Eğitim Çalışanlarının Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelemesi-Examination Of Reflective Thinking Styles Of Education Emloyees In Terms Of Some Variables

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 11, 192 - 202, 16.01.2015

Gizem Saygılı Songül Tehneldere

Öz

Bu araştırmanın amacı farklı türlerdeki eğitim kurumlarında görev yapan eğitim çalışanlarının yansıtıcı düşünme becerilerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. 132 kişi araştırmaya gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların %34,8’i erkek, %65,2’si ise kadındır. Buna ek olarak katılımcıların %50’si özel okulda, %42,4’ü devlet okulunda, %7,6’sı da üniversitede çalışmaktadır. Araştırmada iki bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. İlk bölümde araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu yer almaktadır. Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerini Belirleme Ölçeği ise ikinci bölümde yer almaktadır. Ölçek sürekli ve amaçlı düşünme, açık fikirlilik, sorgulayıcı ve etkili eğitim, öğretim sorumluluğu ve bilimsellik, araştırmacı, öngörülü ve içten olma, ve mesleğe bakış şeklinde 7 alt boyuttan oluşmaktadır. Elde edilen verilen analizinde SPSS 15.0for Windows paket programı kullanılmıştır. Uygulanan analizlerin sonucunda katılımcıların cinsiyetleri, medeni durumları ve eğitim seviyelerine göre yansıtıcı düşünme becerilerinde anlamlı farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Öngörülü ve içten olma alt boyutunda katılımcıların okul türlerine göre anlamlı farklılık vardır (p<0,05), devlet okullarında çalışanlar en düşün puanlara sahiptir. Orta seviyedeki sosyo-ekonomik yapılardaki okullarda çalışan katılımcıların mesleğe bakış skorlarında diğerlerine göre anlamlı derecede daha yüksek ortalamaya sahiptir (p<0,05). Öngörülü ve içten olma ile mesleğe bakış alt boyutlarının haricindeki tüm alt boyutlarda katılımcıların mesleki kıdemlerine göre anlamlı farklılık bulunmaktadır (p<0,05). Sonuç olarak öğretmenlerin yansıtıcı düşünme becerilerini en fazla etkileyen faktörün mesleki kıdem olduğu bulunmuştur. Diğer faktörler yansıtıcı düşünme becerisi üzerinde yansıtıcı düşünme becerisinde az bir etkiye sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Yansıtıcı Düşünme, Düşünme Becerileri, Öğretmen Eğitimi

Kaynakça

• Akbaş, A., Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Özyeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü Ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Alkan, V., Gözel, E. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Becerilerine İlişkin Görüşleri. E-Journal Of New World Sciences Academy, 8(1), 1-12.
• Alp, S., Taşkın, Ç. Ş. (2012). Yansıtıcı Düşünce: Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (33), 134-146.
• Aslan, G. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri İle Sürekli Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Aydın, M., Çelik, T. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 169181.
• Baysal, Z.N., Demirbaş, B. (2012). Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Bilinçli Farkındalıkları İle Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 1220.
• Berg, M. H., Woody, R. H., Bauer, W. I. (2002). Cognitive Processes Of Preservice Music Teachers During Observation Of Music İnstruction. Music Education Research, 4(2), 275-287
• Cemaloğlu, N., Şahin, D.E. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.
• Çelik, E., Çağdaş, A. (2010). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Empatik Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Selçuk üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 23, 23-38.
• Dilci, T., Kaya, S. (2012). 4. ve 5. Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Üst Bilişsel Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.
• Duban, N., Yelken, T. Y. (2010). Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Ve Yansıtıcı Öğretmen Özellikleriyle İlgili Görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-360.
• Durdukoca, Ş. F., Demir, M. (2012). İlköğretim Öğretmenlerin Bazı Değişkenlere Göre Yansıtıcı Düşünme Düzeyleri Ve Düşüncelerindeki Öğretmen Niteliklerinin Yansıtıcı Öğretmen Niteliklerine Uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 357-374.
• Hasırcı, Ö.K., Sadık, F. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 195-210.
• Karasar, N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi, , Nobel Yayınları, Ankara, s. 77
• King, P. M., Kitchener, K. S. (2004). Reflective judgment: Theory and research on the development of epistemic assumptions through adulthood. Educational Psychologist, 39(1), 5-18.
• Köksal, N., Demirel, Ö. (2008). Yansıtıcı Düşünmenin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamalarına Katkıları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 189-203.
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E., Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 101-115.
• Kuzu, S. (2011). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünmeye İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Şırnak İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Diyarbakır.
• Larrivee, B. (2000). Transforming Teaching Practice: Becoming The Critically Reflective Teacher. Reflective Practice, 1(3), 293-307.
• Larrivee, B. (2008). Development Of A Tool To Assess Teachers’ Level Of Reflective Practice. Reflective Practice, 9(3), 341-360.
• Lipman, M. (2003). Thinking in Education. Cambridge University Press. New York.
• Phan, H.P. (2009). Exploring students’ reflective thinking practice, deep processing strategies, effort, and achievement goal orientations. Educational Psychology, 29(3), 297-313.
• Şahan, H.H. (2011). Öğretmen Adaylarının Sahip Olduğu Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri. I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 5-8 Ekim 2011, Eskişehir.
• Şahin, Ç. (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Yeteneklerine Göre Günlüklerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 225-236.
• Şahin, H., Dursun, A. (2009). Okul Öncesi Öğretmenlerinin İş Doyumları: Burdur Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18), 160-174.
• Tok, Ş. (2008). Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirici Etkinliklerin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarına, Performanslarına ve Yansıtmalarına Etkisi. Eğitim ve Bilim. 33 (149), 104-117.
• Üstün, G. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri İle Demokratik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Yılmaz, G., Yılmaz, B., Türk, N. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Mesleklerine İlişkin Öz Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi (Nevşehir İli Örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(2), 85-90