OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK TEDAVİSİNDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 42, 26.07.2018

Berat Yılmaz

Öz

Psikiyatrik hastalık, çeşitli nedenlerle kişinin düşüncesinde, ruh halinde yada davranışlarında sorun olması halidir. Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), insanların tekrar eden, istenmeyen düşünceleri, fikirleri veya sansasyonları (takıntıları) yineleyici bir şekilde yapmaya (zorlayıcı davranışlar) yönlendirdikleri bir kaygı bozukluğudur. Hastalığın teşhisinde bu tür işaret ve semptomlar belirleyicidir.Obsesif kompulsif bozuklukluk tedavisinin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için klinik değer taşıyan birçok araştırma uzun zamandır yapılmaktadır. Eğer depresyon şiddetli ise antidepresanlar hastalık belirtilerini azaltmada başarılı sonuçlar sergilemektedir. Hekimlerin çoğunluğu dünyada milyonlarca insanın etkilendiği obsesif kompulsif bozukluğu etkili bir şekilde tedavi edebilmek için psikoterapi ve ilaç kombinasyonu tercih etmektedirler. Ayrıca bu hastalığın tedavisinde cerrahi usullerde kullanılmaktadır.Literatürde birbirinden bağımsız tamamlanmış birçok çalışma yer almaktadır. Bu derleme çalışmasında, akademisyenler ve uzmanlar tarafından gerçekleştirilmiş  çalışmaların birleştirilmiş ve düzenlenmiş şekilde, bilhassa obsesif kompulsif bozukluk yaşayan hastalara yönelik teşhis ve tedavi usulleri detaylı olarak anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Obsesif kompulsif bozukluk, teşhis, tedavi, psikiyatrik hastalık

CURRENT APPROACHES IN OBSESSIVE COMPULSIVE DISORDER TREATMENT

Öz

Psychiatric illness is a condition in which a person thinks for a
variety of reasons, and behaves in a sad manner. Obsessivecompulsive
disorder (OCD) is an anxiety disorder in which time
people have recurring, unwanted thoughts, ideas or sensations
(obsessions) that make them feel driven to do something repetitively
(compulsions). The repetitive behaviors, such as hand
washing, checking on things or cleaning, can significantly interfere
with a person’s daily activities and social interactions. Such
signs and symptoms are determined in the diagnosis of the
disease. Many studies with clinical value have been performed
for a long time so that the treatment of obsessive compulsive
disorder can be successfully performed. If depression is severe,
antidepressants are successful in reducing disease symptoms.
The majority of physicians prefer psychotherapy and drug
combinations to effectively treat obsessive-compulsive disorder,
which affects millions of people around the world. It is also used
in surgical procedures in the treatment of this disease. There
are many independent studies completed independently in the
literature. In this review, the diagnostic and treatment methods
for the patients who have undergone these studies performed
by academicians and specialists in a combined and arranged
manner, especially those with obsessive compulsive disorder,
are explained in detail.

Anahtar Kelimeler

Obsessive-compulsive disorder, diagnosis, treatment

Kaynakça

• 1. Yıldırım A.; Pareidolia: Obsesif kompulsif yatkınlığı olan bireylerle otistik yatkınlığı olan bireylerin karşılaştırılması, İstanbul Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 17-19, (2016)
• 2. Sakallı A.K.; Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan hastaların afektif mizaç, kronobiyoloji ve dürtüsellik açısından incelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-26 (2014)
• 3. Abramowitz J.S, Taylor S. ve ark.; “Obsessive-compulsive disorder”, The Lancet , 374(9688), 491–499, (2009)
• 4. Şahin A.R, Böke Ö.; Obsesif Kompulsif Bozukluk, E. Köroğlu, & C. Güleç, 493-504, Psikiyatri Temel Kitabı, Ankara: HYB Basım Yayın, (2007)
• 5. Amerikan Psikiyatri Birliği: Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Dördüncü baskı DSM-IV, Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, çeviren Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, (1995)
• 6. İleri B. Ü.; Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan ebeveynlerin 10-18 yaş çocuklarında anne babadan algılanan psikolojik kontrol ve mükemmeliyetçilik düzeyi, Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 6-14, (2015)
• 7. Çiğdem U.; Klinik olmayan bir örneklemde aleksitimi, bağlanma stilleri ve obsesif kompulsif özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi, Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 23-33, (2016)
• 8. Damla A.; Obez hastaların obsesif-kompulsif belirtileri ile yeme tutumları ve dürtüsellik arasındaki ilişkinin araştırılması, Gazi Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 8-13-30, (2013)
• 9. Şimşek M.K.; Ergenlerde obsesif kompulsif belirtiler ile depresyon ve anksiyete duyarlılığı arasındaki ilişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile incelenmesi, Atatürk Üniversitesi, Yüksek Lisans, 13-55, (2015)
• 10. Birincioğlu İ.; Obsesif kompulsif bozukluğu olan hastalarda dürtüsellik ve bilişsel performans sırasında NIRS (Near ınfrared spektroskopi) görüntülemesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Yüksek Lisans Tez, 10-33, (2012)
• 11. Taştan M. F.; Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında peroksiredoksin-1 ve ürotensin-2 düzeylerinin incelenmesi, Gaziantep Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-29, (2015)
• 12. Kakdaş E.; Obsesif kompulsif bozuklukta high mobility group box-1 düzeyleri, Dicle Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 3-20, (2015)
• 13. Şahin N.; Obsesif kompulsif bozukluğu olan çocuk ve ergenlerin ebeveynlerindeki mizaç, karakter özellikleri ve psikopatolojinin araştırılması, Sağlık Bakanlığı, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-14, (2012)
• 14. Tatlı M.; Obsesif kompulsif bozukluk tanısı almış kişilerde çocukluk çağı travmatik yaşantılarının, bu bozukluğun gelişimi ve belirti şiddetiyle ilişkisi, Sağlık Bakanlığı Tıpta Uzmanlık Tezi, 4-31, (2012)
• 15. Alıcı D.; Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında oksidatif metabolizmanın ve oksidatif dna hasarının incelenmesi, Gaziantep Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 4-30, (2014)
• 16. Yılmaz M.A.; Öğretmen çocuklarının mükemmeliyetçilik düzeyleri ile obsesif kompulsif belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Haliç Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 23-31, (2016)
• 17. Korkmaz I.Z.; Obsesif Kompulsif Bozukluklu Hastaların Bilişsel İşlevlerindeki Olası Bozuklukların Yaşam Kalitesi İle İlişkisi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Uzmanlık Tezi, 1-16, (2012)
• 18. Ağlamış S.; Obsesif kompulsif hastalarda kaudat nükleus ve putamende difüzyon ağırlıklı MRG bulguları, Fırat Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-10, (2012)
• 19. Gülnur Ş.H.; Bipolar bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, bipolar bozukluk ve obsesif kompulsif bozukluk eştanılı hastalar: klinik özellikler, kişilik ve mizaç özelliklerinin karşılaştırılması, Adnan Menderes Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2-60, (2016)
• 20.Şenöz G.; 8. sınıf öğrencisi olup obsesif kompulsif bozukluk teşhisi almış olan çocuklarda sınav kaygısı bozukluğu oranının sıklığının değerlendirilmesi, Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 7-16, (2015)
• 21. Kurt E.; Obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk ve sağlıklı kontrollerin yürütücü işlevlerinin karşılaştırılması, Marmara Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-5, (2013)
• 22. Akyüz Ç.E.F.; Obsesif kompulsif bozukluğun örtük bellek performansı ve bilişsel süreçlere etkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 6-16, (2013)
• 23. Kılıç F.; Obsesif kompulsif bozukluk eşlik eden ve etmeyen bipolar bozukluklu hastalarda mizaç ve dürtüsellik, Fırat Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi., 17-33, (2013)
• 24. Selin O.; Obsesif kompulsif belirtilerin şiddeti ile üstbilişler arasındaki ilişkide düşünce kontrol stratejilerinin düzenleyici etkisi, Maltepe Üniversitesi, Yüksek Lisans, 1-42, (2012)
• 25. Aktaş O.K.; Toplumsal değerler, cinsiyet rolleri, ahlak algısı ve bilişlerin obsesif kompulsif bozukluk semptomları ile ilişkisi, Uludağ Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 5-22, (2014)
• 26. Özer S.; Obsesif Kompulsif Bozukluk hastalarının obsesyon alt tiplerinin çocukluk travmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Üsküdar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2-14, (2015)
• 27. Çelik R.; Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında DNA tamir genlerinin araştırılması, İstanbul Üniversitesi, Doktora Tezi, 1-8, (2013)
• 28. Kılıç S.M.; Erişkin obsesif kompulsif bozukluk hastalarında çocukluk dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun klinik etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2-55, (2015)
• 29. Özden S.Y.; Migrenlilerde yüz tanıma fonksiyonları ve obsesif kompulsif bulguların araştırılması, İstanbul Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 20-25, (2012)
• 30. Amil O.; Dini içerikli Obsesif Kompulsif davranışların sosyodemografik açıdan incelenmesi ve vesvese ilişkisi, Erciyes Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-53, (2013)
• 31. Kardeş V.Ç.; Obsesif kompulsif bozukluğu olan hastalarda mizaç ve karakter özellikleri, Bülent Ecevit Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2-24, (2013)
• 32. Satan Y.; Obsesif kompulsif bozuklukta içgörü düzeyi ile bilişsel fonksiyonların ilişkisi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Tıpta Uzmanlık Tezi, 1-25, (2014)
• 33. Güllüoğlu M.Ç.; Obsesif kompulsif bozukluğu tanısı konmuş çocuk ve ergenlerin ebeveynlerindeki psikopatolojik belirtileri, Beykent Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-20, (2015)
• 34. Ayoğlu Z.; OKB'ye ilişkin gelişimsel bir model: Yetişkin bağlanma biçimleri, ebeveynden algılanan psikolojik kontrol düzeyi ve mükemmeliyetçilik eğilimlerinin obsesif yorumlar ve belirtilerle bağlantısının incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-35, (2012)
• 35. Atile A.; Böbrek nakli bekleme listesindeki hastaların sürekli öfke düzeyleri ve öfke ifade tarzları ile obsesif kompulsif semptomları arasındaki ilişkinin sosyo-demografik değişkenler eşliğinde incelenmesi, İstanbul Bilim Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 36-48, (2015)
• 36. Deniz P.; Çalışan ve çalışmayan kadınlardaki obsesif kompulsif belirtileri, anksiyete ve mizaç özelliklerinin incelenmesi, Üsküdar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 15, (2015)
• 37. Okutan S.N.; Katekol-O-Metiltransferaz (COMT) ve serotonin taşıyıcı genlerinin obsesif kompulsif bozukluk ile olan ilişkisi, İstanbul Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-16, (2013)
• 38. Kıvılcım S.; Çocukluk çağı travmatik yaşam olaylarının yetişkin obsesif kompulsif bozuklukla komorbiditesi, Üsküdar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 1-32, (2015)
• 39. Kara M.; Investigation of depression, obsessive compulsive disorder and their treatment methods, Fatih Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 29-67, (2015)
• 40. US. Department of Health and Human Services. Mental Health: A Report of the Surgeon General. Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services, Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Center for Mental Health Services, National Institutes of Health, National Institute of Mental Health, (1999)
• 41. Tanielian T, Jaycox LH. ve ark.; “Invisible wounds of war: psychological and cognitive injuries, their consequencies and services to assist recovery. Santa Monica, CA: RAND Corporation, (2008)
• 42. Borckardt J.J, Nash M.R. ve ark.; “Clinical practice as natural laboratory for psychotherapy research: A guide to case-based time-series analysis.” American Psychologist, 63: 77–95, (2008)
• 43. Veale DM, Sahakian BJ. ve ark.; “Specific cognitive deficits in tests sensitive to frontal lobe dysfunction in obsessive-compulsive disorder”, Psychol Med. Nov; 26(6): 1261-9, (1996)
• 44. Zargar F, Farid AA. ve ark.; “Comparing the effectiveness of acceptance-based behavior therapy and applied relaxation on acceptance of internal experiences, engagement in valued actions and quality of life in generalized anxiety disorder”, J Res Med Sci. 18(2): 118-22, (2013)
• 45. Cain, D. J. (Ed); Humanistic psychotherapies: Handbook of research and practice, (pp. 83-115). Washington, DC, US: American Psychological Association, xxviii, 701 pp.http://dx.doi.org/10.1037/10439-003,(2002)
• 46. Jonas DE, Cusack K. ve ark.; Psychological and Pharmacological Treatments for Adults With Posttraumatic Stress Disorder (PTSD). Comparative Effectiveness Review No. 92. AHRQ Publication No. 13-EHC011-EF. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality; April (2013)
• 47. Stoudemire A, Hill CD. ve ark.; Cognitive outcome following tricyclic and electroconvulsive treatment of major depression in the elderly. American Journal of Psychiatry; 148:1336-40, (1991)
• 48. http://www.medicinenet.com/script/main/forum.asp?articlekey= 342&articletype=pharm Erişim tarihi: 12.04.17
• 49. Spiegel EA, Wycis HT. ve ark.; “Stereotaxic apparatus for operations on the human brain”, Science, 06:349- 50, (1947)
• 50. Ballantine HT, Cassidy WL. ve ark.; “Stereotactic anterior cingulotomy for neuropsychiatric illness and intractable pain”, J Neurosurg, 26:488-95, (1967)
• 51. Mindus P, Rasmussen SA. ve ark.; Neurosurgical treatment for refractory obsessive-compulsive disorder: implications for understanding frontal lobe function. J Neuropsychiatry Clin Neurosci; 6(4): 467-77, (1994) 52. Knight GC.; “The orbital cortex as an objective in the surgical treatment of mental illness: the development of a stereotactic approach”, Br J Surg, 51: 114-24, (1964)
• 53. Jimmy C, Yang B.A. ve ark.; “Lesion analysis for cingulotomy and limbic leucotomy: comparison and correlation with clinical outcomes”, J Neurosurg, 120: 152–163, (2014)
• 54. Nuttin BJ, Gabriels LA. ve ark.; et al. Long-term electrical capsular stimulation in patients with obsessivecompulsive disorder. Neurosurgery; 52(6): 1263-72 (2003)
• 55. Rowe J.; “Risks of Malignancy after gamma knife sterotatic radiosurgery”, Neurosurgery, 60-5, (2007)
• 56. Yoshinyasu I.; MD.Gamma Knife Radiosurgery for skull base meningioma long term results of low dose treatment. Journal of Neurosurgery. Vol 109, 5, (2008)
• 57. Swedo SE, Rapoport JL. ve ark.; Obsessive-Compulsive Disorder in Children and Adolescents: Clinical Phenomenology of 70 Consecutive Cases. Arch Gen Psychiatry; 46(4): 335-341, (1989)
• 58. Kim JJ, Lee MC. ve ark.; “Grey matter abnormalities in obsessive—compulsive disorder, Statistical parametric mapping of segmented magnetic resonance images”, The British Journal of Psychiatry Oct 179 (4) 330-334, (2001)
• 59. Christensen K.J. Kim S.W. ve ark.; “Neuropsychological performance in obsessive-compulsive disorder”, Biological Psychiatry, 31, pp. 4–18, (1992)