Affetmenin Yordayıcısı Olarak Duygusal Zekâ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 47, 23 - 37, 01.01.2018

Esra Asıcı

https://doi.org/10.15285/maruaebd.270253

Öz

Bu çalışmada duygusal zekâ özelliğinin üniversite
öğrencilerinin affetme düzeyi üzerindeki yordayıcı rolü incelenmiştir.
Araştırmanın katılımcılarını Dokuz Eylül Üniversitesi’nin çeşitli
fakültelerinde okumakta olan 308 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler
Heartland Affetme Ölçeği (HAÖ), Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği Kısa Formu
(DZÖÖ-KF) ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu aracılığıyla
online olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde pearson momentler çarpımı korelasyon
katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır.
Bulgulara göre, üniversite öğrencilerinin affetme düzeyi ile duygusal zekâ özelliği
arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ve pozitif yönde ilişki vardır. Duygusal
zekâ özelliğinin iyi oluş, öz kontrol, duygusallık ve sosyallik boyutları
birlikte üniversite öğrencilerinin affetme düzeyindeki değişimin %27’sini
açıklamaktadır. İyi oluş ve öz kontrol üniversite öğrencilerinin affetme
düzeyini anlamlı olarak yordarken; duygusallık ve sosyallik üniversite
öğrencilerinin affetme düzeyi üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Elde
edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılarak gelecek araştırmalar
için öneriler sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Affetme, duygusal zeka özelliği, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Allemand, M., Amberg, I.,Zimprich, D.ve Fincham, F. D. (2007). The Role of Trait Forgiveness and Relationshıp Satisfaction in Episodic Forgiveness. Journal of Social and Clinical Psychology, 26 (2), 199-217.
• Armstrong, A. R., Galligan, R. F., ve Critchley, C. R. (2011). Emotional Intelligence and Psychological Resilience to Negative Life Events. Personality and Individual Differences, 51(3), 331-336.
• Asıcı, E. ve Karaca, R. (2014). Öğretmen Adaylarında Affetme Özelliği ve Öz-Duyarlık. Journal of Academic Social Science Studies, 27, 489-505. Doi: 10.9761/JASSS2428
• Aslan, Ş. (2008). Duygusal Zekâ, Bireylerarası Çatışmayı Çözümleme Yöntemleriyle İlişkili Midir? Schutte'nın Duygusal Zekâ Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 179-200.
• Avery, C. M. (2008). The Relationship between Self-Forgiveness and Health: Mediating Variables and Implications for Well-Being. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Hartford, Instutite of Professional Psychology.
• Barber, L.,Maltby, J. ve Macaskill, A. (2005). Angry Memories and Thoughts of Revenge: The Relationship between Forgiveness and Anger Rumination. Personality and Individual Differences, 39, 253-262.
• Baumeister, R. F., Vohs, K. D. ve Tice, D. M. (2007). The Strength Model of Self-Control. Current Directions in Psychological Science, 16(6), 351-355.
• Bono, G.,McCullough, M. E. ve Root, L. M. (2007). Forgiveness, Feeling Connected to Others, and Well-Being: Two Longitudinal Studies. Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 182- 195.
• Brose, L. A.,Rye, M. S.,Lutz-Zois, C. ve Ross, S. R. (2005). Forgiveness and Personality Traits. Personality and Individual Differences, 39, 35-46.
• Brown, R. P. (2003). Measuring Individual Differences in The Tendency to Forgive: Construct Validity and Links with Depression. Personality and Social Psychology Bulletin. 29, 759-771.
• Burnette, J.L., Davisson, E. K., Finkel, E. J., Tongeren D. R. V. , Hui, C. M ve Hoyle R. H. (2014). Self-Control and Forgiveness: A Meta-Analytyic Review. Social Psychological and Personality Science, 5(4), 443-450. Doi: 10.1177/1948550613502991.
• Bugay, A. ve Demir, A. (2010). A Turkish Version of Heartland Forgiveness Scale. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1927-1931.
• Büyüköztürk, Ş.,Kılıç Çakmak, E.,Akgün, Ö. E.,Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Veri Analizi (3. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli SPSS ve LISREL Uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Deniz, M.E., Özer, E. ve Işık, E. (2013). Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Kısa Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 38 (169), 407-419.
• Eaton, J.,Struthers, C. W.,Shomrony, A. ve Santelli, G. (2007). When Apologies Fail: The Moderating Effect of Implicit and Explicit Self-Esteem on Apology and Forgiveness. Self and Identity, 6 (2-3), 209-222.
• Enright, R. D. ve The Human Development Study Group (1996). Counselig within The Forgiveness Triad: On Forgiving, Receiving Forgiveness and Self- Forgiveness. Counseling and Values, 40, 107-126.
• Entezar, R. K., Othman, N., Kosnin, A. B. M., ve Panah, A. G. (2011). Relation between Emotional Intelligence and Forgiveness with Marital Satisfaction. International journal of fundamental psychology and social sciences, 1, 21-25.
• Güriş, S. ve Astar, M. (2014). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik. İstanbul: Der Yayınlar
• Hill, E. W. (2001). Understanding Forgiveness as Discovery: Implications for Marital and Family Therapy. Contemporary Family Therapy, 23(4) , 363- 384.
• Hodgson, L. K., ve Wertheim, E. H. (2007). Does Good Emotion Management Aid Forgiving? Multiple Dimensions of Empathy, Emotion Management and Forgiveness of Self and Others. Journal of Social and Personal Relationships, 24(6), 931-949.
• Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S., ve Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 75-79.
• Konstam, V.,Chernoff, M. ve Deveney, S. (2001). Toward Forgiveness: The Role of Shame, Guilt, Anger, and Empathy. Counseling and Values, 46, 26-39.
• Küçüksille, E. (2014). Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli. İçinde Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikler, (259-269). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Lawler Row, K. A. ve Piferi, R. L. (2006). The Forgiving Personality: Predicting A Life Well Lived. Personality and Individual Differences, 41, 1009-1020.
• Macaskill, A.,Maltby, J. ve Day, L. (2002). Forgiveness of Self and Others and Emotional Empathy. The Journal of Social Psychology, 142 (5), 663-665.
• Maltby, J.,Macaskill, A. ve Day, L. (2001). Failure to Forgive Self and Others: A Replication and Extension of The Relationship between Forgiveness, Personality, Social Desirability, and General Health. Personality and Individual Differences, 30, 881-885.
• McCullough, M. E.,Pargament, K. I. ve Thoresen, C. E. (2000). The Psychology of Forgiveness: History, Conceptual Issues, and Overview. İçinde M.E. McCullough, K.I. Pargament ve C.E. Thoresen (Eds.), Forgiveness:Theory, Research and Practice, (1-13).New York: The Guilford Press.
• McCullough, M. E.,Bellah, C. G.,Kilpatrick, S. D. ve Johnson, J. L. (2001). Vengefulness: Relationships with Forgiveness, Rumination, Well-Being, and The Big Five. Personality and Social Psychology, 27 (5), 601-610.
• Mugrage, M. S. (2014). The Relationship Between Emotional Intelligence and Forgiveness. Unpublished Doctoral Dissertation, The Chicago School of Professional Psychology.
• North, J. (1987). Wrongdoing and Forgiveness. Philosophy. 42, 499-508. http://www.jstor.org/stable/3750929?seq=4 (9 Ekim 2012).
• Özer, E. ve Deniz, M. E. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Duygusal Zekâ Açısından İncelenmesi. İlköğretim Online, 13(4), 124-1248 DOI: 10.17051/io.2014.74855
• Panah, A., Shariff, H. M., ve Koochak-Entezar, R. (2011). The Accuracy of Emotional Intelligence and Forgiveness in Predicting The Degree of Satisfaction in Marital Communications. International Journal of Psychology and Counselling, 3(6), 106-110.
• Petrides, K.V., ve Furnham, A. (2000a). On The Dimensional Structure of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 29(2), 313-320.
• Petrides, K. V., ve Furnham, A. (2000b). Gender Differences in Measured and Self-Estimated Trait Emotional Intelligence. Sex Roles, 42(5-6), 449-461.
• Petrides, K.V. ve Furnham, A. (2001). Trait Emotional Intelligence: Psychometric Investigation with Reference to Established Trait Taxonomies. European Journal of Personality, 15(6), 425-448.
• Petrides, K. V. ve Furnham, A. (2003). Trait Emotional Intelligence: Behavioural Validation in Two Studies of Emotion Recognition and Reactivity to Mood Induction. European Journal -of Personality, 17(1), 39-57.
• Petrides, K. V., Pita, R., ve Kokkinaki, F. (2007). The Location of Trait Emotional Intelligence in Personality Factor Space. British Journal of Psychology, 98(2), 273-289.
• Roberts, R. (1995). Forgivingness. American Philosophical Quarterly, 32 (4), 289-306.
• Ross, S. R.,Kendall, A. C.,Matters, K. G., Rye, M. S. ve Wrobel, T. A. (2004). A Personological Examination of Self- and Other-Forgiveness in The Five Factor Model. Journal of Personality Assessment, 82, 207-214.
• Salovey, P., Bedell, B. T., Detweiler, J. B., ve Mayer, J. D. (1999). Coping Intelligently. İçinde C R Snyder (Eds.),Coping: The Psychology of What Works, (141-164). New York: Oxford University Press
• Salovey, P., ve Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
• Santrock, J. W. (2011). Yaşam Boyu Gelişim (Çev. Ed. Galip Yüksel). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tangney, J. P., Baumeister, R. F., ve Boone, A. L. (2004). High Self‐Control Predicts Good Adjustment, Less Pathology, Better Grades, and Interpersonal Success. Journal of Personality, 72(2), 271-324.
• Thompson, L. Y.,Snyder, C. R.,Hoffman, L.,Michael, S. T.,Rasmussen, H. N. ve Billings, L. S. (2005). Dispositional Forgiveness of Self, Others, and Situations. Journal of Personality. 73, 313-359.
• Van Dyke, C. J., ve Elias, M. J. (2008). How Expressions of Forgiveness, Purpose, and Religiosity Relate to Emotional Intelligence and Self-Concept in Urban Fifth-Grade Students. American Journal of Orthopsychiatry, 78(4), 481.
• Worthington, E. L. (1998). An Empathy-Humility-Commitment Model of Forgiveness Applied within Family Dyads. Journal of Family Therapy, 20, 59-76.
• Worthington Jr, E. L., ve Wade, N. G. (1999). The Psychology of Unforgiveness and Forgiveness and Implications for Clinical Practice. Journal of Social and Clinical Psychology, 18(4), 385.