BİLİM VE SANAT MERKEZLERİNDE VE DİĞER OKULLARDA ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN SAHİP OLDUKLARI DEĞERLERE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 9 - 24, 20.02.2016

Adem Beldağ Sinan Keskin

Öz

Bu araştırmada bilim ve sanat merkezlerinde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerin sahip oldukları değerler açısından diğer öğrencilerden farklı olup olmadıklarının öğretmen görüşleri doğrultusunda ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Nitel yaklaşıma uygun olarak desenlenen araştırma olgubilim çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma gurubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenen bilim ve sanat merkezinde görev yapmakta olan 13 öğretmenden oluşmaktadır. Bu doğrultuda bilim sanat merkezinde görev yapan öğretmenlere uygulanmak üzere açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu alan yazın doğrultusunda uzman görüşü ve pilot uygulama aşamalarından geçirilerek geliştirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz tekniğinden yararlanılarak çözümlenmiştir. Öğretmen görüşlerinden elde edilen bulgulara göre, bilim ve sanat merkezinde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerde en fazla özgüven ve doğruluk değerlerinin, bilim ve sanat merkezinde öğrenim görmeyen öğrencilerde ise vefa ve sevgi değerlerinin
gözlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenler bilim ve sanat merkezinde öğrenim gören ve görmeyen öğrencilere empati ve sorumluluk değerlerinin kazandırılması gerektiği hususunda görüş bildirmişlerdir. Öğretmenler, bilim ve sanat merkezinde öğrenim gören öğrencilere değerler eğitimine yönelik programların uygulanması ve uygulanacak değerler eğitimi programının örtük program çerçevesinde gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Öğretmen görüşlerine göre, bilim ve sanat merkezlerinde ve diğer okullarda öğrenim gören öğrenciler arasında özgüven, vefa, sevgi, saygı, cesaret gibi değerlere sahip olma açısından farklılıklar görüldüğü tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

özel yetenekli öğrenciler, üstün yetenekli öğrenciler, bilim ve sanat merkezi, değerler eğitimi, değer

Teachers’ Views Concerning the Values of Students at Science and Art Centres Versus Other Schools

Öz

This study aims at identifying whether or not the gifted students attending science and art centres differ from the others in relation with the values they hold from the teachers’ point of view. Designed with the qualitative research approach, the study was conducted in the framework of phenomenology. Study group was selected from science and art centers by using the criterion sampling under purposed sampling. 13 teachers participated in this study. For collecting study data, a semi-structured interview form consisting of open-ended questions was prepared in reference to the literature. The interview questions were revised according to experts’ opinion and pilot implementation was conducted so that measures could be taken as necessary. The data collected from the participant teachers were analyzed with descriptive analysis. The examination of the teachers’ views revealed that values of self-confidence and righteousness have the highest frequency. On the other hand, loyalty and love were found to be the most common values among students from other schools. The teachers’ views suggest that the values of empathy and responsibility should be given to students in both science and art centres and other schools, values education should be included in the curriculum for students studying in science and art centres, and such values education should be carried out within the framework of the covert curriculum. Lastly, particularly difference was found between self-confidence, loyalty, love, respect and courage values held by the students studying in science and art centres and studying in other schools.

Anahtar Kelimeler

gifted students, talented students, science and art centre, values education, values

Kaynakça

• Akarsu, F. (2004). Üstün yetenekliler. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Seçilmiş Makale- ler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Aktepe, V. ve Aktepe, L. (2015). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Kullanılan Öğretim Yöntemlerine İlişkin Öğrenci Görüşleri: Kırşehir BİLSEM Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 69-80.
• Ateş, E. (2014). Üstün Yetenekli 6. Sınıf Öğrencilerine Uygulanan Değerler Eğitimi Programının Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Berkowitz, M. W. & Hope, M. A. (2009). Character Education and Gifted Children. High Ability Studies. 20(2),131-142.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cevizci, A. (2006). Felsefe Ansiklopedisi. Cilt:4. Ankara: Babil Yayıncılık.
• Çağlar, Ü. (2004). Üstün Zekalı Çocukların Eğitim ve Öğretimi. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Seçilmiş Makaleler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün Çocuklar. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Seçilmiş Maka- leler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Davies, B. J & Davies, B. (2014). Eğitimde Yetenek Yönetimi. Tufan Aytaç, Cemalettin İpek (Çev.). Anakara: Nobel Yayınları.
• Dilmaç, B. (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin İnsani De- ğerler Eğitimi Ölçeği ile Sınanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gökdere, M. ve Küçük, M. (2003). Zihinsel Alanda Üstün Yetenekli Öğrencilerin Fen Eğitimindeki Durumları: Bilim Sanat Merkezleri Örneklemi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3 (1), 101-124.
• Gökdere, M.ve Çepni, S. (2003). Üstün Yetenekli Çocuklara Verilen değerler eğitiminde öğretmenin Rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 93-107.
• Gömleksiz, M. N. ve Cüro, E. (2011). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Değer- lere İlişkin Öğrenci Tutumlarının Değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(11), 95-134.
• Kurnaz, A., Çiftçi, Ü. ve Karapazar, H. (2013). Üstün Zekâlı Ve Yetenekli Öğrencilerin Değer Algı- larının Betimsel Bir Analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
• Kuzu, İ. Y. ve Şenol, C. (2012). Üstün Yetenekliler Eğitim Programlarına İlişkin Öğretmen Görüş- leri (BİLSEM Örneği). E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi(E-İnternational Journal of Educational Research),3(2), 13-35.
• Machů, E. & Navrátilová, S (2014). Value Preferences of Gifted Fifth Grade Pupils from Selected Elementary Schools in the Czech Republic. New Educational Review, 35(1), 175-186.
• MEB, (2005). Sosyal Bilgiler Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=39. Erişim tarihi. 30.05. 2015.
• MEB, (2007). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. http://orgm.meb.gov.tr/meb _iys_dosya- lar/2015_08/27014859_bilsemynerge.pdf. Erişim tarihi.29.10.2015.
• MEB, (2013). Özel Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2013-2017. http://orgm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2013_10/25043741_zelyeteneklibireylerstratejiveuygulamaplan20132017.pdf. Erişim tarihi.03.11.2015.
• MEB, (2015). 2015-2016 Bilim ve Sanat Merkezleri Öğrenci Tanılama Kılavuzu. http://orgm.meb.gov. tr/meb_iys_dosyalar/2015_10/26091626_blsemkilavuz 26.10.2015.pdf. Erişim tarihi.29.10.2015.
• Nguyen, T. M. P, Jin, P. & Gross, M. U. M. (2013). Confucian Values in Vietnamese Gifted Adoles- cents and their Non-Gifted Peers. Gifted and Talented International 28(1), 227-238.
• Silverman, L.K. (1994). The Moral Sensitivity of Gifted cHildren and the Evolution of Society. Ro- eper Review, 17(2), 110–117.
• Şahin, Ç. (2013).Verilerin Analizi. Remzi Y. Kıncal. (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (İkinci Baskı) içinde (s. 52-80). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tarman, B. ve Kuran, B. (2014). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersindeki Değerlerin Öğrenilme Düzeyleri ile Çevre İlişkisi Hakkında Öğretmen Görüşleri. GEFAD / GUJGEF, 34(2), 293-319
• TBMM, (2012). Türkiye Büyük Millet Meclisi Komisyonu Raporu. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2013_03/28093628_trkiyebykmilletmeclisiraporu.pdf. Erişim tarihi.29.10.2015.
• TDK, (2015). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.563baf95520d90.28338570. Erişim Tarihi: 05.11.2015.
• Yaylacı, F. ve Beldağ, A. (2015). Karar Verme Sürecinde Okul Yöneticileri ve Değerler. Mersin Üni- versitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 165-176
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.