MUHASEBE MESLEK ETİĞİ EĞİTİMİ İLE MESLEKİ DEĞERLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 20 - MODAV 15. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı, 391 - 410, 27.12.2018

Naciye Gökçe Tülay Tellioğlu

Öz

Muhasebe mesleğine toplumsal güveni sağlamak ve mesleğin kredibilitesini arttırmak, mesleki değerleri etik değerlerle etkinleştirerek sağlanabilir. Muhasebe mesleğinin değerleri; sosyal sorumluluk, kamu yararı, dürüstlük, tarafsızlık ve bağımsızlık, mesleki özen, hizmetin kapsamı ve niteliği olarak sınıflandırılmakta, bu değerler aynı zamanda meslek etiğine ilişkin değerler olarak da kabul edilmektedir. Muhasebe meslek etiğinin uygulamasının ekonomik istikrar için önemli olduğu, özellikle Enron, WordCom ve Vivendi gibi şirketlerin skandallarıyla daha net anlaşılmış ve meslek etiği eğitiminin önemini de kaçınılmaz kılmıştır. Bu çalışmada, meslek mensuplarının mesleki değerleri ile muhasebe meslek etiği eğitiminin örtüşme durumları incelenmiştir. Meslek mensupları ile yapılan anket çalışmasında, meslek etiği eğitiminin lisans, lisansüstü ve staj eğitiminde verilmesinin mesleki uygulamalarındaki etkisi ölçülmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, muhasebe mesleği, muhasebe meslek etiği eğitimi

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EDUCATION OF OCCUPATIONAL ETHICS AND PROFESSIONAL VALUES OF ACCOUNTING

Öz

Providing social trust to the accounting profession and increasing the credibility of the profession can be achieved by promoting the professional values of the professions by activating them with ethical values. The values of the accounting profession are classified as social responsibility, public benefit, honesty, impartiality and independence, professional attention, service coverage and quality, these are also the values related to professional ethics. Accounting professional ethics is important for economic stability, especially the scandals of companies such as Enron, WorldCom and Vivendi are more clearly understood. This situation also made the importance of professional ethics education in accounting education inevitable. In this study, the overlap of professional values of members and education of accounting profession ethics was examined. In the questionnaire survey conducted with the members of the profession, it was tried to measure the effect of professional ethics in the baccalaureate, postgraduate and internship training in professional practice.

Anahtar Kelimeler

Accounting, Accounting Professional the Ethics of Accounting Education

Kaynakça

• Akdoğan, H. 2005. “Muhasebe Meslek Etiğinde Teleolojik ve Deontolojik Yaklaşımların Karşılaştırılması” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (1), Isparta.
• Alkan, G. İ. 2015. “Muhasebe Eğitiminde Etik: Ön Lisans Öğrencilerinin Etik Algılarına Yönelik Bir Araştırma” Business and Economics Research Journal, 6 (2).
• Arıkan, Y. 2013. “Meslek Hukuku” İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası
• Ayboğa, H. 2003. “Globalleşme Sürecinde Ülkemizde Muhasebe Mesleği ve Meslek Mensuplarının Eğitimi” T.C.Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C.XVIII. S.1.
• Aymankuy, Y. ve M. Sarıoğlu. 2005. “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yaklaşımları ve Balıkesir İl Merkezinde Bir Uygulama” Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Bilen, A. ve Y. Yılmaz. 2014. “Muhasebe Mesleğinde Etik ve Etikle İlgili Çalışmalar” Dicle Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (6).
• Çetin, A. C. ve S. Ş. Dağlı. 2018. “Meslek Mensuplarının Etik Hakkındaki Görüşleri Üzerine Isparta İlinde Bir Araştırma” Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014/2
• Çiçek, H. ve diğerleri 2013. “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Bakış Açıların Kırklareli İlinde Bir Araştırma” Tekirdağ SMMM Odası Sosyal Bilimler Dergisi, S.2.
• Dağlı, S. S. 2013. “Muhasebe Meslek Etiği ve Meslek Mensuplarının Etik Hakkındaki görüşleri Üzerine Isparta İlinde Bir Uygulama” Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Daşdan, A. 2009. “Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri ve Önemi: Türkiye Değerlendirilmesi’’ Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi C.XXVI, S.1.
• Dinç, Y. ve S. Cengiz. 2014. “Muhasebe Denetiminde Hata ve Hilenin Denetçi Etiği Açısından İncelenmesi: Enrol Skandalı Örneği” Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1).
• Ergun, H. ve K. Gül. 2005. “Muhasebe Mesleği Etik Kuralları ve Bu Kuralların Meslek Mensuplarınca Algılanışı” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak, S.25.
• Erturan, İ. E. ve İ. Bekar. 2015. “Denetçinin Meslek Etiği Algısının Hofstede’nin Kültür Kuramı Işığında Değerlendirilmesi” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (15).
• Gökgöz, A. 2012. “Küresel Finansal Krizin Muhasebe Temelli Nedenleri Bağlamında Kurumsal Yönetim ve Muhasebe Meslek Etiğinin Önemi” Atatürk Üniversitesi Journal of Economics, C.26.
• Gülmez, C. ve diğerleri 2016. “Üniversite Öğrencilerinin Muhasebe Meslek Etiğine Bakış Açılarının İncelenmesi, OKÜ Öğrencileri Örneği” Journal of Accounting Finance and Auditing Studies, 2/3.
• Güney, C. ve M. S. Biçer. 2016. “Muhasebe Meslek Etiği ve Erzincan İlinde Bir Araştırma” Journal of Social Research, 9 (45).
• Okay, S. 2011. “Muhasebe Hata ve Hilelerinin Meslek Etiği Açısından İrdelenmesi”
• Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Özçelik, H. ve S. Keskin. 2017. “Muhasebe Meslek Etiği ve Uygulamaları, Batı Karadeniz Bölgesinde Bir Araştırma” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4 (2).
• Kaya, G. A. 2016. “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiği Hakkında Düşüncelerine İlişkin Elazığ’da Bir Araştırma” International Journal of Social Science, S.52.
• Kutlu, H. A. 2008. “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63-2.
• Kutluk, F. A. ve A. Ersoy A. 2011. “Muhasebe Meslek Üyelerinin Etik Yargı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” Ege Akademik Bakış, Temmuz, 11 (3).
• Sakarya, S. ve S. Kara. 2010. “Türkiye’de Muhasebe Meslek Eğitimine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması” KMÜ Sosyal ve Ekonomi Araştırmalar Dergisi, S.12.
• Selimoğlu, S. K. 2001 “Muhasebe Eğitiminin Meslek Mensubu Adaylarına Ahlaki Doğruları Kazandırmadaki Rolü” XX. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Muhasebe Eğitiminde Yeni Ufuklar, 23-27 Mayıs 2001, Tekirova/Antalya.
• Sözbilir, N. 1999. “Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarında Etiksel Boyutlar” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmış Doktora Tezi, Afyon.
• Tugay, O. ve M. B. Kılıç. 2017. “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi; Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Haziran, 19 (3).
• Ünsal, A. 2009. “Muhasebe Etik Eğitim Sistem Bileşenlerinde Sürekli Etkin Eğitim” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 22.
• Yalçın, S. 2011. “Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim, S.52.
• Yıldız, G. 2010. “Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama” Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.36, Ağustos-Aralık.