OSMAN HAMDİ BEY: 19.YÜZYILIN TÜRK MÜZECİSİ-DEVLET ADAMI-RESSAMISANAT EĞİTİMCİSİ-ARKEOLOĞU

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 221, 175 - 185, 15.02.2019

Eylem Tataroğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı Osman Hamdi Bey’i çok yönlü kişiliği ile ele

almak ve hem Osmanlı İmparatorluğu’na hem de Türkiye’ye kültürel anlamda

kalıcı ve sağlam bir altyapı ile eserler bırakabilmesi vesilesiyle; bir döneme

değil tüm Türk tarihine, sanatına ve sanat eğitimine damga vuran yönleriyle

tanıtmaktır. Osman Hamdi, arkeolog ve Osmanlı Devleti’ne yaptığı hizmetler ile

çok yönlü bir devlet adamını ve aydını da tanımlamaktadır. Araştırma betimsel

tarama modeline göre ilgili literatürün taranması biçiminde gerçekleştirilmiştir.

Sonucunda, çok disiplinli sanat eğitiminde önemli bir yeri olan sanat tarihi

alanın müzecilik dalındaki gelişmeleri ve müze bilincinin Türkiye’de yerleşmesi

hususunda yapılan çalışmaların günümüz sanat eğitimine ve değişen eğitim

felsefelerine göre yapılandırılan sanat eğitimi müfredat modellerine olan

katkısı değerlendirilecektir. Bunun yanında disiplinler arası sanat eğitiminin

yükseköğrenimde var olması ve kadın sanatçıların yetiştirilmesine olanak

sağlayan İnas Sanay-i Nefise Mektebinin kurulması bağlamında Türkiye’de

sanat eğitimcisi ve sanatçı yetiştiren kurumların yapılanması ve Cumhuriyet

öncesi “uyanış” hususlarına vurgu yapılmış olacaktır. Sanat eğitimi tarihine

çok yönlü kişiliğiyle damga vuran bir sanatçının, bir gönül adamının çabalarına

ışık tutarak yeni nesillerin yetiştirilmesindeki kriterlerin revize edilmesine katkı

sağlayacağı umulmaktadır.

Araştırmanın sonuçları Osman Hamdi Bey’in, Türk tarih ve sanat eğitimine

yaptığı kurumsal çalışmalar ve hukuki düzenlemelerle ışık tuttuğu görülmüştür.

Bugünkü koşullarda dahi, onunla birlikte gündeme gelen tarihi eserlerin

korunması, saklaması ve konservasyonu çalışmalarının hâlâ geçerliliğini

koruduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi Bey, Türk sanat eğitimi, müzecilik, devlet adamı Osman Hamdi Bey, arkeoloji

Kaynakça

• Cezar, M. (1995). Sanatta Batı’ya Açılış ve Osman Hamdi. İstanbul: Erol Kerim Aksoy Kültür, Eğitim, Spor ve Sağlık Vakfı Yayınları (Cilt I, II. Baskı).
• Cezar, M. (1995). Sanatta Batı’ya Açılış ve Osman Hamdi. İstanbul: Erol Kerim Aksoy Kültür, Eğitim, Spor ve Sağlık Vakfı Yayınları (Cilt II, II. Baskı).
• Edgü, F. (1999). “Osman Hamdi Bey’in Düşsel Bir Portresi”, Sanat Dünyamız, Sayı: 73.
• Ersöz, E. (2009). “Sanatta Marka”, Türkiye’de Sanat, Sayı: 70.
• İslimyeli, N. (1983). “Mutlu Bir Yüzüncü Yıl”, Ankara Sanat, Ankara, Sayı: 203.
• Karatepe, İ. (2000). “Osman Hamdi ve Batı”, Art&Decor, Sayı: 87.
• Tan, A. C. (1966). “Osman Hamdi Bey,. Ankara Sanat, Ankara: Sayı: 10.
• Toros, T. (2001). “Müzeciliğin ve Güzel Sanatlar Eğitiminin Öncüsü Osman Hamdi”, Antik ve Dekor, Sayı: 87.
• Tataroğlu, E. (2012). “1975- 2011 Yılları Arasında Resim/Sanat Derslerinin Değişen Adı ve İçeriğinin Ders Saati Ölçeğinde Değerlendirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış 2012, Cilt:11 , Sayı:39, s. 408-425 . Osmanlı ressamlar cemiyeti arşiv belgeleri IV (2005). Ceysanat. Sayı:4.
• Önge, M, (2018). “Kültür Mirasını Tanımlamak İçin Türkiye’de Kullanılan İlk Özgün Terim: Âsâr- ı Atîka”, Avrasya Terim Dergisi, 6 (1), s.14.http://arkeopolis.com/muzeciligin-kisa-tarihi-ve-turk-muzeciliginin-gelisimi/16/10/2018 tarihinde alınmıştır.)