Türkiye’de muz üretim maliyeti ve karlılık durumu

Yıl 2016, Cilt: 29 Sayı: 2, 73 - 78, 11.08.2016

O. Sedat Subaşı Arzu Seçer Baran Yaşar Faruk Emeksiz Osman Uysal

Öz

Bu çalışma, Türkiye muz yetiştiriciliğinin yoğun olarak gerçekleştiği Mersin ve Antalya illerinde yapılmıştır. Önemli bir tarımsal ürün olan muzun 2010 yılına ait üretim maliyeti ve karlılığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada muz yetiştiriciliği yapan 2 ilde 100 işletmeden anket yolu ile elde edilen veriler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ele alınan işletmelerde, ortalama işletme genişliği 15.53 da olup işletme arazisini % 54.82’si olan 8.48 da muz üretimine ayrılmıştır. Araştırma bölgesinde, muz verimi örtü altında 5238 kg da^-1. iken açıkta 2819 kg da^-1’dır. Örtü altında elde edilen GSÜD’ nin 6547.50 TL da^-1 ile açıkta üretim şekline göre 3253.75 TL da^-1’dan 2 kattan fazla olduğu belirlenmiştir. Her iki üretim şekli arasında mutlak kar ve nispi karlar bakımından belirgin farlılıklar bulunmaktadır. Mutlak karlar örtü altı ve açıkta yapılan üretimlerde sırasıyla 2263.33 TL da^-1 ve 202.44 TL da^-1 olarak hesaplanmıştır. Nispi karlar ise sırasıyla % 152.83 ve % 106.63’dir.

Anahtar Kelimeler

Muz, Ekonomik analiz, Mutlak kar, Nispi kar

Production cost and profitability of banana in Turkey

Öz

This study is carried out in Mersin and Antalya provinces where banana intensively growing in Turkey. It is aimed to reveal production costs and profitability of banana in 2010. In this research, data gathered from 100 banana producers by questionnaires in 2 provinces. It is determined that average production size is 15.53 acres, and banana production size is 8.48 acres which have share 54.82 % in total production area. In the study area, yield per acres determined 5238 kg in greenhouses and 2819 kg in open field. Gross output in greenhouse banana production is approximately two-fold higher than open field production and it is determined 6547.50 TL acres-1, and 3253.75 TL acres-1, respectively. There are significant differences in terms of absolute profit and relative profit. Absolute profit in greenhouses and open field 2263.33 TL, 202.44 TL, and relative profit are calculated 152.83 % and 106.63 %, respectively.

Anahtar Kelimeler

Banana, Economic analysis, Absolute profit, Relative profit

Kaynakça

• Açıl AF, Demirci R (1984) Tarım Ekonomisi Dersleri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 880, Ankara.
• Ahmed B (2001) The Impact of Globalization on the Caribbean Sugar and Banana Industries. The Society for Caribbean Studies Annual Conference Papers. Vol. 2. http://www.scsonline.freeserve.co.uk/olvol2.html.
• Bagamba F (2007) Market Access and Agricultural Production The Case of Banana Production in Uganda. PhD Thesis, Wageningen University. http://edepot.wur.nl/30548.
• Calderon RP, Rola AC (2003) Assessing Benefits And Costs Of Commercial Banana Production In The Philippines. Institute of Strategic Planning and Policy Studies, http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADE423.pdf
• Charbonneau L, Clipsham D (2004) The Hidden Costs of Banana Production and Trade; a Global Education Curriculum Developed for the Ontario Grade 12. Canadian and World Issues Course. http://www.global-ed.org/bananas-unpeeled.pdf.
• Emekli NY, Büyüktaş K (2009) Mersin İli Anamur İlçesindeki Muz Seralarının Mevcut Durumu Üzerine Bir Araştırma, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 23–38).
• Eraktan S (1995) Anamur Muz İşletmelerinin Ekonomik Analizi-Sorunlar ve Çözüm Yolları. A.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 1432, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler No: 794, Ankara
• Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl AF, Demirci R (1995) Tarım Ekonomisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı No:5, Ankara.
• FAO (2014) Statistical database. www.fao.org. Accessed 12 September 2014.
• Ferris RSB, Gaidashova S, Tuyisenge J, Rucibango M, Mukabazirake E, Kagiraneza B, Ndirigwe J, Gatarayiha C, Wanda K (2002) Marketing survey of the Banana sub-sector Rwanda. International Institute of tropical Agriculture, http://www.foodnet.cgiar.org/market/Rwanda/reports/bananareportATDT.PDF
• Kadlec CE (1985) Farm Management, Decisions, Operation, Control, Prentice-Hall,Inc.
• Kıral T, Kasnakoğlu H (1999) Tarımsal Ürünler için Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veritabanı Rehberi. Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü. Ankara, s. 297.
• Koç A (2005) Türkiye’de Muz: İthalat Vergi Oranının Düşürülmesi, Perakendecilikte Yapısal Değişim ve AB Üyeliği Perspektifinden Geleceğe Bakış.
• Kozak B (2003) Muz Yetiştiriciliği. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları, Anamur.
• Pınar H, Türkay C, Denli N, Ünlü M, Bircan M (2011) Türkiye’de Muz Üretim Potansiyeli. GAP VI. Tarım Kongresi, 09–12 Mayıs. Şanlıurfa
• Spilsbury JS, Jagwe JN, Ferris RSB (2002) Evaluating the Marketing Opportunities for Banana&its Products in the Principle Banana Growing Countries of ASARECA. International Institute of tropical Agriculture. http://www.foodnet.cgiar.org/
• TÜİK (2014) Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr . (Erişim 20 mayıs 2014)
• USDA (1976) Costs of Producing Selected Crops In The US, USDA, Washington. Englewood Cliffs, New Jersey, s:176.
• Yang WY (1964) Zirai İşletmecilikte Tetkik ve Araştırma Metodları (Çeviren M. Talim). E.Ü. Matbaası, İzmir.
• Yılmaz İ, Kilit N (2004) AB Tam Üyeliğinin Türkiye'nin Muz Üretimi ve Dış Ticaretine Olası Etkilerinin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Kongresi, Tokat.