Siyah ve beyaz mersinde (Myrtus communis) meyve özelliklerinin ve yaprak uçucu yağ bileşiminin mevsimsel değişimi

Yıl 2016, Cilt: 29 Sayı: 3, 85 - 92, 26.12.2016

Halil Uzun İbrahim Baktır Şadiye Gözlekci Arzu Bayır Yeğin

Öz

Mersin (Myrtus
communis L.), Akdeniz bölgesinde
doğal olarak yetişen tıbbi ve aromatik bir bitkidir. Beyaz mersin meyvesi,
ülkemizde ticari olarak sofralık amaçlı yetiştirilmektedir. Siyah mersin
meyvesinin tüketimi daha az ve tarımsal özellikleri konusunda da çok az bilgi
mevcuttur. Son yıllarda, siyah renkli meyvelere yüksek antioksidan kapasiteleri
nedeniyle ilgi artmıştır. Ayrıca siyah mersin meyvesinin önemli bir hastalık ve
zararlısının olmayışı, bu meyvenin organik yetiştirilmesini de cazip
kılmaktadır. Mersin bitkisi yapraklarından ekstrakte edilen uçucu yağlar,
mersin yağı adıyla tıbbi ve aromatik amaçlı kullanılmaktadır Bu çalışmanın
amacı, siyah ve beyaz renkli mersinlerde; meyve tutumundan hasada kadar olan
meyve gelişim döneminde, yaprak ve meyvelerde meydana gelen değişimleri
incelemektir. Bu açıdan, Temmuz-Kasım ayları arasındaki dönemde; meyvelerdeki
fiziksel ve kimyasal değişimler ile yapraklardaki uçucu yağ bileşenlerindeki
değişiklikler saptanmıştır. Bu dönemde, mersin tiplerine göre yaprak eni
9.84-13.30 mm; yaprak boyu 25.84-31.51 mm arasında değişmiştir. Ortalama meyve
ağırlığı (mg meyve^-1); Hambeles tipinde 605.68; Yakup tipinde
ise 355.94 olarak saptanmıştır. Mersin bitkisi yapraklarında en yüksek uçucu
bileşenler α-pinene (% 40.67) ve 1,8- cineole (% 38.78) olarak tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Myrtus communis L., Pomoloji, Aroma

Seasonal variation of fruit traits and leaf essential oil compositions in black and white myrtle (Myrtus communis)

Öz

Myrtle (Myrtus communis L.) is a medical and aromatic
plant naturally grown in Mediterranean region. White myrtle with greater berry
fruits are commercially grown for fresh consumption in Turkey but there is very
little information on agrotechnological traits of black myrtle. Nowadays, there
is a great interest for dark coloured fruits because of higher antioxidant
capacities. In addition, black myrtle has very little pest and disease
problems, therefore it is very suitable for organic growing. Essential oils
extracted from leaves are known myrtle oils and used for medical and aromatic
purposes. The main objective of this study was to investigate variations in
fruit and leaf traits of white and black myrtles between fruit set and harvest
time. Variations were recorded in physical and chemical parameters of myrtle
berries and essential oil compounds of myrtle leaves during berry growth from
July to December. Leaf dimensions ranged from 9.84 mm to 1.30 mm for leaf wide
and from 25.84 mm to 31.51 mm for leaf length depending on myrtle genotypes
during mentioned period. Average fruit weights (mg fruit^-1)
were measured as 605.68 in Hambeles and 355.94 in Yakup types. Main essential
oil compounds in myrtle leaves were α-pinene (40.67 %) and 1,8- cineole
(37.78 %).

Anahtar Kelimeler

Myrtus communis L., Pomology, Aroma

Kaynakça

• Avcı BA, Bayram E (2008) Mersin Bitkisi (Myrtus communis L.)’nde Farklı hasat zamanlarının uçucu yağ oranlarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi12-3: 178-181.
• Aydın C, Özcan MM (2007) Determination of nutritional and physical properties of myrtle (Myrtus communis L.) fruits growing wild in Turkey. J. Food Engineering 79: 453-458.
• Bazzali O, Tomi F, Casanova J, Bighelli A (2012) Occurence of C8-C10 esters in Mediterranean myrtus communis L. leaf essential oil. Flavour Fragr J. 27: 335-340.
• Benkaci-ali F, Baaliouamer A, Meklati BY, Chemat F (2007) Chemical composition of seed essential oils from Algerian Nigella sativa extracted by microwave and hydrodistilation. Flavour and Fragrance Journal 22: 148-153.
• Berka-zougali B, Ferhat M, Hassani A, Chemat F, Allaf K (2012) Comparative study of essential oils extracted from Algerian Myrtus communis L. leaves using microwaves and hydrodestilation. Int. J. Mol. Sci. 13: 4673-4695.
• Cemeroğlu B (2010) Gıda analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, no: 34.
• Chalchat JC, Figueredo G, Özcan MM, Ünver A (2010) Effect of hydrodistilation and microwave distilation extraction methods on chemical compositions of essential oil of pickling herb and myrtle plants. SW J of Horticulture Biology and Environment1-2: 133-141.
• Fadda A, Mulas M (2010) Chemical changes during myrtle (Myrtus communis L.) fruit development and ripening. Scientia Horticulturae 125: 477-485.
• Ghannadi A, Dezfuly N (2011) Essential oil analysis of the leaves of Persian true myrtle. Int. J. Med. Arom. Plants. 1-2: 48-50.
• Melito S, Bella S, Martinelli F, Camalleri I, Tuttolomondo T, Leto C, Fadda A, Molinu G, Mulas M (2016) Morphological, chemical and genetic diversity of wild myrtle (Myrtus communis L.) populations in Sicily. Turk J Agric For. 40: 249-261.
• Mulas M, Cani MR (1999) Germplasm evaluation of spontaneous myrtle (Myrtus communis L.) for cultivar selection and crop development. J.Herbs, Spices and Medical Plants 6:3: 31-49.
• Mulas M, Francesconi AHD, Perinu B (2002) Myrtle (Myrtus communis L.) as a new aromatic crop:cultivar selection. J. Herbs, Spices and Medical Plants 9:2: 127-131.
• Özcan M, Akbulut M (1998) Mersin(Myrtus communis L.) meyvesinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri. Gıda 23: 121-123.
• Traveset A, Riera N, Mas R (2001) Ecology of fruit-colour polymorphism in Myrtus communis and differential effects of birds and mammals on seed germination and seedling growth. J. Ecology 89: 749-760.
• Tuberoso CIG, Melis M, Angioni A, Pala M, Cabras P (2007) Myrtle hydroalcoholic extracts obtained from different selections of Myrtus communis L. Food Chemistry 101: 806-811.
• Tuğrul Ay S, Çınar O, Demiray K, Ayas F (2012) Antalya florasında doğadan toplanan Dorystoechas hastata türünün kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, Tokat: 374-377.
• Uzun Hİ, Aksoy U, Gözlekci Ş (2014) Endüstriyel amaçlı organik siyah mersin yetiştiriciliğinin geliştirilmesi. TAGEM-10/AR-GE/02 nolu Proje Sonuç Raporu.
• Wannes WA, Mhamdi B, Marzuk B (2009) Variations in essential oil and fatty acid composition during Myrtus communis L.var italica fruit maturation. Food Chem.112: 621-628.
• Wannes WA, Mhamdi B, Sriti J, Marzouk B (2010) Glycerolipid and fatty acid distribution in pericarp,seed and whole fruit oils of Myrtus communis var italica. Industrial Crops and Products 31: 77-83.
• Yıldırım H (2012) Adana ve Mersin ekolojik koşullarında yetişen mersin bitkisi (myrtus communis L.)’nde bazı bitkisel ve pomolojik özellikler ile yaprak uçucu yağ bileşenlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.