Bazı mısır çeşitlerinin rastık hastalığına (Ustilago maydis (DC) Corda) tepkileri

Yıl 2016, Cilt: 29 Sayı: 1, 1 - 4, 01.04.2016

Mehmet Aydoğdu Nuh Boyraz

Öz

Ustilago maydis (DC) Corda mısır bitkilerinin farklı topraküstü kısımlarında ur (tümör) oluşturmasıyla konukçuda önemli zarara neden olabilir. U. maydis’ e karşı fungisit uygulaması henüz mümkün olmadığından, hastalığın mücadelesinde dayanıklı veya tolerant mısır çeşitlerinin kullanılması çok önemlidir. Bu bağlamda, farklı mısır varyete gruplarına ait bazı mısır çeşitlerinin rastık hastalığına tepkilerini belirlemek amacıyla iki yıllık tarla denemesi yürütülmüştür. İnokulasyonlar, parsellerde 40-60 cm boyundaki mısır bitkilerinin en uç boğumuna ve ipeklere inokulumun enjekte edilmesiyle yapılmıştır. Test edilen mısır çeşitleri arasında dayanıklı bir çeşit belirlenmemiştir. Bununla birlikte, şeker mısır çeşitleri (Vega ve Merit) rastık hastalığına karşı tolerant bulunmuştur. Ayrıca, at dişi mısır çeşitleri (Pioneer-3394, Side), sert mısır çeşidi (Karadeniz Yıldızı), ve cinmısır çeşidi (Antcin-98) hassas, at dişi mısır çeşidi (Ada-523) ve sert mısır çeşidinin (Karaçay) ise hastalığa karşı çok hassas olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerin ortalama hastalık şiddeti ve oranları sırasıyla 0.4-8.4 ve % 16.6-74.1 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, Duyarlılık, Rastık hastalığı, Ustilago maydis

Responses of some maize cultivars to smut disease, Ustilago maydis (DC) Corda

Öz

Forming galls (tumor) on different aboveground parts of maize plants, Ustilago maydis (DC) Corda can cause significant damage to the host. As applying fungicide against U. maydis is not feasible yet, using resistant or tolerant maize cultivars is very important for management of the smut. In this regard, a 2-year- field study was conducted to determine responses of some cultivars belonging to different maize variety groups to the smut disease. Inoculations were performed by injecting inoculum into apical node of the plants, 40-60 cm high, and ear silks in plots. Of all the maize cultivars tested, no resistant variety was detected. However, sweet corn varieties (Vega and Merit) were found to be tolerant to the smut disease. It was also detected that Dent corn cultivars (Pioneer-3394, Side), flint corn variety (Karadeniz Yıldızı), and popcorn variety (Antcin-98) all were susceptible, whereas, dent corn (Ada-523) and flint corn varieties (Karaçay) were very susceptible to the disease. Mean disease severity and incidence of the cultivars varied from 0.4 to 8.4 and from 16.6% to 74.1%, respectively.

Anahtar Kelimeler

Corn, Susceptibility, Smut disease, Ustilago maydis

Kaynakça

• Agrios GN (2004) Plant Pathology. 5th ed. Burlington, USA: Academic Press.
• Aktaş H (2001) Önemli Hububat Hastalıkları ve Sürvey Yöntemleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı yayınları. Ankara, s. 74.
• Anonim (2013) Meteoroloji 4. Bölge Müdürlüğü, Antalya.
• Aydoğdu M, Boyraz N (2006) Determination of susceptibility of some maize varieties against corn smut caused by Ustilago maydis (DC) Corda. Journal of Turkish Phytopathology 34: 33-41.
• Christensen JJ (1963) Corn smut caused by Ustilago maydis. American Phytopathological Society, St Paul, MN: Monograph 2.
• Christensen JJ, Johnson IJ (1935) Field reaction of varieties and selfed lines of corn to different collections of Ustilago zea. Journal of Agricultural Research 51: 47-57.
• Dikoneva LA (1973) The resistance of self-pollinated sweet corn lines to blister smut (Abs). Review of Plant Pathology 54: 127.
• Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F (1987) Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistiksel Metodlar-II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1021, Ders Kitabı No: 295, Ankara.
• Garber RJ, Quisenberry KS (1925) Breeding corn for resistance to smut (Ustilago zeae). Journal of American Society of Agronomy 17: 132-140.
• Gençtan T, Emekliler Y, Çölkesen M, Başer İ (1995) Sıcak iklim tahılları tüketim projeksiyonları ve üretim hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği IV. Teknik Kongresi, Ankara.
• Görtz A, Oerke EC, Steiner U, Waalwijk C, Vries ID, Dehne HW (2008) Biodiversity of fusarium species causing ear rot of maize in Germany. 3rd International Symposium on Fusarium Head Blight. 1-5 September 2008, Szeged, Hungary, pp. 617.
• Immer FR, Christensen JJ (1925) The reaction of selfed lines and crosses of maize to Ustilago zea. Phytopathology 15: 699-707.
• Johnson IJ, Christensen JJ (1935) Relation between number, size and location of smut infections to reduction in yield of corn. Phytopathology 25: 223-233.
• Kırtok Y (1998) Mısır Üretimi ve Kullanımı. İstanbul: Kocaoluk Basım ve Yayınevi.
• Konig K (1972) Investigation on the ecology and control of maize smut (U. maydis) (Abs). Review of Applied Mycology 51: 21.
• Kyle CH (1929) Relation of husk covering to smut of corn ears. US Department of Agriculture Technical Bulletin 120: 1-7.
• Mohan SK, Hamm PB, Clough GH, du Toit LJ (2013) Corn Smuts. A Pacific Northwest Extension Publication. Oregon State University - University of Idaho- Washington State University, PNW 647. http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/handle/1957/40801/pnw647.pdf (Erişim 15 Nisan 2015).
• Pataky JK, Nankam C, Kerns MR (1995) Evaluation of a silk-inoculation technique to differentiate reactions of sweet corn hybrids to common smut. Phytopathology 85: 1323-1328.
• Sade B (2001) Mısır Tarımı (2. Baskı). Konya Ticaret Borsası Yayınları No: 1, Konya.
• Tunçdemir M, Iren S (1980) Samsun ve çevresinde mısır rastığı (Ustilago maydis (DC) Corda.)’ nın biyoekolojisi üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Diploma Sonrası Yüksek Okulu İhtisas Tez Özetleri. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Tunçdemir M (1985) Buğday ve Mısır Hastalıkları Semineri. Orta Anadolu Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü. 25-29 Mart 1985, Ankara.
• Walter JM (1935) Factors affecting the development of corn smut Ustilago zea ( Beckm.) Unger. Minnesota Agricultural Experiment Station Technical Bulletin pp. 111.
• Yanıkoğlu S, Küçük İ, Sezer MC, Meriç H (1999) Mısır Gözlem Klavuzu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TAGEM Sakarya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 12.