ankara: Yargı Yay.
• Tağı-Zâde Karaca, Nesrin (2012). “Prenses Kadriye Hüseyin, Ressam Vittoria Pisani veTürk Milli Mücadelesi”, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Tur-kic, Volume 7/1.
• Tunç, Semra (2013). Çeşm-i Âfet ve Dîvânı (Levha-i Dil), Konya: Palet Yay.