İTALYA’DA İDARİ SUÇ VE CEZALARDA KANUNİLİK İLKESİ VE ALINACAK DERSLER

Yıl 2017, Sayı: 10, 219 - 257, 29.12.2017

Dr. (iur.) Hasan Dursun

Öz

İtalya’da idari suç ve cezaların, idari ceza hukukunun kapsamına girdiği

anlayışı benimsenmekte ve bu hukukun geniş anlamda ceza hukukunun

bir dalını oluşturduğu kabul edilmektedir. Hâlbuki idari suç ve cezalar,

cezai idare hukukunun kapsamı içerisine girmekte ve idare hukukunun

bir dalını oluşturmaktadır.

Bu yanlış anlayıştan hareket edilerek, İtalya’da 24 Kasım 1981 tarihli ve 689

sayılı Kanun çıkartılmıştır. İtalyan kanununun esin kaynağını, Almanya’da

idari suç ve cezalar hakkında çıkartılan 1952 tarihli Düzene Aykırılıklar

Hakkında Kanun oluşturmuştur. Alman ve İtalyan kanunları, idari suç ve

cezanın doğasına ve niteliğine aykırı hükümler taşımaktadır. Bu bağlamda

idari suç ve cezalar halka yönelik idari suç ve cezalar ile disiplin suç ve cezaları

şeklinde iki büyük gruba ayrılırken, bu kanunlar, idari suç ve cezalardan

yalnızca halka yönelik idari suç ve cezaları anlamıştır. Yine, idari cezayı yalnızca

idari görevlilerin vermesi gerekirken, söz konusu kanunlar, yargıca idari ceza

verme yetkisi sağlamıştır. Bununla birlikte, bu kanunlar, idari suç ve cezalarda

katı veya sert kanunilik ilkesi aranacağını belirterek isabetli hükümlere yer

vermişlerdir. Çünkü suç ve cezada kanunilik ilkesi, kişi hak ve özgürlüklerini

korumak ve geliştirmek bakımından büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışmadan Türkiye açısından iki konuda ders çıkartılabilir. Bunlardan

ilki, Türkiye’nin halka yönelik idari suç ve cezalar bakımından genel

nitelikli kanunu olan 30.3.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununda

suç ve cezalarda kanunilik ilkesinin benimsenmesi gereğidir. İdari suç ve

cezalarda kanunilik ilkesinin benimsenmesi, ceza hukukunun kapsamına

giren suç ve cezalarda kanunilik ilkesinin benimsenmesinden daha fazla

önem taşımaktadır. Zira yargının aksine idare ne bağımsız ne de tarafsızdır.

İkinci olarak, Roma Hukuk Fakültesi eğitim-öğretim programında yer

aldığı gibi idari ceza, idari tedbir ve idari icra gibi idari yaptırımlarla

uğraşan “İdari Yaptırımlar” dersinin Türkiye’nin hukuk fakülteleri ve

kamu yönetimi bölümlerine bağımsız bir ders olarak konulması gerekir.

Anahtar Kelimeler

İdari Suç ve Ceza, Suç ve Cezada Kanunilik İlkesi, İdari Ceza Hukuku, Cezai İdare Hukuku

Kaynakça

• Bricola Franco, Scritti Di Diritto Penale Opere Monografiche, Dott.A.Giuffrè Editore, S.p.A., Milano 2000.
• Buhmann Karin, Reforms of Administrative Law in the PRC and Vietnam: The Possible Role of the Legal Tradition, 72, 2003, s. 253-290.
• Cardona Francisco, Liabilities and Discipline of Civil Servants, January 2003. (Bkz. http://www.sigmaweb.org/publications/37890790.pdf, Erişim Tarihi, 10.1.2017).
• Casetta Elio, Manuale di Diritto Amministrativo, Decima Edizione, Dott. A. Giuffrè Editore, S.p.A. Milano 2008.
• Corso Guido, Manuale di Diritto Amministrativo, Terza edizione, G. Giappichelli editore, Torino 2006.
• Delmas Mireille Marty ve Teitgen Catherine Colly, Punir sans juger, Economica, Paris 1992.
• Donay Süheyl, İdarenin Ceza Verme Yetkisi Konusunda Anayasa Mahkemesinin Bir Kararı Üzerine Düşünceler, İÜHFM, Cilt: XXXVIII, Sayı: 1-4, 1972, s. 411-427. Dursun Hasan, Kabahatler Kanunu ve Kanun Hakkındaki Anayasa Mahkemesi Kararına Genel Bir Bakış, Legal Hukuk Dergisi, Sayı: 70, Yıl: 6, Ekim 2008, s. 3393-3433.
• Dursun Hasan, İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.
• Dursun Hasan, Almanya’da İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesinin Uygulanması, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı: 9, Haziran 2017, s. 203-246.
• Erginay Akif, İtalya Cumhuriyeti Anayasası, AÜHFD, Cilt 8, Sayı 1-2, 1951, s. 777-805.
• Gülsen Güneş, Verginin Yasallığı İlkesi, Güncellenmiş 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık A.Ş., İstanbul 2008.
• Güneş Turan, Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, AÜSBF Yayınları No: 191-173, Ankara 1965.
• Iovino Pier Francesco, Il Processo Amministrativo Illustrato, Esselibri- Simone, Napoli 2007.
• Köni Burhan, İdari Ceza Hukuku Ders Notları, AÜSBF, Ankara, 1959-1960.
• Mantovani Ferrando, Diritto Penale Parte generale, V edizione, Casa Editrice Dott. Antonio Milani, Cedam-Padova 2007.
• Moderne Franck, Sanctions administratives et justice constitutionelle, Economica, Paris 1993.
• Moderne Franck, La sanction administrative (éléments d’analyse comparative), RFDA, Mai-Juin 2002, s. 483-495.
• Nuvolene Pietro, Il Sistema Del Diritto Penale, Seconda Edizione, Cedam, Padova 1982.
• Özay İl Han, İdari Yatırımlar, İstanbul Üniversitesi, İstanbul 1985.
• Perfetti C. Luca, Corso di Diritto Amministrative, Cedam-Padova 2006.
• Sbordini Stefano-Stefano Maria Celesti-Francesca Dionisi, Sanctions for Infringements of Gambling Laws in Italy, ERA Forum, 8, 2007, s. 405-416.
• Schwarze Jurgen, European Administrative Law, Revised 1st Edition, Sweet and Maxwell, London 2006.
• Soyaslan Doğan, Yürütme Organının Suç ve Ceza Koyma Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları No. 77, Ankara 1990.
• The Status of Public Officials in Europe, Council of Europe Publishing, Strasbourg 1999.
• Toroslu Nevzat, Suçların Tasnifi Sorunu ve Taksirli Suçlar ile Kabahatler Konusunda Bazı Eğilimler in Değişen Toplum ve Ceza Hukuku Karşısında TCK’nın 50 Yılı ve Geleceği, İÜHFY No.: 511, İstanbul 1977, s. 115-154.
• Toroslu Nevzat, Nasıl Bir Ceza Kanunu, V Yayınları, Ankara 1987.
• Yurtcan Erdener, Kabahatler Kanunu ve Yorumu, Beta, İstanbul 2005.
• Zanobini Guidio, İdari Müeyyideler (Çeviren; Yılmaz Günal), Ankara 1964.