The Comparison of Enforcement as a Regulative Process During the State of Emergency with Presidential Decrees and State of Emergency Decrees

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 378 - 395, 30.12.2018

Mehmet Boztepe

Öz

The principles of passing to the
“Presidential government model” from the classical parliamentary system with
the Law No:6771 on the Amendment of the Constitution of Republic of Turkey
which has held a referendum on a constitutional amendment on April 16, 2017
have been formed. Decree Laws regulated by Article 91 of 1982 Constitution have
been abolished with the constitutional amendment. In this context, “the
Presidential Decree” was introduced as a new regulatory process for the
executive instead of the decree laws issued during the state of emergency. The presidential decrees which are
not in the power of Law during the ordinary period have been determined as
norms during the state of emergency and were
excluded from the Constitutional Court audits parallel to the Decree Laws of
the state of emergency. It is seen that the Presidential decrees issued during
this period have differences in terms of authority, form, reason and subjects
of the process compared to the Decree Laws come into force during the state of emergency.

Anahtar Kelimeler

State of Emergency, Presidential Decree, Decree Law

Olağanüstü Hal Rejiminde Yürütmenin Düzenleyici Bir İşlemi olarak Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve OHAL Kanun Hükmünde Kararnameleri ile Mukayesesi

Öz

16 Nisan 2017 referandumu ile halkoyuna sunulan ve
Anayasa değişikliği öngören 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile klasik parlamenter sistemden
“Cumhurbaşkanlığı hükümet modeline” geçişin esasları şekillendirilmiştir.
Anayasa değişikliği ile 1982
Anayasasının 91. maddesi ile düzenlenen KHK’ler kaldırılmıştır. Bu çerçevede
olağanüstü hal döneminde çıkartılan
kanun hükmünde kararnamelerin yerine yürütmenin yeni bir düzenleyici
işlemi olarak ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ getirilmiştir. Olağan dönemde kanun gücünde olmayan
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri olağanüstü hal döneminde kanun gücünde norm
olarak belirlenmiş ve olağanüstü KHK’lerine paralel olarak Anayasa Mahkemesi
denetimi dışında bırakılmıştır. Olağanüstü hal döneminde çıkarılan KHK’ler ile
karşılaştırıldığında bu dönemde çıkartılacak Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin
işlemin yetki, şekil, amaç, sebep ve konu unsurları bakımından farklılıklar arz
ettiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Olağanüstü Hal, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kanun Hükmünde Kararname

Kaynakça

• AKGÜN, Mert Hüseyin (2017), “Başkanlıktan Cumhurbaşkanlığı Sistemine; 2012 ve 2016 AK Parti Anayasa Önerileri”, Seta Perspektif Dergisi, S.163, ss.1-6.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz (1992), “Anayasa Yargısı Açısından Olağanüstü Yönetim Usulleri”, Anayasa Yargısı Dergisi, S.(9), ss.411-434.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz (1997), Anayasa Yargısı Dergisi, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ARDIÇOĞLU, M. Artuk (2017), “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, S.3, ss.21-51.
• CAN, Osman ve AKTAŞ, D. Şimşek (2017), “Olağanüstü Hal Dönemi Kanun Hükmünde Kararnamelerinin Yargısal Denetimi Üzerine”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S.23(1), ss.13-42.
• ÇAĞLAR, Bakır (1990), “Anayasa Mahkemesi Kararlarında – Demokrasi -”, Anayasa Yargısı 7, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, ss.51-127.
• ÇAĞLAR, Bakır (1991), “Anayasa Hukuku ve Anayasanın Yargıcı Yenilenen Anayasa Kavramı Üzerine Düşünceler”, Anayasa Yargısı Dergisi, S.8, ss.1-10.
• DURAN, Lütfi (1983), "Düzenleme Yetkisi Özerk Sayılabilir mi?”, İHİD, S.4(1-3), ss.23-42.
• DURAN, Lütfi (1995), “Bunalım Kararnameleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.50(3-4), ss.141-158.
• EROĞUL, Cem (1999), “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Olağanüstü Yasa Gücünde Kararnamelerin Tbmm’nce Onaylanması Sorunu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.54(4), ss.31-46.
• ESEN, Selin (2008), “Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimi”, MÜHF - HAD, S.23(1), ss.8-16.
• ESEN, Selin (2008), Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimi, Adalet Yayınevi, Ankara.
• GÖZLER, Kemal (1990), “Olağanüstü Hal Rejimlerinde Özgürlüklerin Sınırlandırılması Sistemi ve Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerin Hukuki Rejimi, Ankara Barosu Dergisi, S.47(4), ss.561-590.
• GÖZLER, Kemal (2000), Kanun Hükmünde Kararnamelerin Hukuki Rejimi, Ekin Yayınları, Bursa.
• GÖZLER, Kemal (2008), İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınları, Bursa.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref ve TAN, Turgut (2016), İdare Hukuku, Turhan Yayınları, Ankara, C.1.
• GÜNDAY, Metin (2011), İdare Hukuku, İmaj Yayıncılık, Ankara.
• GÜNEŞ,Turan (1965), “Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri”, Ankara Üniversitesi SBF Yayını, Ankara.
• İNCEOĞLU, Sibel ve NALBANT, Atilla (1992), “Kriz Hukuku mu, Hukukun Krizi mi?”, Argumentum Dergisi, S.3(25), ss.389-394.
• KANADOĞLU, Korkut (2004), Anayasa Mahkemesi, Beta Yayınları, İstanbul.
• KUZU, Burhan (1985), Türk Anayasa Hukukunda Kanun Hükmünde Kararnameler, Üçdal Neşriyat, İstanbul.
• KUZU, Burhan (1993), Olağanüstü Hal Kavramı ve Türk Anayasa Hukukunda Olağanüstü Hal Rejimi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul.
• ÖDEN, Merih, (2009), “Anayasa Mahkemesi ve Olağanüstü Hal ve Sıkıyönetim Kanun Hükmünde Kararnamelerinin Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.3(58), ss.659-691.
• ÖZBUDUN, Ergun (2002), Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara.
• ÖZBUDUN, Ergun (2017), Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara.
• TANÖR, Bülent ve YÜZBAŞIOĞLU, Necmi (2006), 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 8.Baskı.
• TAŞDÖĞEN, Salih (2016), “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.65(3), ss.937-965.
• TEZİÇ, Erdoğan (2007), Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul, 12.Baskı.
• TURHAN, Mehmet (1992), “Olağanüstü Hallerde Çıkarılabilecek Kanun Hükmünde Kararnameler”, Amme İdaresi Dergisi, S.25(3), ss.13-36.
• ULU, Güher (2012), İdari İşlemin Yetki Unsuru, Ankara, Seçkin Yayınları.
• ÜSKÜL, Zafer, (2003), Olağanüstü Hal Üzerine Yazılar, Büke Yayıncılık, İstanbul.
• YAYLA, Yıldızhan (2009), İdare Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul.
• YILDIRIM, Turan (2017), “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, S.23(2), ss.13-28.
• YOKUŞ, Sevtap (1996), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimine Etkileri, Beta Yayınları, İstanbul.
• YÜZBAŞIOĞLU, Necmi (1996), 1982 Anayasasına ve Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Türkiye’de Kanun Hükmünde Kararnameler Rejimi, Beta Yayınları, İstanbul.
• Anayasa Mahkemesi'nin 2016/166 Esas ve 2016/159 sayılı Kararı. (04.11.2016 tarih ve 29878 sayılı Resmi Gazete).
• Anayasa Mahkemesi'nin 2016/167 Esas ve 2016/160 sayılı Kararı. (04.11.2016 tarih ve 29878 sayılı Resmi Gazete)