Farklı Sıcaklık Uygulamalarının Mantarda (Agaricus bisporus (Lange) Sing.) Verim ve Karpofor Özellikleri Üzerine Etkileri

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 70 - 77, 01.12.2018

Fatih Erdoğan Mustafa Paksoy Musa Seymen Önder Türkmen

Öz

Bu çalışma üç farklı üretim odasında gerçekleştirilmiştir. Misel ön gelişme devresinde nem değerleri %85-90, sıcaklık değerleri ise birinci oda 22, ikinci oda 24 ve üçüncü oda 26 °C olacak şekilde ayarlanmıştır. Karpofor oluşum devresinde ise nem değerleri %80-85, sıcaklık değerleri de 16, 18 ve 20 °C’lere düşürülmüştür. Her uygulama sıcaklığında 4 tekerrür ve her tekerrürde 3 torba olacak şekilde planlanmıştır. Torbadaki kompostlar 8 cm yüksekliğindedir. Çalışmada toplam verim (g), toplam mantar sayısı (adet), ortalama karpofor ağırlığı (g), ortalama şapka ağırlığı (g), ortalama sap ağırlığı (g), ortalama şapka çapı (mm), ortalama sap yüksekliği (mm) parametreleri incelenmiştir. Elde edilen parametrelerin istatistik analizinde misel ön gelişme safhasında en yüksek değerler 26 °C uygulamasında elde edilmiştir. Karpofor oluşum safhasında ise en yüksek değerler mantar verimi (g), mantar sayısı (adet) ve mantar sap yüksekliğinde (mm) 20 °C uygulamasından, karpofor ağırlığı (g), sap ağırlığı (g), şapka kalınlığı (mm) ve sap çapı (mm) da 18 °C uygulamasından ve son olarak da şapka ağırlığı (g) ve şapka çapı (mm) 16 °C’de olduğu görülmüştür. Misel ön gelişme ve karpofor oluşum dönemindeki sıcaklıkların interaksiyonunda ise mantar verimi ve mantar sayısı 26-20 °C, karpofor ağırlığı ve şapka ağırlığı 24-18 °C, sap ağırlığı, şapka kalınlığı ve sap çapı 22-18 °C, şapka çapında 26-16 °C ve sap yüksekliğinde ise 22-20 °C uygulamalarından en yüksek değerlerin aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Agaricus bisporus, mantar, misel, karpofor

Kaynakça

• Işık SE, Aksu Ş, Damgacı E, Ergun C, Erkal S, Mantar Yetiştiriciliği. Genişletilmiş 2. Baskı, Yalova (2004).
• TUİK, www.tuik.gov.tr, (2017).
• Özer İ, Demirer T, Kaynaş K, Değişik dozdaki tavuk gübresi kompostun ve örtü toprağı kalınlığının yemeklik mantar (Agaricus bisporus)’da verim ve kaliteye etkisi (2000).
• Günay A, Özel Sebze Yetiştiriciliği, Cilt 2, ISBN 975-00725-2-9. İzmir (2005).
• Boztok K, Mantar Üretim Tekniği E.Ü. Ziraat Fak. Ofset Basımevi. İzmir (1994).
• Aksu Ş, Perlit, Tüf, Torf, Kepek, ve Bunlara Karıştırılan Çeşitli Maddelerin Mantar Misel Gelişmesine Etkisi ve Bu Ortamlar Üzerinde Mantar Üretme Olanaklarının Araştırılması. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara (1995).
• Paksoy M, Türkmen Ö, Seymen M, Değişen humik asit dozlarının kültür mantarlarında (Agaricus bisporus (Lange) Sing.) verim ve bazı karpofor özelliklerine etkileri. VIII Yemeklik Mantar Kongresi, 15-17 Ekim, Kocaeli, (2008) 28-40.
• Padem H, Ünlü H, Takka HI, Agaricus bisporus üretiminde ağaç işleme sanayi atık maddeleri ve humik asit uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi. Ekoloji Çevre Dergisi, Cilt: 12 Sayı:46 (2003) 409-415.
• Pardo A, De Juan AJ, Pardo J, Pardo JE, Assesment of different casing materials for use as peat alternatives in mushroom cultivation. Evaluation of quantitative and qualitative production parameters. Spanish Journal of Agricultural Research 2 (2), (2004) 267-272.
• Özdemir M. Farklı yetiştirme sistemleri ve humik asit dozlarının kültür mantarında (Agaricus bisporus (Lange.) Sing.) verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi. SÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (2007).
• Pekşen A ve Günay A, Kültür mantarı (Agaricus bisporus (Lange.) Sing.) yetiştiriciliğinde çay atığı ve buğday sapı karışımından hazırlanan kompostların kullanımı. Ekoloji Çevre Dergisi. Cilt:19 Sayı:73 (2009) 48-54.
• Seymen M, Paksoy M, Eyice R, Türkmen Ö, Kültür mantarında (Agaricus bisporus (Lange.) Sing.) farklı kompost miktarı ile örtü toprağı kalınlığının verim ve kaliteye etkisi. IX Ulusal Sebze Tarımı Sempozyumu. (2012) 603-608.
• Demirer T, Okuyucu BR, Özer İ, Effect of different types and doses of nitrogen fertilizers on yield and quality characteristics of mushrooms (Agaricus bisporus (Lange) Sing) cultivated on wheat straw compost. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics Volume 106 No.1 (2005) 71-77.
• Paksoy M, Seymen M, Türkmen Ö, Plastik Kaplarda Farklı Kompost Kalınlıklarının Kültür Mantarında Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. VIII. Sebze Tarımı Sempozyumu, (2010) 409-415.