POPÜLER KÜLTÜR VE İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLAR (ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DURUM TESPİTİ)

Yıl 2017, Cilt: 46 Sayı: 216, 117 - 133, 22.10.2017

Asude Bilgin Fatih Güner

Öz

Bu çalışma, sorgulamayan, tek tip kimliğe sahip bireyler yetiştirmeyi amaçlayan popüler kültürün; günümüz eğitim anlayışının, aktif katılımcı, sorgulayan

bireyler olmalarını hedeflediği öğrenciler üzerindeki etkilerini, onları yakından gözlemleyen ilkokullarda görevli öğretmenlerin görüşleriyle ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma, 2014- 2015 eğitim- öğretim yılının ikinci döneminde, Çanakkale’deki 4 ilkokuldan toplam 20 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.

Araştırma, nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması deseniyle yapılmış, görüşmeler yoluyla veriler toplanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına bakıldığında, ilkokullarda görevli öğretmenlerin büyük çoğunluğunun popüler kültürü, ticari bakımdan üretilen ve her geçen gün daha fazla tüketilen gündelik bir tüketim kültürü olarak gördükleri, popüler kültürün ilkokul çağındaki çocuklar üzerindeki etkilerini ise çoğunlukla “tüketim alışkanlığı” ve “özdeşlik

kurma” başlıklarında topladıkları söylenebilir. İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin ilkokul çağındaki çocukların serbest zamanlarında popüler kültürün onları, olumsuz bir şekilde, teknolojik araçlarla vakit geçirmeye ve aşırı tüketime yönlendirdiği yönünde görüş bildirdikleri görülmektedir. Çalışmada, veli toplantıları aracılığıyla velilerin “popüler kültür” hakkında bilgi sahibi olmalarının sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Popüler Kültür, Medya, Serbest Zaman

Kaynakça

• ADALI AYDIN, G. (2016). “Popüler Kültür ve Reklam İlişkisi: Basılı Reklamlarda 14 Şubat Sevgililer Günü”, Global Media Journal TR Edition, 6 (12), 387- 410.
• AKGÜL, A. E. (2006). Popüler Kültür- Televizyon İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme, Adnan Menderes Üniversitesi, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Aydın.
• BULGU, N. (1995). “Spor Haberlerinin Bir Popüler Kültür Ürünü Olarak Gazeteden Tüketimi 12- 14 Yaş Grubu Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma”, Spor Bilimleri Dergisi, (6) 3, 38- 47.
• BÜTÜN, E. (2010). Medya Okuryazarlığı Dersine İlişkin Öğretmeni Öğrenci ve Veli Görüşleri: Samsun İli Örneği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Samsun.
• COŞGUN, M. (2012). “Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1 (1), 837- 850.
• ÇİĞDEM, A. P. (2005). “Popüler Kültür ve Popüler Tiyatro”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 8, 47- 62.
• DOĞAN, A ve GÖKER, G. (2012). “Tematik Televizyon ve Çocuk: İlköğretim Öğrencilerinin Televizyon İzleme Alışkanlıkları”, Milli Eğitim Dergisi, 194, 5- 30.
• ERCİNS, G. (2009). “Türkiye’de Popüler Kültür Görünümleri ve Gençliğe Yansımaları”, 6. Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı- Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar, içinde (s.490- 511). Ankara: Sosyoloji Derneği Yayınları.
• ERDOĞAN, İ. (2004). “Popüler Kültürün Ne Olduğu Üzerine”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5 (57), 1- 18.
• ERDOĞAN, İ. ve ALEMDAR, K. (2005). Popüler Kültür ve İletişim (2. Baskı), Erk Yayınları, Ankara.
• ERKAL, M. E. (2006). Sosyoloji (13. Basım), Der Yayınları, İstanbul.
• ERİŞTİ, S. D. (2010). “İlköğretim Öğrencilerinin Resimsel Anlatımlarında Popüler Kültür Algısı (Norveç Çok Kültürlü Fjell İlköğretim Okulu Örneği)”, İlköğretim Online, 9 (3), 884- 897.
• GANS, H. J. (2007). Popüler Kültür ve Yüksek Kültür (Çev. Emine Onaran İncirlioğlu), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• GENÇ, S. Z. ve GÜNER, F. (2014). “Medyadaki ‘Gerçeklik’ Sorunu ve Ortaokul Öğrencileri”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (4), 233- 254.
• GÜLLÜOĞLU, Ö. (2012). “Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Televizyonun Popüler Kültür Ürünlerini Benimsetme ve Yayma İşlevi Üzerine Bir Değerlendirme”, Global Media Journal Turkish Edition, 2 (4), 64- 86.
• GÜNDÜZ, Y. (2015). “Popüler Kültürün Görsel Sanatlar Dersine Olası Yansımaları”, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl:3, Sayı: 4, 278- 293.
• GÜNER, F., TOPALOĞLU, N. ve GENÇ, S. Z. (2014) “Medya İletilerinin Gerçeği Yansıtma Düzeylerinin Öğrenci Görüşlerine Göre Tespiti”, Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 69- 90.
• GÜNER, F. ve GENÇ, S. Z. (2015). “Medya Okuryazarlığının Öğrencilerin Televizyon Dizilerini Algılamalarına Etkisi”, Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 205, 179- 191.
• GÜNİNDİ- ERSÖZ, A. (2002). “Popüler Kültür Ürünlerinden Müzik Videolarının Gençler Üzerindeki Olumsuz Etkileri”, Aile ve Toplum, 2 (5), 61- 68.
• KARAKOÇ, E. (2014). “Medya Aracılığıyla Popüler Kültürün Aktarılmasında Toplumsal Değişkenlerin Rolü”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2 (3), 245- 269.
• KARAMAN, K. (2010). “Çizgi/ Dizi Karakterlerinin Çocukların Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Etkisi (Giresun Örneği)”, Karadeniz (Black Sea- Çernoye More) Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 66-84.
• KARASAR, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• KAYA, K. ve TUNA, M. (2010). “Popüler Kültürün İlköğretim Çağındaki Çocukların Aile İçi İlişkileri Üzerindeki Etkisi”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 237- 256.
• KIZILDAĞ, Ş. (2001). “Pop Müzikten Popüler Kültüre Medya Çocukları”, Şehir Yayınları, İstanbul.
• KURT, E. ve ALTUN, T. (2014). “Televizyon Reklamlarının İlkokul Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarına Etkisi Üzerine Bir İnceleme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı:2, 393- 408.
• MILES, M. B. ve HUBERMAN, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.), Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• OKTAY, A. (1995). Türkiye’de Popüler Kültür (3.Baskı), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• ÖZGAN, H., ARSLAN, M. C. ve KARA, M. (2014). “Popüler Kültürün Öğrenci Davranışları Üzerinde Algılanan Etkileri”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 18, Sayı: 58, 469- 483.
• SEMİZ, L. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığı Yeterlilikleri ve Medya Okuryazarlığı Dersini Yürüten Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Rize.
• SEVİM, Y. ve ŞEN, B. G. (2009). “İletişim Fakültesi Öğrencilerinin ‘Sosyalleşme Aracı Olarak Televizyonun Çocuklarda Kimlik Oluşumu Süreci Üzerindeki Etkisi’ Konusuna İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Medya ve Etik Sempozyumu, Fırat Üniversitesi, 7- 9 Ekim 2009, Elazığ, s. 321- 333.
• TELLAN, B. (2004). “Üretim ve Tüketim Süreci Açısından Popüler Kültür ve Medya İlişkisi: Kurtlar Vadisi Örneği”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 57, 197- 201.
• TUNA, M. (2008). İlköğretim Çağındaki Çocukların Sosyalleşmesinde Popüler Kültürün Rolü (Isparta Örneği), Süleyman Demirel Üniversitesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta.
• YAVUZ, Ş. (2006). “Reklam ve Popüler Kültür”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 27, 149- 161.
• YAYLAGÜL, L. (2004). “Yarışma Programları ve İdeolojisi”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 57, 180- 188.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
• YİN, R. (1994). Case Study Research: Design and Methods, California: Sage.