BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 46 Sayı: 46, 5 - 36, 06.01.2015
https://doi.org/10.15370/muifd.14009

Öz

This article deals with contemporary takwir in Turkey based on the Murat Gezenlercase centered in Konya. The ultimate goal of the article is to describe and explain the general anatomy of contemporary takwir in Turkey, and by doing so to contribute to the sociology of takwir, providing the basic introduction to related literature. From the Gezenler case, we can summarize takwir in Turkey as such: (1) an ideological reading of religious classics that stands up for a certain idea rather than illuminates the problem; (2) textual selectiveness by only preferring those that back their ideology; (3) prioritizing in general the literal meaning of the holy texts rather than their historical and ultimate meanings; (4) making generalizations as if all Islamic scholars, even all real believers think and interpret Islam as they do, by referring especially to contemporary ideologues like Qutub, Tartusi and Makdisi; and (5) making judgments about modern institutions and practices based on prejudice and superficial information rather than technical knowledge and facts.

Kaynakça

  • Ali el-Kari, Şerhu’ş-şifa, c.2, Matbaa-i Âmire, Kahire 1307.
  • Aydın, İbrahim Hakkı, “Gazali’nin Filozofları Tekfirinde Farabi’nin Yeri”, Felsefe Dünyası, S. 1994.
  • Aydınalp, Halil, İntihar Eylemleri Ekseninde Din ve Terör, Ankara 2012. ------- Yüksek Din Öğretimi ve Dini Köktencilik, İstanbul 2012.
  • Bağdadi, Mezhepler Arasındaki Farklar, Çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1997.
  • Buhari, A’lamü’l-Hadis fî Şerhi Sahihi’l-Buhari, İbrâhim Hattabi, Câmiatü Ümmi’l-Kurâ, Mekke 1988.
  • Celi, Ahmet M. A., Çağdaş Haricilik Düşüncesi: Tekfir ve Hicret Cemaati Örneği, Terc. Adnan Demircan, İstanbul 1997.
  • Çakır, Aysun, “Murat Gezenler Serbest Bırakılana Kadar Eylemlerimiz Devam Edecektir”, http://www.islamiyonelis.com/haber_detay.php?haber_id=29556, 10/01/2012.
  • Durkheim, Emile, Suicide, The Free Press, New York 1979. ------- The Division of Labor in Society, The MacMillan, Free Press Edition, New York 1964. Et-Tartusi, Ebu Basir, İslam Dininden Çıkaran Ameller, Konya 2008.
  • Faraç, Mehmet, “Küresel Ateş: El-Kaide”, http://www.mehmetfarac.com/belge. asp?select=363, 05.03.2012. http://www.milligorusportal.com/showthread.php?t=873&page=2, 12.03.2012.
  • Furkan, Faruk, İslam Hukuku Açısından Tekfir: Şartları ve Ahkâmı, Konya 2010.
  • Gezenler, Murat, “İslam’a Göre Parlamentoya Girmenin ve Vekil Tayin Etmenin Hükmü”, www.sehadet.info, 15.12.2011. --------Hâkimiyet Mefhumu, Konya 2008. --------İrca Saldırılarına Karşı Şüphelerin Giderilmesi, Konya 2010. --------İslam Hukuku Açısından Cehalet Özrü, Konya 2010.
  • Hawting, G. R., “The Significance of the Slogan ‘La Hukma illa Lillah’ and the Referances to the ‘Hudud’ in the Traditions about the Fitna and the Murder of Uthman”, Bulletin of Oriental and African Studies, University of London, V.41, N.3, 1978.
  • Hinds, Martin, “The Murder of the Caliph ‘Uthman” International Journal of the Middle East Studies, V.3, N.2, 1972. http://www.davetulhaq.com/tr/forum/index.php?topic=7433.0, 05.03.2012. http://www.indirvideo.net/murat-gezenler-kardesleriyle-beraber-suriye-039-de-direnissaflarinda-609046.html, 002013; http://www.facebook.com/video/video. php?v=313935438712979, 08.02.2013. http://www.islam-tr.net/serbest-kursu/15257-turkiyedeki-selefi-cihadi-akimin-analizi.html, 002013 http://www.islam-tr.net/serbest-kursu/15257-turkiyedeki-selefi-cihadi-akimin-analizi.html, 002013. http://www.sehadetkitap.com/Default.asp, 12. 03.2012.
  • Hülya Şekerci, “Murat Gezenler Suriye’de Kayboldu, Akibeti Bilinmiyor”, http://www.velfecr.net/haber_detay.php?haber_id=10596, 25.12.2012.
  • İbn Abidin, Mecmu’atu’r Resâil, Beyrut 2000/1421.
  • Kardavi, Yusuf, Tekfirde Aşırılık, Terc. M. Salih Geçit, İstanbul 1998.
  • Kılavuz, Ahmet, Saim, İman Küfür Sınır-Tekfir Meselesi, İstanbul 1984.
  • Kutlu, Sönmez, İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler Hadis Taraftarlarının İman Anlayışı Bağlamında Bir Zihniyet Analizi, Ankara 2000.
  • Murat Gezenler, “Oy Vermede Rıza Şartı”, http://tagut.wordpress.com/2009/04/17/oyvermede-riza-sarti-murat-gezenler-2/, 23.02.2013.
  • Müslim, El-Câmiü’l-Müfehres Li-elfazi Sahih-i Müslim, İ’dad Sa’d Mersafi, Camiatü’l-Kuveyt, Kuveyt 1988.
  • Robertson, Ian, Sociology, Worth Publishers, Third Edition, New York: 1987.
  • Sammarrâi, N, Abdurrazzak, Dünden Bugüne Tekfir Olayı, Terc. Orhan Aktepe, İstanbul 1990
  • Stanley, Trevor, Shukri Mustafa (1942-1978): Spiritual leader of Takfir wal-Hijra (Jama’at alMuslimin) during the 1970s, http://www.pwhce.org/shukri.html, 04.03.2012.
  • Şirinov, Aqil, “İslam Mezhebleri Tarihinde Tekfir”, Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, S. 11, 2009.
  • Tahirova, Adile, “Klasik İslam Düşüncesinde Tekfir”, Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, S. 11, 2009.

Kural Dışı Dini Bir Yönelim Olarak Çağdaş Tekfir İdeolojisini Anlamak

Yıl 2014, Cilt: 46 Sayı: 46, 5 - 36, 06.01.2015
https://doi.org/10.15370/muifd.14009

Öz

Öz: Makalede, Türkiye’deki çağdaş tekfir yönelimi, Konya Merkezli Murat Gezenler örneği üzerinden
tasvir edilmeye çalışılmaktadır. Temel amaç, Türkiye’deki çağdaş tekfir anlayışına sosyolojik
bir giriş denemesi yaparak tekfirî ideolojinin Türkiye’ye özgü genel bir anatomisini çıkarmak ve
ilgili literatüre katkı sağlamaktır. Gezenler örneğinde, Türkiye’deki tekfir yöneliminin şu özelliklere
sahip olduğu söylenebilir: (1) Meseleyi vuzuha kavuşturmadan ziyade fikri destekleme sâikinin
önde olduğu klasikleri ideolojik okuma; (2) sadece fikri destekleyenleri tercih anlamında metinsel
seçicilik; (3) metinlerin gâyî ve tarihî anlamlarından ziyade genelde zahir anlamlarını öne çıkarma;
(4) Kutub, Tartusi ve Makdisi gibi çağdaş ideologlardan hareketle, sanki bütün ilim insanları, hatta
tüm gerçek Müslümanlar tarih boyunca kendileri gibi düşünmektedir şeklinde sıklıkla genellemelere
müracaat etme ve (5) çağdaş kurum ve uygulamalar konusunda teknik ve pratik bilgi ve detaylardan
ziyade malumat ve önyargılara dayalı değerlendirmelerde bulunma.
Anahtar Kelimeler: Tekfir, kural dışı tekfir, Türkiye’de tekfir ideolojisi, Murat Gezenler.
Comprehending Contemporary Takfir Ideology in Turkey as an Anomic Religious Tendency
Abstract: This article deals with contemporary takwir in Turkey based on the Murat Gezenlercase
centered in Konya. The ultimate goal of the article is to describe and explain the general
anatomy of contemporary takwir in Turkey, and by doing so to contribute to the sociology of
takwir, providing the basic introduction to related literature. From the Gezenler case, we can
summarize takwir in Turkey as such: (1) an ideological reading of religious classics that stands up
for a certain idea rather than illuminates the problem; (2) textual selectiveness by only preferring
those that back their ideology; (3) prioritizing in general the literal meaning of the holy texts rather
than their historical and ultimate meanings; (4) making generalizations as if all Islamic scholars,
even all real believers think and interpret Islam as they do, by referring especially to contemporary
ideologues like Qutub, Tartusi and Makdisi; and (5) making judgments about modern institutions
and practices based on prejudice and superficial information rather than technical knowledge and
facts.
Keywords: Declaring infidel (takfir), anomic takfir, takfir ideology in Turkey, Murat Gezenler

Kaynakça

  • Ali el-Kari, Şerhu’ş-şifa, c.2, Matbaa-i Âmire, Kahire 1307.
  • Aydın, İbrahim Hakkı, “Gazali’nin Filozofları Tekfirinde Farabi’nin Yeri”, Felsefe Dünyası, S. 1994.
  • Aydınalp, Halil, İntihar Eylemleri Ekseninde Din ve Terör, Ankara 2012. ------- Yüksek Din Öğretimi ve Dini Köktencilik, İstanbul 2012.
  • Bağdadi, Mezhepler Arasındaki Farklar, Çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1997.
  • Buhari, A’lamü’l-Hadis fî Şerhi Sahihi’l-Buhari, İbrâhim Hattabi, Câmiatü Ümmi’l-Kurâ, Mekke 1988.
  • Celi, Ahmet M. A., Çağdaş Haricilik Düşüncesi: Tekfir ve Hicret Cemaati Örneği, Terc. Adnan Demircan, İstanbul 1997.
  • Çakır, Aysun, “Murat Gezenler Serbest Bırakılana Kadar Eylemlerimiz Devam Edecektir”, http://www.islamiyonelis.com/haber_detay.php?haber_id=29556, 10/01/2012.
  • Durkheim, Emile, Suicide, The Free Press, New York 1979. ------- The Division of Labor in Society, The MacMillan, Free Press Edition, New York 1964. Et-Tartusi, Ebu Basir, İslam Dininden Çıkaran Ameller, Konya 2008.
  • Faraç, Mehmet, “Küresel Ateş: El-Kaide”, http://www.mehmetfarac.com/belge. asp?select=363, 05.03.2012. http://www.milligorusportal.com/showthread.php?t=873&page=2, 12.03.2012.
  • Furkan, Faruk, İslam Hukuku Açısından Tekfir: Şartları ve Ahkâmı, Konya 2010.
  • Gezenler, Murat, “İslam’a Göre Parlamentoya Girmenin ve Vekil Tayin Etmenin Hükmü”, www.sehadet.info, 15.12.2011. --------Hâkimiyet Mefhumu, Konya 2008. --------İrca Saldırılarına Karşı Şüphelerin Giderilmesi, Konya 2010. --------İslam Hukuku Açısından Cehalet Özrü, Konya 2010.
  • Hawting, G. R., “The Significance of the Slogan ‘La Hukma illa Lillah’ and the Referances to the ‘Hudud’ in the Traditions about the Fitna and the Murder of Uthman”, Bulletin of Oriental and African Studies, University of London, V.41, N.3, 1978.
  • Hinds, Martin, “The Murder of the Caliph ‘Uthman” International Journal of the Middle East Studies, V.3, N.2, 1972. http://www.davetulhaq.com/tr/forum/index.php?topic=7433.0, 05.03.2012. http://www.indirvideo.net/murat-gezenler-kardesleriyle-beraber-suriye-039-de-direnissaflarinda-609046.html, 002013; http://www.facebook.com/video/video. php?v=313935438712979, 08.02.2013. http://www.islam-tr.net/serbest-kursu/15257-turkiyedeki-selefi-cihadi-akimin-analizi.html, 002013 http://www.islam-tr.net/serbest-kursu/15257-turkiyedeki-selefi-cihadi-akimin-analizi.html, 002013. http://www.sehadetkitap.com/Default.asp, 12. 03.2012.
  • Hülya Şekerci, “Murat Gezenler Suriye’de Kayboldu, Akibeti Bilinmiyor”, http://www.velfecr.net/haber_detay.php?haber_id=10596, 25.12.2012.
  • İbn Abidin, Mecmu’atu’r Resâil, Beyrut 2000/1421.
  • Kardavi, Yusuf, Tekfirde Aşırılık, Terc. M. Salih Geçit, İstanbul 1998.
  • Kılavuz, Ahmet, Saim, İman Küfür Sınır-Tekfir Meselesi, İstanbul 1984.
  • Kutlu, Sönmez, İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler Hadis Taraftarlarının İman Anlayışı Bağlamında Bir Zihniyet Analizi, Ankara 2000.
  • Murat Gezenler, “Oy Vermede Rıza Şartı”, http://tagut.wordpress.com/2009/04/17/oyvermede-riza-sarti-murat-gezenler-2/, 23.02.2013.
  • Müslim, El-Câmiü’l-Müfehres Li-elfazi Sahih-i Müslim, İ’dad Sa’d Mersafi, Camiatü’l-Kuveyt, Kuveyt 1988.
  • Robertson, Ian, Sociology, Worth Publishers, Third Edition, New York: 1987.
  • Sammarrâi, N, Abdurrazzak, Dünden Bugüne Tekfir Olayı, Terc. Orhan Aktepe, İstanbul 1990
  • Stanley, Trevor, Shukri Mustafa (1942-1978): Spiritual leader of Takfir wal-Hijra (Jama’at alMuslimin) during the 1970s, http://www.pwhce.org/shukri.html, 04.03.2012.
  • Şirinov, Aqil, “İslam Mezhebleri Tarihinde Tekfir”, Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, S. 11, 2009.
  • Tahirova, Adile, “Klasik İslam Düşüncesinde Tekfir”, Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesinin İlmî Mecmuası, S. 11, 2009.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

HALİL Aydınalp

Yayımlanma Tarihi 6 Ocak 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 46 Sayı: 46

Kaynak Göster

Chicago Aydınalp, HALİL. “Kural Dışı Dini Bir Yönelim Olarak Çağdaş Tekfir İdeolojisini Anlamak”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46, sy. 46 (Ocak 2015): 5-36. https://doi.org/10.15370/muifd.14009.

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi açık erişimli bir dergidir

Açık Erişim Politikası için tıklayınız.

 Creative Commons License