Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Yer Alan Kırsal Yerleşmelerin Sorunları Üzerine Bir Deneme

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 18 - 32, 27.12.2017

Mehmet Alim Çopuroğlu

https://doi.org/10.30785/mbud.345017

Cited By: 4

Öz

Bu makalede Büyükşehir Belediye sınırları içinde kalan kırsal yerleşmelerin yaşamakta oldukları sorunlar ele alınmakta ve bir değerlendirme amaçlanmaktadır. 2014 yılında yasalaşan 6360 sayılı “13 ilde Büyükşehir Belediyesi Kurulması ile İlgili Kanun” uyarınca Türkiye’de Büyükşehir Belediye sayısı artırılırken bu nitelikteki belediyelerin görev ve yetki alanları genişletilmiş ve ilgili il sınırları ile çakıştırılmıştır. Bu süreçte il sınırları içinde yer alan kırsal nitelikli yerleşmeler (köyler) de yasal olarak bağlı oldukları ilçelerin uzantısında büyükşehrin mahallesi haline gelmişlerdir. Sonuç olarak, özünde kentsel çevreler için kurgulanmış olan belediye ve imar mevzuatı ile bu çerçevede oluşmuş çalışma ve hizmet anlayışı, benimsenen yaklaşımlar, projeler, programlar ve uygulamalar alışılmış şekilleriyle kırsal nitelikli çevreye taşındığın çeşitli sorunların ortaya çıktığı görülmektedir. Bu amaçla 2015 yılında GAP Bölge Kalkınma İdaresi için yapılan bir çalışmanın bulguları değerlendirilmektedir. Çalışmada, Türkiye’de kentleşme, kentlerde yaşanan nüfus artışı ve Büyükşehir kavramının tarihsel gelişimi özetlenmekte ve Büyükşehirler ile ilgili mevzuat ve ülkedeki büyükşehirlerin nüfusları incelenmektedir. Bugün gelinen noktada 6360 sayılı yasanın uygulanması ile ülkede yaşayan nüfusun kentsel ve kırsal yerleşmelere dağılımının belirsiz duruma geldiği ortaya konulmaktadır. 

_________________________________________________________________________________

An Evaluation on the Problems of the Rural Settlements in the Metropolitan Municipal Boundaries

This article takes the current problems experienced in the rural settlements located within the metropolitan boundaries and aims to present an assessment. Act no. 6360 titled “Establishment of Metropolitan Municipalities in 13 Provinces” which was issued in 2014, has both increased the number of such municipalities and also enlarged their responsibilities and service areas up to provincial boundaries. Therefore, all of the settlements within the provincial boundaries including the ones with rural characters, have legally become neighbourhoods of the respective metropolitan municipality, parallel to the districts they belong. As a result, existing municipal and planning legislations which were basically developed for the urban environments and the related municipal practices, services, approaches, projects, programmes and implementations are all observed to cause problems when they are transferred into the rural environment in their original formats. Outputs of a study prepared for the Southeastern Anatolia Project (GAP) in the year 2015 are assessed. The article reviews the definitions and historical development of the urbanisation, urban population increases and the concept of metropolitan centres. Corresponding legislation and current size of inhabitants of the large cities are also presented. Existing ambiguity caused by the Act no. 6360 in the population distribution between the urban and rural areas is also exposed.

Anahtar Kelimeler

Büyükşehir Belediyesi, Kırsal Yerleşim, 6360 sayılı kanun, Nüfusun Kentsel / kırsal dağılımı, mBüyükşehir Sınırları İçinde Kırsal Yerleşmeler, İmar Mevzuatı

Kaynakça

• - Ahmet Apan, “Büyükşehir Modeli ve Taşra Yönetimine etkileri”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 25 Sayı 1, Ocak 2016 - Mübeccel Belik Kıray, Örgütleşemeyen Kent: İzmir’de İş Hayatının Yapısı ve Yerleşme Düzeni, Sosyal Bilimler Derneği yayınları, A – 1, Ankara, 1972 - Pervin Şenol, Saliha E. Aydemir ve Şinasi Aydemir, “Kırsal Alan Planlaması: Bir Model Önerisi”, TMMOB Şehir Plancıları Odası, Kent Planlama ve Koruma Etkinlikleri II – Koruma Sempozyumu, Trabzon, 2006 - GAP Bölge Kalkınma İdaresi, “Eğitim İhtiyaç Analizi ve Eğitim Eylem Planı”, Ankara, 2016 - Kentges “Bütünleşik Kentsel Gelişme Strateji Belgesi ve Eylem Planı”, Ankara, 2010 - T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, “Kırsal Kalkınma Planı 2010 – 2014”, Ankara 2011 - T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi 2014 – 2020, Ankara, 2014 (kkp.tarim.gov.tr/ ADMIN/App_Upload/UKKS.pdf, Erişim Tarihi 08.11.2016) - T.C. Kalkınma Bakanlığı, “Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi 2014 – 2023” Aralık 2014 - www.tüik.gov.tr, “Yıllara ve cinsiyete Göre il / ilçe merkezleri ve belde / köyler nüfusları 1927 – 2015”, (Erişim Tarihi: 01 Kasım 2016)