HAKEM SÖZLEŞMESİNDE ESASA UYGULANACAK HUKUK

Yıl 2017, Sayı: 10, 111 - 156, 29.12.2017

Mehmet Rifat Bacanlı

Öz

Hakem sözleşmesi, hizmet sözleşmesi ve vekâlet sözleşmesi ile

benzerlik göstermektedir. Tahkimin birçok farklı sebeple kendisine

has bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olduğu düşünüldüğü gibi,

hakem sözleşmesi de kendine has özellikleri olan ayrı bir sözleşme

olarak değerlendirilmelidir. Dolayısıyla, biz de hakem sözleşmesinin

kendisine has (sui generis) bir sözleşme türü olduğu yönündeki görüşlere

katıldığımızı ifade ederiz. Hakem sözleşmesine uygulanacak hukuk

belirlenir iken önce subjektif bağlama kuralları yani tarafların açık

veya zimni iradeleri ve objektif bağlama kuralları değerlendirilmelidir.

Ticari bir sözleşmede sözleşmeye uygulanacak hukuk ile hakem heyeti

farklı ülkelere tabi ise hakem sözleşmesine ilişkin sorunun hakem

heyetinin hukukuna mı yoksa sözleşmeye esas alınacak hukuka mı

göre çözüleceği ayrı bir sorundur.

Hakem sözleşmesine uygulanacak hukuk bakımından özellik arz eden

bir düzenleme bulunmamaktadır. Hakem sözleşmesine uygulanacak

hukuk MÖHUK m.24 uyarınca belirlenecektir. Taraflar hukuk seçimi

yaparak sözleşmeye uygulanacak hukuku belirleme imkânına sahiptirler.

Tarafların uygulanacak hukuku belirlemedikleri hâllerde ise objektif

bağlama kuralı olarak en sıkı ilişkili hukuk uygulanacaktır. En sıkı ilişkili

hukuk, karakteristik edim borçlusunun mutad mesken hukukudur.

Hakem sözleşmelerinde karakteristik edim, hakemin edimidir.

Anahtar Kelimeler

Hakem Sözleşmesinde Esasa Uygulanacak Hukuk

Kaynakça

• Akıncı Z. (2016) Milletlerarası Tahkim, İstanbul
• Akipek, Ş. (2003). Alt Vekâlet, Yetkin Yayınları, Ankara
• Akipek, Ş./Küçükgüngör, E. (2002). Sözleşmeler Rehberi, İkinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara
• Alibaba, A. (2005). Milletlerarası Unsurlu Sözleşmelerde Hukuk Seçimi ve Sınırlandırılması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara
• Alangoya,Y. (1973) Medeni Usul Hukukunda Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi,İstanbul
• Aral, F./Ayrancı, H. (2014). Borçlar Hukuku Özel Hükümler, On Birinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara
• Ayhan, R. (2012). Ticari İş, Ticari İşletme, Tacir, Ticaret Sicili, Ticaret Ünvanı, Haksız Rekabet, EÜHFD, 16(3-4)
• Balcı, M (1999) İhtilafların Çözüm Yolu ve Tahkim İstanbul
• Başpınar, V. (2004). Vekilin Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, İkinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara
• Biçkin, İ.: (2006) Hakem Sözleşmesi ve Hakem Yargılaması Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 67
• Börü, L/Parlak, Ş. (2011). Alt Vekâlet, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2011(96)
• Bülter, A. (2006). Vekâlet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 18
• Burdurlu, Özlem (2016) Milletlerarası Ticari Tahkimde Hakem Sözleşmesi, Ankara
• Çelikel, A. (2012). Milletlerarası Özel Hukuk, On İkinci Baskı, Beta Yayınları, Ankara
• Çenberci, M. (1965) M. Hakemlerin Tayin Usulü ve Ücreti”, (Tayin Usulü), Tahkim IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası
• Çenberci, M. (1965) Hakem Ücretlerinin Belli Edilmesine İlişkin Meseleler, BATİDER, 1965, C. III, S. 2
• Çörtoğlu Koca, S. (2007). Danışmanlık Sözleşmesinin Esasına Uygulanacak Hukuk Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, Sa.1-2
• Dayınlarlı, K. HUMK’ta Düzenlenen İç Tahkim İç Tahkim, Ankara
• Dayınlarlı, K. (1998) İhtiyarî Tahkimde Hakem Ücreti (Hakem Ücreti), Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan
• Dayınlarlı, K.(2014) Milletlerarası Tahkim Rehberi, Ankara, 2014
• Doğan, V. (2015). Milletlerarası Özel Hukuk, Üçüncü Baskı, Savaş Yayınları, Ankara
• Doğan, V. (1995). Milletlerarası Özel Hukukta Zayıf Âkit Tarafın Korunması, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 15(1-2)
• Duman, M. (2012). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Uygulayıcı Gözüyle Vekâlet Sözleşmesi, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu 12-13 Mayıs 2011, Ankara Barosu
• Emiroğlu, H. (2003). Roma Hukuku’nda Vekâlet Sözleşmesi (Mandatum) ve Hukuki İşlemlerde Temsil, AÜHFD, 52(1)
• Eren, F.: (2014) Borçlar Hukuku Özel Hükümler, (Özel Hükümler), Ankara
• Erkan, V. U. (2013). 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Vekâlet Sözleşmesinde Vekâlet Verenin Ücret Ödeme Borcu Dışındaki Diğer Borçları, AÜHFD, 62 (2)
• Ermenek İ. (2014) Hakem Yargılamasında Bağlantılı Davalar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, Özel Sayı
• Ertekin E., Karataş İ.,(1997) Uygulamada İhtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi Tanınması, Yetkin Yayınları, Ankara
• Gümüş, M. A. (2014). Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Vedat Kitapçılık, İstanbul, Cilt 2
• Tandoğan, H. (2010). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, C. 2
• Güngör, G. (2007). Temel Milletlerarası Özel Hukuk Metinlerinin Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Konusunda Yakınlık Yaklaşımı, Yetkin Yayınları, Ankara
• Gökyayla, C.D. (2014) Milletlerarası Tahkimde Belge İbrazı İstanbul, Vedat Kitapçılık, İstanbul
• Huysal, B. (2015). Milletlerarası Özel Hukukta Temsile Uygulanacak Hukuk, Birinci Baskı, On İki Levha Yayınları, İstanbul
• Kalpsüz T. (1996) İnşaat Sözleşmelerinde Tahkimin Genel Esasları, AnkaraKalpsüz, T. (1984) Türk Hakem Kararı Kavramı, (Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, 2.Tahkim Haftası Ankara)
• Kalpsüz, T. (2010) :Türkiyede Milletlerarası Tahkim,2.Bası, Ankara
• Kaplan, İ. (1983). Türk-İsviçre Borçlar Hukukunda Mimarlık Sözleşmesi ve Mimarın Sorumluluğu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara
• Kayalı, D.: (2015) Milletlerarası Ticarî Tahkimde Hakemlerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Ankara
• Kırca, İ. (1995). Vekâletsiz İş Görmenin Temsil Hukukunda Uygulama Alanı Bulduğu Haller, AÜHFD, 44(1-4).
• Lipstein, K. (1981). Characteristic Performance -- A New Concept in the Conflict of Laws in Matters of Contract for the EEC, Northwestern Journal of International Law & Business 3(2)
• Kocasakal Özdemir, H. (2010). Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m. 24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları, MHB Yıl 30, Sayı 1-2
• Kuru, B./Arslan, R./ Yılmaz, E. (2000) Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Ankara
• Kuru, B (2001) Hukuk Muhakemeleri Usulü, Ankara, C. VI
• Nomer, E. (1965) Milletlerarası Hakemlik Sözleşmelerinde Kanunlar İhtilâfı”, (İhtilâf), Tahkim IV. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası, Ankara
• Nomer, E. (2015). Devletler Hususi Hukuku, Yirmi Birinci Baskı, Beta Yayınları, Ankara
• Nomer/Ekşi/Öztekin/Gelgel.: (2013) Milletler Arası Tahkim Hukuku,İstanbul.4. Bası.
• PAULSSON, Jan/ RAWDİNG,Nigel/REED,Lucy:The Freshfields Guıde To Arbitratıon
• Clauses in Internatıaonal contracts,The Netherlands: Kluver Law Internatıoanal,2011
• Reyhani Yüksel, S. (2013). Vekâlet Sözleşmesinde Vekâlet Verenin (Müvekkilin) Borçları www.e-akademi.org Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Sayı 134
• Sargın, F. (2001). Karakteristik Edim Teorisine Eleştirel Bir Yaklaşım,
• Seçer, Ö. (2015). Vekâlet Sözleşmesinin Vekâlete Özgü Sebeplere Sona Ermesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(2)
• Şanlı, C. (1985). Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara
• Şanlı, C. (2013). Milletlerarası Özel Hukuk, Vedat Kitapçılık, İstanbul
• Tandoğan, H. (2010). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, C. 2
• Taşkın,A.(2005) Hakem Sözleşmesi, 2.Bası Turhan Kitabevi Ankara
• Tekinalp, G. (2006). Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, Dokuzuncu Baskı, Arıkan Yayınları, İstanbul
• Tekinalp, G. (1988). Yeni Alman ve İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunlarında Akdi Borç Statüsü ve Türk Kanunu, MHB, 8(1)
• Üstündağ,S. (1997) Medeni Yargılama Hukuku, 6.Bası İstanbul https://arbitrationlaw.com/library/sulamerica-cia-nacionalde- seguros-sa-and-others-v-enesa-engenharia-sa-2012-ewca-civ- 638.E:T:18.09.2017
• www.markhumpries.co.uk KERSTETTER,Kristopher ,Which law Governs the Arbitration Agreement
• www.kazanci.com
• Yalçınduran, T. (2007). Vekâlet Sözleşmesinde Ücret, İkinci Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara
• Yavuz, C./Acar, F./Özen, B., (2014). Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), On Üçüncü Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul
• Zevkliler, A. ve Gökyayla, E. K. (2014). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, On Dördüncü Bası, Turhan Kitabevi, Ankara