İslamofobinin Charlie Hebdo Dergisi Twitter Hesabında Paylaşılan Karikatürler Örneğinde İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 191 - 209, 31.12.2018

Mustafa Koçer , Fikret Yazıcı

Öz

İslamofobi, İslam dininin yayılmaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan, korku temelli olan, ötekileştiren, İslam ve Müslüman düşmanlığını ifade eden üretilmiş bir kavramdır. Tarihsel, kültürel, teolojik, siyasal, ekonomik, davranışsal ve iletişimsel sebepler İslamofobinin oluşmasındaki temel unsurlardır. Sosyal medya uygulamalarının, özellikle fikirlerin özgürce beyan edildiği Twitter kullanımının yaygınlaşması, İslamofobik paylaşımların hızlı bir şekilde artmasına neden olmuştur. Bu çalışmada İslamofobi, Charlie Hebdo dergisi Twitter hesabında 13 Ağustos 2009 - 15 Ekim 2018 tarihleri arasında paylaşılan karikatürler örneğinde incelenmiştir. Yapılan araştırmada Charlie Hebdo dergisi Twitter hesabında paylaşılan 6123 tweetten 38’inin doğrudan İslamofobik içerikli olduğu tespit edilmiştir. Karikatürlere yapılan yorumlar değerlendirme dışında tutulmuştur. Bu karikatürlerden önemli görülen 5 tanesi göstergebilimsel çözümleme tekniklerinden yararlanılarak betimsel olarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, derginin Twitter hesabında paylaşılan karikatürlerde İslam; sapkın, gerici, terörle ilişkilendirilen bir din olarak, Müslümanlar ise; birbirini acımasızca katleden, terörist, göçmen, toplum yaşamından uzak, maymuna benzeyen, çocuk istismarcısı olarak konumlandırılmıştır. Çalışma, Charlie Hebdo dergisinin Twitter aracılığıyla İslamofobik unsurları nasıl paylaştığını ortaya çıkarması bağlamında önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Charlie Hebdo, İslamofobi, Twitter, İslamofobik Karikatürler

Examination of Islamophobia in the Case of Cartoons Shared in Charlie Hebdo Magazine Twitter Account

Öz

Islamophobia is a concept that has emerged as a result of the spread of Islam, which is based on fear, which has otherised, which expresses Islam and Muslim hostility. Historical, cultural, theological, political, economic, behavioral, and communicative reasons are important elements in the formation of Islamophobia. The spread of social media practices, especially Twitter, where ideas were freely expressed, led to a rapid increase in Islamophobic shares. In this study, Islamophobia was studied in the case of cartoons shared between August 13, 2009 and October 15, 2018 on the Twitter account of Charlie Hebdo magazine. The study found that 38 of 6123 tweets shared in Charlie Hebdo magazine Twitter account were direct Islamophobic cartoons. Comments on caricatures were excluded from the evaluation. The five caricatures that were considered important were analyzed in a descriptive way by using semiotic analysis techniques. According to the analysis, in cartoons shared in the journal’s Twitter account, Islam is positioned as a perverted, reactionary religion associated with terrorism, whereas Muslims are portrayed as a tyrant, an ape-like child abuse, far from the life of a terrorist, migrant, community, who brutally massacred each other. The study is important in the context of how Charlie Hebdo shared Islamophobic elements through Twitter.

Anahtar Kelimeler

Charlie Hebdo, Islamophobia, Twitter, Islamophobic Cartoons

Kaynakça

• Adam, B. (2000). Katolik Kilisesi’nin Kurtuluş Öğretisi Açısından Yahudiliğe ve İslam’a Bakışı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 41, 195-224.
• Aktaş, M. (2014). Avrupa’da Yükselen İslamofobi ve Medeniyetler Çatışması Tezi. Ankara Avrupa çalışmaları Dergisi, 13(1), 31-54.
• Aslan, S., Kayacı, M. ve Ünal, R. R. (2016). İslamofobi ve Batı Dünyasındaki Yansımaları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(6), 451-463.
• Avcı, C. ve İdris, M. (2017). Hz. Muhammed’in Hayatı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Avşar, Z. (2012). İslami Terörizm Nitelemesine İtiraz, İslamofobi: Kollektif Bir Korkunun Anatomisi, Ed. Osman Alacahan ve Betül Duman, Ankara: Ankamat Matbaacılık. 149-161.
• Ayhan, B. ve Çifçi, M. E. (2018). IŞID, Propaganda ve İslamofobi, MEDİAD, 1(1), 17-32.
• Barthes, R. (1979). Göstergebilim İlkeleri. Berke Vardar ve Mehmet Rifat (Çev.), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Barthes, R. (2012). Göstergebilimsel Serüven. Mehmet Rifat ve Sema Rifat (Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bayoumi, M. (2012). FearandLoathing of Islam. TheNation, Kasım 5, tarihinde https://www.thenation.com/article/fear-and-loathing-islam adresinden alındı.
• Bodur, H. E. (2017). Batı’da İslam Karşıtlığının İcat Edilmiş Dili Olarak İslamofobi (Çatışmacı Sosyolojik Perspektif). İlahiyat Akademisi Dergisi, 5(6), 69-68.
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınevi.
• Çetinkaya, B. A. (2012). Batı’da Hz. Muhammed (S) Üzerinden İslamofobi’nin Yansımaları. İslamofobi: Kollektif Bir Korkunun Anatomisi, Ed. Osman Alacahan ve Betül Duman, Ankara: Ankamat Matbaacılık. 149-161.
• Fiske, J. (2015). İletişim Çalışmalarına Giriş. Süleyman İrvan (Çev.), Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Joseph, S. ve D’harlingue, B. (2012). The Wall Street Journal’s Muslims: Representing Islam in American Print News Media. Islamafobia Studies Journal, 1(1), 133-164.
• Kalın, İ. (2007). İslam ve Batı. İstanbul: İSAM Yayınları.
• Kar, İ. (1999). Karikatür Sanatı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Karslı, N. (2013). İslamofobi’nin Psikolojik Olarak İncelenmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13(1), 75-100.
• Kızılkaya, A. (2012). Geçmişten Günümüze İslamofobi: Kökeni, Tarihsel Gelişimi ve Bugünü, Orta Asya’da İslam Temsilden Fobiye, Ed. Muhammet Savaş Kafkasyalı. Ankara-Türkistan: Ahmet Yesevi. 621-640.
• Kirman, M. A. ve Erkan, E. (2012). İslamofobi Üzerine Söyleşi. Gaziantep Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(6), 197-202.
• Kirman, M. A. (2010). İslamofobinin Kökenleri: Batılı mı? Doğulu mu?. Journal of IslamicResearch, 21(1), 21-39.
• Kolasa, B. J. (1969). İşletmeler İçin Davranış Bilimlerine Giriş. Kemal Tosun ve diğerleri (Çev.), İstanbul: İşletme İktisadı Enstitüsü Yayınları.
• Lean, N. (2012). IslamophobiaIndustry: How The Right ManufacturesFear of Muslims. New York: PlutoPress.
• Said, E. W. (1979). Orientalizm. New York: VintageBooks.
• Samur, H. (2016). Avrupadaki İslamofobinin ‘Avrupalı’ Sebepleri. Mukaddime, 7(2), 295-319.
• Uygur, M. (1984). Kültür Kuramı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ünal, S. (2014). Göstergebilimsel Açıdan Sembolik Tüketim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yorulmaz, B. (2018).1896’dan Günümüze Hollywood’un Kötü Adamları: Müslümanlar. MEDİAD, 1(1), 33-47.
• https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/01/150112_charlie_hebdo_etiketler_hashtag, (Erişim Tarihi: 5.11.2018).
• https://about.twitter.com/content/about-twitter/tr/values.html, (Erişim Tarihi: 5.11.2018).
• http://www.pewresearch.org/fact-tank/2018/01/03/new-estimates-show-u-s-muslim-population-continues-to-grow/, (Erişim Tarihi: 5.11.2018).
• https://charliehebdo.fr/en/history/, (Erişim Tarihi: 5.11.2018).
• https://twitter.com/charlie_hebdo_, (Erişim Tarihi: 5.11.2018).
• http://www.tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 06.11.2018).