SEÇİM SİSTEMLERİNİN SİYASAL SONUÇLARI

Yıl 2015, Sayı: 6, 41 - 62, 15.01.2016

Yasin Aydoğdu

Öz

Seçimlerde kullanılan oyların parlamentoda sandalyelere dönüştürülmesinde
uygulanan teknik usullere seçim sistemleri denilmektedir.
Seçim sistemleri “temsilde adalet” ve “yönetimde istikrar” ilkelerinden
birine ağırlık verir. Temsilde adalet ilkesine ağırlık veren sistemlere nispi
temsil; yönetimde istikrar ilkesine ağırlık verenlere çoğunluk sistemleri
denilmektedir. Her bir seçim sisteminin siyasal iktidarlar üzerinde farklı
etkileri vardır. Başka bir anlatımla, ülkelerin tercih ettiği seçim sistemleri
onların siyasi iktidar yapılarının da en belirleyici unsuru olacaktır. Güçlü
bir siyasal iktidara ihtiyacı olan ülkeler çoğunluk sistemlerine yönelirken;
siyasi iktidarın farklı görüşler arasında paylaştırılmasını isteyen ülkeler
nispi temsil sistemlerine yönelmektedir. Bu bakımdan her ülke kendisine
en uygun seçim sistemini tercih etmek zorundadır.

Anahtar Kelimeler

Seçim, oy, seçim sistemleri, çoğunluk sistemleri, nispi temsil sistemleri, parlamento, temsilci, siyasal iktidar, temsilde adalet, yönetimde istikrar

Kaynakça

• ARASLI, Oya. Adaylık Kavramı ve Milletvekili Adaylığı, AÜHF
• Yayınları, No: 311, Sevinç Matbaası, Ankara, 1972.
• ARMAOĞLU, Fahir. Seçim Sistemleri, Güney Matbaası, Ankara, 1953.
• ATAR, Yavuz. Türk Anayasa Hukuku, Mimoza Yayınları, 8. Baskı, Konya,
• -
• AYDOĞDU, Yasin. Seçim Sistemleri ve Türkiye, Adalet Yayınevi, Ankara,
• -
• BURAN, Hasan. Seçim Sistemleri ve Türkiye İçin Yeni Bir Seçim Sistemi
• Önerisi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2005.
• DAVER, Bülent. “Anayasal Yargı ve Seçim Sistemleri”, Anayasa Yargısı
• Dergisi, c. 5, Ankara, 1988.
• FARRELL, David M. Electoral Systems A Comparative Introduction,
• Palgrave Macmillan Press, 2. Baskı, New York, 2011.
• GALLAGHER, Michael. “Proportionality, Disproportionality and
• Electoral Systems”, Electoral Studies, c. 10, S. 1, Amsterdam, 1991.
• GÖZLER, Kemal. Anayasa Hukukunun Genel Teorisi (Cilt I), Ekin
• Kitabevi, Bursa, 2011.
• GÜRBÜZ, Özer. “Dünyada ve Türkiye’de Uygulanan Seçim Sistemleri ve
• İdeal Seçim Sistemi İçin Öneriler”, Ankara Barosu Dergisi, S.1, Ankara,
• -
• GÜVENİR, Murat. “Seçim Sistemleri ve Ülkemizdeki Uygulama”,
• AÜSBFD, c. 37, S.1, Ankara, 1982.
• İBA, Şeref. Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar, Turhan Kitabevi, 2.
• Baskı, Ankara, 2008.
• KARAMUSTAFAOĞLU, Tunçer. Seçme Hakkının Demokratik İlkeleri,
• AÜHF Yayınları, No: 262, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
• ÖZBUDUN, Ergun. Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 14. Baskı, Ankara,
• -
• RAHAT, Gideon/HAZAN, Reuven Y. “Israel: The Politics of an Extreme
• Electoral System”, (ed. Michael Gallagher ve Paul Mitchell), The Politics
• of Electoral Systems, Oxford University Press, New York, 2009.
• SEZEN, Saim. Seçim ve Demokrasi, Gündoğan Yayınları, 2. Basım,İstanbul, 2000.
• TBMM Bülteni, S. 65, Kasım-Aralık-Ocak 1998-1999.
• TEZİÇ, Erdoğan. Seçim Sistemleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1967.
• TEZİÇ, Erdoğan. Anayasa Hukuku, Beta Yayıncılık, 16. Baskı, İstanbul,
• -
• TÜRK, Hikmet Sami. “Seçim, Seçim Sistemleri ve Anayasal Tercihi”,
• Anayasa Yargısı Dergisi, c. 23, Ankara, 2006.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2011, TUİK
• Matbaası, Yayın No: 3685, Ankara, 2012.
• YAVAŞGEL, Emine. Temsilde Adalet ve Siyasal İstikrar Açısından Seçim
• Sistemleri, Nobel Yayıncılık, 2. Basım, Ankara, 2014.
• YILDIRIM, Sema/ZEYNEL, Behçet Kemal. TBMM Albümü 1920-2010 (2.
• Cilt 1950-1980), TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları
• No:1, 2010, Ankara.
• Elektronik Kaynakça
• http://www.bbc.co.uk
• http://electionresources.org
• https://www.gov.uk
• http://www.pmo.gov.il
• http://www.sinnfein.org
• http://www.tbmm.gov.tr
• http://www.ysk.gov.tr