Değişik yetiştirme sistemlerinin çilek (Fragaria × ananassa Duch.) meyvelerinin bazı fizikokimyasal özellikleri üzerine etkileri

Yıl 2016, Cilt: 29 Sayı: 2, 33 - 38, 11.08.2016

Nafiye Adak Nedim Tetik Esma Güneş Recep Balkıç Hamide Gübbük Aslı Arslan Kulcan

Öz

Dünyada çilek (Fragaria × ananassa Duch.) yetiştirilen birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de topraksız kültürde çilek yetiştiriciliği verim ve kalite avantajından dolayı her geçen gün yaygınlık kazanmaya başlamıştır. Bu yetiştiricilik sisteminin daha da yaygınlaşması ancak geleneksel yetiştiriciliğe göre verimin yanında, meyve fizikokimyasal özellikleri bakımından durumunun ortaya konmasına bağlıdır. Bu nedenlerle planlanan araştırmada, modern serada topraksız yetiştiricilik (1 no’lu uygulama), modern serada geleneksel yetiştiricilik (2 no’lu uygulama) ve yüksek plastik tünelde geleneksel yetiştiricilik (3 no’lu uygulama) olmak üzere, 3 farklı yetiştirme sisteminin aylar ve yetiştirme sezonu göz önüne alınarak çilek meyvelerinin fizikokimyasal özellikleri (meyve ağırlığı, meyve eti sertliği, suda çözünebilir kuru madde, meyve rengi ve şekerler) üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çeşit olarak Camarosa çilek çeşidi; fide tipi olarak taze fide kullanılan çalışmada, bitkiler ekim ayı içerisinde dikilmiştir. Araştırma bulguları, uygulamaların meyve iç ve dış kalite kriterlerini etkilediğini göstermiştir. Modern serada yapılan topraksız çilek yetiştiriciliğinde meyve ağırlığı, meyve eti sertliği ve meyve renk parametrelerinin (L, Chroma) yanı sıra, yaprakların klorofil değeri ile meyvelerin glikoz ve fruktoz içeriği daha yüksek saptanmıştır. Meyve ağırlığı ve meyve eti sertliği her üç uygulamada da şubat ayından mayıs ayına doğru düşüşler göstermiş ve meyve rengi bakımından en parlak renk şubat ayında kaydedilmiştir. Yaprak klorofil değeri nisan ayından mayıs ayına doğru düşüş göstermiştir. Uygulamalara bağlı olarak belirlenen şeker tiplerinde aylara göre değişimler belirlenmiş ve meyvelerde dominant şeker olarak fruktoz kaydedilirken, bunu glikoz ve sakkaroz şeker değerleri izlemiştir. Araştırma bulguları göz önüne alındığında, meyve iç ve dış kalitesi açısından 1 no’lu uygulama tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fragaria × ananassa, Sera tipi, Yetiştirme sistemi, Meyve kalitesi, Meyve özellikleri, Şekerler

Effects of the different growing systems on the physicochemical characteristics of strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) fruit

Öz

Soilless culture of strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) growing has recently widespread in Turkey due to the advantages of getting higher yield and good fruit quality as in other areas of the world. The widespread of soilless growing system depends on demonstrating the technology vis a vis the conventional growing system. This study was planned for these reasons and three treatments were used. Soilless growing in modern greenhouse system (treatment number 1), conventional growing in modern greenhouse system (treatment number 2) and conventional growing in plastic culture system (treatment number 3). The purpose of this study was to determine the effects of different growing systems and its effects on the physicochemical characteristics (fruit weight, fruit firmness, soluble solids, external fruit color, sugars) as well as month and growing season. Parameters measured were, fruit weight, fruit firmness, fruit color, leaf chlorophyll value and glucose and fructose in fruit. In this research ‘Camarosa’ cultivar was used as cultivar type. Research findings showed that applications affected fruit internal and external quality criteria. This research was compared the effects of soilless growing system with that of a modern greenhouse system and to see if the results were higher than with other systems. Fruit weight and firmness declined from February to May at all treatment levels. The brightest color was determined in February. Leaf chlorophyll declined from April to May. It was determined that variations in sugar types depended on treatments. Fructose was the dominant sugar and this was followed by glucose and sucrose. Based in terms of fruit internal and external quality for growing systems it is recommend that treatment number 1 be used.

Anahtar Kelimeler

Fragaria × ananassa, Greenhouse type, Growing systems, Fruit quality, Fruit properties, Sugars

Kaynakça

• Adak N (2010) Topraksız kültürde çilek yetiştirme olanakları. Alatarım 9(2):38-44.
• Cantliffe DJ, Castellanos JZ, Paranjpe AV (2008) Yield and quality of greenhouse grown strawberries as affected by nitrogen level in cococoir and pine bark media. Proc. Fla. State Hort. Soc. 120:157-161.
• Cheon Soon J, Young Rog Y, Il Seop K, Sang Soo K, Dong Ha C (1996) Effects of CO2 enrichment on the net photosynthesis, yield content of sugar and organic acid in strawberry fruits. Journal of the Korean Society for Horticultural Science 37 (6): 36-740.
• Gülsoy E, Yılmaz H (2004) Van ekolojik koşullarında farklı örtü tiplerinin bazı çilek çeşitlerinin adaptasyonu üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9 (1): 50-57.
• Gündüz K, Özdemir E (2012) Farklı yetiştirme yerlerinin bazı çilek genotiplerinin erkencilik indeksi, verim ve meyve kalite özellikleri üzerindeki etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 49 (1): 27-36.
• Hakkinen SH, Karelampi SO, Mykkanen HM, Heinonen IM, Törrönen AR (2000) Ellagic acid in berries: Influence of domestic processing and storage. European Food Research and Technology 212:75-80.
• Hargreaves JC, Adl MS, Warman PR, Rupasinghe HPV (2008) The effects of organic and conventional nutrient amendments on strawberry cultivation: fruit yield and quality. Journal of the Science of Food and Agriculture 88 (15): 2669-2675.
• Jun Wei C, Ming X, Gui Hua J, Qiao Ping Q, Hong Xia X, Jian Hui C, Jiang W (2007) Difference in sugar content of fruit harvested in different month strawberry (Fragaria × ananassa Duch 'Tochiotome') and its relation to sucrose metabolism. Acta Horticulturae Sinica 34 (5):1147-1150.
• Kafkas E, Koşar M, Paydaş S, Başer K.H.C (2002) Çilek meyvelerinde olgunlaşma dönemi boyunca şeker ve organik asit içerikleri. In: Başer KHC, Kırımer N (Eds), 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Eskişehir, pp. 212-219.
• Kallio H, Hakala M, Pelkkikangas AM, Lapvetelainen A (2000) Sugars and acids of strawberry varieties. European Food Research and Technology 212 (1):81-85.
• Lieten P (1999) Guideline for nutrient solutions, peat substrate and leaf values of Elsanta strawberries. Communication Cost Action 836 Integrated research in berries, 2th meeting Wg4. Nutrition and soilless culture. Versailles, France.
• Lopez Medina J, Peralbo A, Fernández MA, Hernanz D, Toscano G, Hernandez MC, Flores F (2004) Substrate system for production of strawberry fruit in Spain and Mediterranean climates. Proceedings of International Conference on Alternatives to Methyl Bromide, Lisbon, Portugal, pp.47-51.
• Ogiwara I, Habutsu S, Hakoda N, Shimura I (1998) Soluble sugar content in fruit of nine wild and forty-one cultivated strawberries. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 67 (3):406-412.
• Özdemir E, Gündüz K, Gidemen F, Şehitoğlu M (2003) Hatay ili, Amik ovası ve Yayladağı’nda yetiştirilen bazı çilek çeşitlerinde renklenme durumları. Bahçe 32 (1-2): 45-51.
• Recamales AF, Lopez Medina J, Hernanz D (2007) Physicochemical characteristic sand mineral content of strawberries grown in soil and soilless system. Journal of Food Quality 30 (5):837-853.
• Rochalska M, Orzeszko Rywka A, Czapla K (2011) The content of nutritive substances in strawberries according to cropping system. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 56 (4):84-86.
• SAS Institute (2005) SAS Online Doc., Version 8. SAS Inst., Cary, NC, USA.
• Takeda F (1999) Strawberry production in soilless culture systems. Acta Horticulturae 481:289-295.
• Tetik N, Turhan I, Oziyci HR, Karhan M (2011) Determination of D- Pinitol in Carob syrup. International Journal of Food Sciences and Nutrition 62: 572-576.
• Torres ANL, Gallotti GJM, Balbinot Junior AA (2004) Strawberry production in vertical hydroponic system: Relationship between plant localization and fruit quality. Agropecuaria Catarinense 17(2):58-60.
• Voth V, Bringhurst RS (1994) Strawberry plant called ‘Camarosa’. http://patents.uspto.gov
• Wang SY, Zheng W, Galletta GJ (2002) Cultural system affect fruit quality and antioxidant capacity in strawberry. Journal of Agriculture and Food Chemistry 50: 6534-6542.
• Whitaker VM, Plotto A, Hasing T, Baldwin E, Chandler CK (2013) Fruit quality measures from a historical trial of University of Florida strawberry cultivars. International Journal of Fruit Science 13 (1-2):246-254.
• Wysocki K, Banaszkiewicz T, Kopytowski J (2012) Factors affecting the chemical composition of strawberry fruits. Polish Journal of Natural Sciences 27 (1):5-13.