An Investigation on the Importance and Necessity of Justice in Educational Administration

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 641 - 664, 31.07.2018

Mehmet Küçükçene İsmail Aydoğan

Öz

Justice is an indispensable must for maintaining
the concordance and order in societies. Living in societies without doing
somebody an injustice will occur within the frame of justice and respect.
Today, the interaction of people has increased and the justice has become an
important concept on which should be laid emphasis. In the same way, the
justice has a significant position for all organizations which desire to
achieve theirs’ goals and to give pleasure and satisfaction to their employees.
To examine and clarify the concept of justice in educational organizations
creates awareness for employees in organizations. In addition, it affects in a
positive way the organizational commitments, occupational abilities,
performances, productivities, motivations, organizational citizenship
behaviors, interactions and communications of employees in educational
organization. The aim of this study is to carry out a conceptual analysis in
the subject of justice and to examine the necessity, significance and effects
of phenomenon of justice in educational administration field.

Anahtar Kelimeler

Educational Administration, Justice, Right, Justice in Administration, Organizational Justice

EĞİTİM YÖNETİMİNDE ADALETİN ÖNEMİ VE GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Toplumlarda uyum ve düzenin devamı için adalet olmazsa
olmazlardandır. Kişilerin birbirlerinin haklarını çiğnemeden hayatlarını devam
ettirmesi adalet ve saygı çerçevesinde gerçekleşecektir. Bugün insanların
birbirleri ile olan etkileşimi artmış ve adalet, üzerinde durulması gereken
daha da önemli bir kavram haline gelmiştir. Toplumda olduğu gibi her örgütün
kendi hedeflerini gerçekleştirmesinde ve çalışanlarının memnuniyetini
sağlamasında da adalet önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda, eğitim örgütlerinde
adalet kavramının incelenmesi ve açıklanması, örgüt çalışanları ve örgütlerde
bir farkındalık oluşturacaktır. Aynı zamanda çalışanların örgüte olan
bağlılığını, mesleki başarılarını, performanslarını, motivasyonlarını, örgütsel
vatandaşlık davranışlarını ve çalışanlar arasındaki etkileşim ve iletişimi de
olumlu yönde etkileyecektir. Bu çalışmanın amacı ise adalet kavramı konusunda
kavramsal bir analiz yapmak ve bu analiz çerçevesinde eğitim yönetimi
alanındaki adalet olgusunun gerekliliği, önemi ve etkileri üzerine inceleme
yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Yönetimi, Adalet, Hak, Yönetimde Adalet, Örgütsel Adalet

Kaynakça

• Adem, M. (1981). Eğitim planlaması. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Akçay, A. (2000). Orta öğretim kurumu müdürlerinin gösterdikleri etkileme davranışlarına ilişkin müdür ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Altunay, E., Oral, G., ve Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80.
• Atalay, İ. (2005). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi (7. baskı). Ankara: Hatiboğlu Basım ve Yayıncılık.
• Aydoğan, İ. (2015). Eğitim ve paradigma. Ankara: Harf Yayıncılık.
• Aydoğan, İ. (2016). Kültür temelli eğitim. Ankara: Harf Yayıncılık.
• Balcı, A. (2016). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Balcı, A., & Aydın, İ. (2001). Eğitim yönetimi. Ankara: MEB Yayınları.
• Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Başar, H. (2006). Türkiye’de eğitim denetimi. M. Hesapçıoğlu, A. Durmuş. (Ed.) Türkiye’de Eğitim Bilimleri. Ankara: Nobel Yayınları. 158 – 165.
• Başaran, İ. E. (1988). Eğitim yönetimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. Ankara: Gül Yayınevi.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59,125-139.
• Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (18. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cevizci, A. (2005). Felsefe sözlüğü (6. Baskı). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cevizci, A. (2010). Eğitim sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Çeçen, A. (1993). Adalet kavramı. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Çelik, K. (2000). Örgütsel kontrol. C. Elma ve K. Demir (Ed.) Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Glasser, W. (1999). Okulda kaliteli eğitim. Çeviri: Ulaş Kaplan, Beyaz Yayınları, İstanbul, 1999.
• Gözler, K. (2008). Tabii Hukuk ve Hukuki Pozitivizme Göre Adalet Kavramı. Muhafazakâr Düsünce, 4(15), 77-90.
• Güçlü, A., Uzun E., Uzun S., ve Yolsal Ü. H. (2008). Felsefe sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Güriz, A. (2013). Adalet kavramının belirsizliği. A. Güriz (Ed.) Adalet Kavramı (4. baskı). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Helvacı, M. A. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeyleri. Journal of World of Turks, 2(1), 391-410.
• Hökelekli H. (2011). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
• Karadağ, E. (2010). Okullarda güç ve politika. K. Hoy ve C. G. Miskel (Ed.) Educational Administration: Eğitim Yönetimi. (Çev.: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karaman, P. (2009). Örgütsel adalet algısı ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik öğretmenler üzerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, Y. K. (1991). Eğitim yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Ankara: Bilim Yayınları.
• Kıray, A. (2011). Örgütlerde adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik ampirik bir çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Konovsky, M. A., & Pugh, S. D. (1994). Citizenship behavior and social exchange. Academy of management journal, 37(3), 656-669.
• Macmillan Dictionary, 2017. http://www.macmillandictionary.com/ Erişim Tarihi: 10.12.2016
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2017). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2016-2017 Yılı (1. Dönem). http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=257 Erişim Tarihi: 12.06.2017
• Nizamülmülk, E.A.H. (2006). Siyasetname (6. baskı). (Çev.: N. Bayburtlugil). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Polat, H. (2017). Sınıfta bireysel farklılıklar ve farklılıkların yönetimi. M. Boydak Özan ve T. Y. Özdemir (Ed.) Sınıf Yönetimi. Ankara: Asos Yayınları.
• Serinkan, C. ve Ürkek Erdiş Y. (2014). Dönüşümcü liderlik bağlamında örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şimşek, S., ve Taşçı, A. (2004). Örgütlerde güven konsepti ve emniyet örgütünde güven modellerinin değerlendirilmesi. Polis Dergisi, 34, 312-316.
• Tanaka, K. (1999). Judgments of fairness by just world believers. Journal of Social Psychology, 139 5, 631.
• Taş, A. (2010). Öğretmenlerin iş değerlerinin örgütsel adalet algılarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 211-222.
• Taş, A. (2017). Sınıf yönetiminin temel kavramları ve sınıf yönetim yaklaşımları. M. Boydak Özan ve T. Y. Özdemir (Ed.) Sınıf Yönetimi. Ankara: Asos Yayınları.
• Taşçıoğlu, H. (2010). Örgüt kültürünün örgütsel adalete etkisi: bir örnek olay. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Taymaz, H. (2003). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010(1), 81-89.
• Töremen, F., ve Tan, Ç. (2010). Eğitim örgütlerinde adalet: Kavramsal bir çözümleme. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 58-70.
• Türk Dil Kurumu [TDK], (2017). http://tdk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 10.12.2016