Liderlik Kavramının Tarihçesi ve Türkiye’de İlaç Endüstrisinde Liderliğin Önemi

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 2, 109 - 115, 08.01.2015

Bilge Sözen Şahne Sevgi Şar

Öz

Dünyada hızla yaşanan gelişmeler, herkesi etkilediği gibi, hangi alanda faaliyet gösterirlerse göstersin, bütün örgütleri de yakından ilgilendirmektedir. Söz konusu gelişmelere ve değişimlere, örgütte görev alan herkesin uyum sağlayabilmesi için örgüt içi iletişimin sağlanması gerekmektedir.

Sağlık alanında faaliyet gösteren örgütlerde, rekabet üstünlüğü sağlamanın da önemli bir faktörü olan değişime ayak uydurma zorunluluğu daha da büyük bir öneme sahiptir. Bu aşamada da örgütte görev yapan liderlere büyük görevler düşmektedir.

Bu çalışmada, liderlik kavramının tarihçesinden bahsedilerek ilaç endüstrisinde faaliyet gösteren örgütlerde liderliğin önemi vurgulanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Liderlik, İlaç Endüstrisi

Kaynakça

• Koçel T. İşletme Yöneticiliği - Yönetim ve Organizasyon: Organizasyonlarda Davranış Klasik, Modern, Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. Ankara: Arıkan Basım Yayım Dağıtım; 2005.
• Tengilimoğlu D. Kamu ve özel sektör örgütlerinde liderlik davranışı özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2005;4(14):1-16.
• Kalshoven K, Den Hartog DN, De Hoogh AHB. Ethical Leader Behavior and Big Five Factors of Personality. J Bus Ethics. 2011;100(2):349-66.
• Resick CJ, Hanges PJ, Dickson MW, Mitchelson JK. A cross-cultural examination of the endorsement of ethical leadership. J Bus Ethics. 2006;63(4):345-59.
• İbicioğlu H, Özmen Hİ, Taş S. Liderlik davranışı ve toplumsal norm ilişkisi: Ampirik bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2009;14(2):1-23.
• Alkın C, Ünsar S. Liderlik özellikleri ve davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2007;9(3):75-94.
• Yurtkoru ES, Ekmekci AK. Actual and Ideal Leadership Behavior Shift within the Last Five Years. Procd Soc Behv. 2011;24:1451-1459.
• Avcı U, Topaloğlu C. Hiyerarşik kademelere göre liderlik davranışlarını algılama farklılıkları: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. KMU İİBF Dergisi. 2009;11(16):1-20.
• Hatch MJ, Kostera M, Kozminski AK. The Three Faces of Leadership:: Manager, Artist, Priest. Organizational Dynamics. 2006;35(1):49-68.
• Howell JP, Costley DL. Understanding Behaviors for Effective Leadership. Second Edition. New Jersey: Pearson; 2006.
• Cohen WA. Drucker ve Liderlik. İstanbul: Optimist Yayınları; 2010.
• Tabak A, Yalçınkaya H, Erkuş A. Liderlik Kavramına Tarihsel Bir Bakış. In: Kaymakçı O, editor. 21 Yüzyılda Rusya, AB ve Türkiye'den Yansımalar: Türkmen Kitapevi; 2007.
• Van Tassel JM, Poe-Howfield L. Leadership and Management. Managing Electronic Media: Making, marketing, and Moving Digital Content. Focal Press/Elsevier; 2010.
• Demir C, Yılmaz MK, Çevirgen A. Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 2010;2(1):129-52.
• Tabak A, Polat M, Coşar S, Türköz T. Otantik liderlik ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 2012;14(4):89-106.
• Ketola T. Responsible Leadership: Building Blocks of Individual, Organizational and Societal Behavior. Corp Soc Resp Env Ma. 2010;17(3):173-84.
• Erturgut R, Erturgut P. Transformasyonel lider karizmatik mi? Vizyoner mi? Sağlık örgütlerinde bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2010;9(34):223-39.
• Dural AB. The Leadership of Mustafa Kemal Atatürk: Turkish Independence War. European Scientific Journal. 2012;8(21):184-201.
• McCall JJ. Leadership and ethics: Corporate accountability to whom, for what and by what means? J Bus Ethics. 2002;38(1-2):133-9.
• Kalca M. Tarihteki Ünlü Komutanlar-Liderler. İstanbul: Karma Kitaplar; 2012.
• Keklik B. Sağlık Hizmetlerinde Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi: Özel Bir Hastane Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 2012;14(1):73-93.
• Özler Kıral D, Şar S. Satış Gücü Eğitiminin Türk İlaç Endüstrisindeki Önemi. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2004;33(4):243-54.
• Brazeau GA. Leadership and Learning. Am J Pharm Educ. 2008;72(3):Article 56.
• Demiroğlu M, Karakaş M. 5 Dakikada 2012 Avrupa İnsan Sermayesi Etkinlik Raporu. Pricewaterhouse Coopers; 2012.
• Kayabalı K. İlaç Sektörünün Eğitimlerinin Son 10 Yılında Trend Değişimi 2011. http://www.ozanbatigun.com/ Erişim Tarihi: 25.09.2014.
• Porter-O'Grady T, Malloch K. Quantum Leadership: A Resource for Health Care Innovation. Second Edition. USA: Jones and Bartlett Publishers; 2007.
• McAlearney AS. Leadership development in healthcare: A qualitative study. J Organ Behav. 2006;27(7):967-82.
• Yiğit R. Klinik Sorumlu Hemşirelerinin Liderlik Davranışları. C Ü Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2000;4(1):21-32.
• Tengilimoğlu D, Yiğit A. Hastanelerde liderlik davranışlarının personel iş doyumuna etkisini belirlemeye yönelik bir alan çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2005;8(3):374-400.
• Erkan E, Aban S. Devlete ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan servis sorumlu hemşirelerinin işe ve insansa yönelik liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;1-13.
• Karahan A. Hastanelerde Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi. 2008;10(1):145-62.
• Ateş H, Çetinkaya NI, Es M. Değişim çağında hastane yöneticilerinin vizyoner liderlik profilleri. 2. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları; 2010.
• Özkurt E, Işık U, Elitez B, Işık İ. Sağlık hizmetlerinde vizyoner liderlik: Eskişehir ilinde bir uygulama. 2. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü; 2010.
• Aslan Ş, Özata M. Sağlık Çalışanlarında Hizmetkar Liderlik: Dennis-Winston ve Dennis-Bocernea Hizmetkar Liderlik Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması Yönetim ve Ekonomi. 2011;18(1):139-54.
• Yeşilkayalı F, Kılıç B. İzmir ili kamu sağlığı yöneticilerinin liderlik davranışları. 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. Bursa; 2012.
• Göksel A, Aydıntan B. Lider-Üye Etkileşimi Düzeyinin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Görgül Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012;17(2):247-71.
• Aksoy S, editor Etik Liderin ve Etik İklimin İş Performansına Etkisi: İlaç Mümessilleri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. 18. Ulusal Pazarlama Kongresi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sarıkamış; 2013.
• Öztürk H, Kahriman İ. The opnions of nurse students regarding leadership in nursing. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2013;93:111-5.
• Özcömert GH, Özçelikay G, Şar S, Asil E. Yararlılık ve Zarar Vermeme İlkelerinin Eczacılık Etiği Açısından Değerlendirilmesi. T Klin J Med Ethics. 2000;8:101-4.
• Sánchez-Serrano I. Chapter 10: Causes of the Pharmaceutical Crisis. In: The World's Health Care Crisis. London: Elsevier; 2011.
• Busfield J. ‘A pill for every ill’: Explaining the expansion in medicine use. Social Science & Medicine. 2010;70(6):934-41.
• Abacıoğlu N. Türkiye İlaç Sanayi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yurtiçi Sektörel Etütler ve Araştırmalar Yayın No: 2009-41; 2010.
• Turan N. Kuruluşundan Günümüze Türkiye İlaç Endüstrisi. İstanbul: Skala Yayıncılık; 2007.
• Baytop T. Türk Eczacılık Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniv.Yay.No.3358 Eczacılık Fak.No.78; 2001.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü. İlaç Sektörü Raporu. Ankara: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi; 2013.
• Sayar F. Türkiye İlaç Sektörü Stratejisi Ön Hazırlık Toplantısı. Ankara: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü; 2012.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Daire Başkanlığı. İlaç ve Eczacılık Ürünleri Sektörü. Ankara: T.C. Ekonomi Bakanlığı; 2010.
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İlaç Sanayi Meclisi. Türkiye İlaç Sanayi Meclisi Sektör Raporu. Ankara: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği;2012.
• Miller R. Key Transitions in the Pharmaceutical Industry: Technical Leader to Group Leader. The Faculty of Pharmaceutical Medicine of the Colleges of Phsicians of the United Kingdom Faculty Newsletter. 2012.
• Tarcan Aksal A. 7 Ortak Özellik. http://www.capital.com.tr/insan- kaynaklari/7-ortak-ozellik-haberdetay-4997 Erişim Tarihi: 01.04.2008.
• Knutsen LJS. Drug discovery management, small is still beautiful: Why a number of companies get it wrong. Drug discovery today. 2011;16(11–12):476-84.
• Leslie JB, Palmisano K. The Leadership Challenge in the Pharmaceutical Sector: What Critical Capabilities are Missing When it Comes to Leadeship Talent and How Can They Be Developed? Center for Creative Leadership; 2010.
• Sundgren M, Styhre A. Leadership as De-paradoxification: Leading New Drug Development Work at Three Pharmaceutical Companies. Leadership-London. 2006;2(1):31-52.
• Deeds DL, DeCarolis D, Coombs J. Dynamic capabilities and new product development in high technology ventures: An empirical analysis of new biotechnology firms. J Bus Venturing. 2000;15(3):211-29.
• Laínez JM, Schaefer E, Reklaitis GV. Challenges and opportunities in enterprise-wide optimization in the pharmaceutical industry. Computers & Chemical Engineering. 2012;47(0):19-28.
• Costa Font J, Sato A. Health systems futures: The challenges of technology, prevention and insurance. Futures. 2012;44(7):696-703.
• Wang CJ, Ellender SM, Textor T, Bauchner JH, Wu JY, Bauchner H, et al. A Proposed Framework for Understanding the Forces behind Legislation of Universal Health Insurance: Lessons from Ten Countries. Health services research. 2011;46(6):2101-18.
• Bilgener E, Asil E, Özçelikay G. The Role of Promotion on Marketing in Turkish Drug Industry. Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences. 2004;1(2):87-104.
• Sawyer TK. Transformational leadership in drug discovery by way of virtuous thought, word and deed. Chemical biology & drug design. 2008;71(5):507-8.
• Örnek Büken N, Yeğenoğlu S. Physician-Industry Relationships and Promotion Ethics in Turkey. Clinical Research and Regulatory Affairs. 2003;20(4):379-89.
• Risk assessment of drugs, biologics and therapeutic devices: present and future issues. Pharmacoepidemiology and drug safety. 2003;12(8):653-62.
• Upton J. Turkey: A Promise Restored: Pharmaceutical Executive; ttp://www.pharmexec.com/pharmexec/Global/Turkey-A-Promise- Restored/ArticleStandard/Article/detail/805003 Erişim Tarihi: 21.03.2013.
• Buharalı C. Türkiye'de Sağlık Ekonomisi ve İlaç Sanayi. Deloitte Türkiye, 2011.