Aksâmu’l-Kur’ân 89/Fecr, 1-14. Âyetleri Örneğinde Yemin İfadelerinin Anlaşılması ve Tercüme Edilmesi

Yıl 2014, Cilt: 46 Sayı: 46, 37 - 68, 06.01.2015

MUHAMMED Coşkun

https://doi.org/10.15370/muifd.30237

Cited By: 5

Öz

Öz: “Aksâmu’l-Kur’ân” terkibi, Kur’ân’da kullanılan yeminler anlamına gelmektedir. Kur’ân-ı
Kerim’in birçok âyetinde değişik varlıklara yemin edildiği bilinmektedir. Gerek tefsir bilginleri gerekse
bu konuya dair müstakil eser te’lif etmiş olan âlimler, bu yeminleri değişik yönleri ile ele
almışlardır. Bu makalede, Kur’ân-ı Kerim’de sıklıkla kullanılmış olan yemin ifadelerinin (Aksâmu’l-
Kur’ân) anlaşılması ve bu ifadelerin dilimize tercüme edilmesi esnasında hangi kaidelerin göz önüne
alınması gerektiği üzerinde durulmuş, konunun tefsir literatürü üzerinden incelenmesinin yanı sıra,
89/Fecr, 1-14 âyetlerinin çevirisi örneğinde bir uygulama denemesi yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Aksâmu’l-Kur’ân, Anlam, Tercüme.
Oaths of the Qur’an; The Understanding of Oaths and the Issue of Translation their in the
Case of Verses 1-14 of Surat al-Fajr.
Abstract: “Aqsâmu’l-Qur’an” is defined as the Oaths used in the Qur’an. Many verses in the Qur’an
are known to be on oath in various creatures. Either the scholars Qur’an translators or the scholars
who published particular work on this topic discuss different aspects of these oaths. This article
focuses on the understanding of the Oath statements frequently used in the Qur’an (Aqsâmu’l-
Qur’an) and the sort of sensitivities that should be taken into consideration while translating them
into our language. Besides investigating the topic in interpretation literature, an application trial is
done with the verses (89/1-14) of the Sûrat al-Fajr.
Keywords: Oaths of the Qur’an, Meaning, Translation.

Anahtar Kelimeler

Aksâmu’l-Kur’ân, Anlam, Tercüme.

Kaynakça

• Abduh, Muhammed, Tefsîru cüz’i amme, Beyrut, 1989.
• Albayrak, İsmail, Klasik Modernizmde Kur’ân’a Yaklaşımlar, İstanbul, 2004.
• Âlûsî, Ebû’l-Fadl Şihâbuddin Mahmud, Rûhu’l-meânî fi tefsîr’il-Kur’âni’l-azîm ve’s-seb’i’lmesânî(I-XXX), Beyrut, ts. Berru, Tevfik, Tarîhu’l-arabi’l-kadîm, Beyrut-Dımaşk, 1996.
• Beyhakî, Ebu Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali, el-Câmi’ li şu’abi’l-İmân (I-XIV), thk. Abdülhamid Hâmid, Riyad, 2003
• Bintü’-Şâtî’, Âişe Abdurrahman, et-Tefsîru’l-beyânî (I-II), Kahire, ts. Câbirî, Muhammed Âbid, Medhal ile’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut, 2006. --------Fehmu’l-Kur’âni’l-hakîm (I-III), Beyrut, 2008.
• Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, Ankara, 1971.
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, 2010.
• Demirci, Muhsin, Tefsir Usulü, İstanbul, 2007.
• Dilthey, Wilhelm, Hermeneutik ve Tin Bilimleri, Çev, Doğan Özlem, İstanbul, 2011.
• Ebû Ubeyde, Ma’mer b. el-Müsenna, Mecâzu’l-Kur’ân (I-II), thk. Fuad Sezgin, Kahire, ts. Ebû Zeyd, Nasr Hâmid, İşkâliyyâtu’l-kırâa ve âliyyâtü’t-te’vîl, Dârü’l-Beydâ, 2008.
• Endelûsî, İbn Saîd, Neşvetü’t-tarab fî târihi câhiliyyeti’l-arab (I-II),thk. Nusret Abdurrahman, Amman, ts. Ezherî, Ebû Mansûr, Tehzîbu’l-luğa (I-XV), thk. Abdüsselam M. Harun, Kahire, ts. Ferâhî, Abdülhamid, İm’ân fî aksâmi’l-Kur’ân, Kahire, 1349/1930. --------Tefsîru nizâmi’l-Kur’ân ve te’vîlu’l-furkâni bi’l-furkân, Azamgarh, 1998.
• Ferrâ, Ebu Zekeriyya Yahya b. Ziyâd, Meâni’l-Kur’ân (I-III), Beyrut, 1983.
• Fîruzâbâdî, Muhammed b. Ya’kub, Tenvîru’l-mikbâs min tefsîri İbn Abbas, Beyrut, 1992.
• Gadamer, Hans Georg, Hakikat ve Yöntem (I-II), Çev: Hüsamettin Arslan-İsmail Yavuzcan, İstanbul, 2008.
• Gedikoğlu, Muzaffer, Arap Dilinde Kasem, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Ünv. SBE, Konya, 2006.
• Hammûde, Abdulvehhab, “Esrâru’l-kasem fi’l-Kur’ân”, Meceletü’l-Ezher, c. 30, sayı. 10, Kahire, 1958, s. 878-881.
• Heyet, (M. Ebu’l-Fadl İbrahim vd.) Eyyâmu’l-arab fi’l-cahiliyye, Beyrut, ts. İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman, Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr (I-IX), Beyrut, 1984.
• İbn Ebî Hâtim, Abdurrahman b. Muhammed b. İdris er-Râzî, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm müsneden ‘an Rasûlillahi (sav)ve’s-sahâbeti ve’t-tâbiîn (I-X), thk. Es’ad Muhammed etTayyib, Riyad, 1997.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, et-Tibyân fî aksâmi’l-Kur’ân, Kahire, ts. İbn Kesîr, İmâdüddîn Ebu’l-Fidâ İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm (I-XV), thk. M. es-Seyyid Muhammed vd, Kahire, 2000.
• İbn Manzûr, Lisânu’l-arab (I-VI), thk. A. Ali el-Kebîr, M. Ahmed. Hasbullah, Haşim M. Eş-Şâzelî, Kahire, ts. İbrahim, Musa İbrahim, Buhûs menheciyye fî ulûmi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Amman, 1996.
• Khan, Adeel Tariq, “Misgivings about Allah’s Oaths in the Qur’an Answered”,http://www. letmeturnthetables.com/2012/10/misgivings-allah-oaths-answered.html,(Erişim Tarihi: 05.12.2012)
• Kılıç, Sadık, Yemin Olsun ki, Erzurum, 1996.
• Kırca, Celal, “Aksâmu’l-Kur’ân” md, DİA, II, 290. Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. Ebî Bekr, el-Câmiu li ahkâmi’l-Kur’ân (I-XXIV), thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Beyrut, 2006.
• İmam Mâturîdî, Ebu Mansur Muhammed b. Mahmud, Te’vîlâtu’l- Kur’ân (I-XVII), thk. Ahmet Vanlıoğlu-Bekir Topaloğlu vd, İstanbul, 2005-2011.
• Mâverdî, Ebû’l-Hasan, en-Nüket ve’l-uyûn (I-VI), Beyrut ts. Menna’ el-Kattân, Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân, Kahire, 2000.
• Meydanî, Abdurrahman Hasan Habenneke, Kavaidü’t-tedebbüri’l-emsel li kitabillahi azze ve cell, Dımaşk, 2009.
• Mir, Mustansır, The Qur’ân Oaths: Farâhî’s Interpretation, http://www.monthlyrenaissance.com/issue/content.aspx?id=603 (Erişim Tarihi: 30.11.2012)
• Moran, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul, 2010.
• Muhammed el-Bâ’, el-Kasem bi’z-zemân fî âyâti’l-Kur’ân, Mecelletu Câmiati’n-necâh li’lebhâs, C. 19, sayı: 3, Gazze, 2005
• Mustafa Dîb el-Beğâ-Muhyiddin Dîb Mestuv, el-Vâdıh fî ulûmi’l-Kur’ân, Dımşak, 1998
• Mübaydîn, Mahir Ahmed - el-Fücâvî, Ömer Abdullah Ahmed Şahhade, “el-Kasem inde’larab fi’l-câhiliyye: Nemâzic mine’ş-şi’ri’l-câhilî”, King Abdüülaziz Ünv. Dergisi (Mecelletu Câmiati’l-Melik Abdilaziz), C. 17, S. 2, ss.137-167, Mekke, 2009.
• Mukâtil b. Süleyman, Tefsîru Mukâtil b. Süleyman (I-III) nşr. Ahmed Ferid, Beyrut, 2003.
• Öztürk, Nermin, “İlahî Dinlerde Yemin, Keffaret, Kurban”, Selçuk ÜİFD, s. 13, Yıl, 2002 (Bahar), ss. 167-192.
• Palmer, Richard E., Hermenötik, Çev: İbrahim Görener, İstanbul, 2008.
• Piaget, Jean, Yapısalcılık, Çev: Ayşe Şirin Okyayuz Yener, İstanbul, 2007.
• Râğıb el-İsfehânî, el-Müfredât fî ğarîbi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Halil Aytânî, Beyrut, 2005. Râvî, Kâzım Fethî, Esâlîbü’t-tevkîd fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Âdâbü’l-Müstansıriyye Der-gisi, Sayı Bağdat, 1975-76.
• Râvî, Taha, “el-Kasem fi’l-Kur’ân”, Mecelletu Mecmau’l-ilmî el-arabî, C. 16, Sayı. 5-6, Dımaşk, 1941, s.248-251.
• Râzî, Fahreddîn Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-ğayb (I-XXXII), Beyrut 1981.
• Suyûtî, Celâlüddîn, el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân, thk. Fevvaz Ahmed Zemerli, Beyrut, 2004. --------ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr (I-XV), thk. Abdülmuhsin et-Türkî, Kahire, 2003. Süleyman b. Ali, Min Esrâri’l-kasem fi’l-Kur’âni’l-Kerim, Ümmü’l-Kurâ Ünv. Dergisi (Mecelletü Câmiati Ümmi’l-Kurâ), C. 19, Sayı. 31, ss. 554-571, 2004.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali, Fethü’l-kadîr (I-V), Beyrut, ts. Turan, Abdülbaki, “Kur’ân-ı Kerim’deki Yeminler (Aksâmu’l-Kur’ân)”, Selçuk ÜİFD, s. 2, Yıl, 1986, s. 97-114.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân (I-XXVI),thk. Abdülmuhsin et-Türkî, Kahire, 2001.
• Vâhıdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed, el-Vasît fî tefsîri’l-Kur’âni’l-mecîd (I-IV), thk. A. Ahmed Abdülevcud vd, Beyrut, 1994.
• Yılmaz, M. Faik, “Aksâmu’l-Kur’ân Bağlamında “Allah Nelere, Niçin ve Neden Yemin Eder?” Sorularını Yeniden Düşünmek”, İslâmî İlimler Dergisi, Yıl: 5, Sayı 1, Bahar 2010 (133-149)
• Zaky, İbrahim, M., “Oaths in the Qur›an: Bint Al-Shati››s Literary Contribution”, Islamic Studies, Vol. 48, No. 4, Winter 2009.