Maysa ve Bulut İsimli Animasyon Çizgi Filmin Kültürel Ögeler Açısından İncelenmesi / The Evalutıon of the Cartoon Named Maysa and Bulut in terms of Cultural Elements

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 34, 0 - 0, 29.06.2016

Neslihan Karakuş

Öz

Bir milletin ya da devletin kültürel kimliğini oluşturan, onu diğer toplumlardan farklı kılan her türlü yaşayışı, geleneği, göreneği, âdeti, sözü, şarkısı, şiiri, masalı, efsanesi, atasözü, o millete ait akla gelebilecek her türlü halk verimi; milletin, tarih sahnesinde var oluşunu ve duruşunu belirleyen, bu nedenle de korunması zorunlu olan mirasıdır. Bu mirasın korunması ve gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarılabilmesi için herkese görev düşmektedir. Bu araştırmada amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde gözlenecek birimler içerisinde örneklemi karşılayacak birimler örnekleme alınırlar. Bu bağlamda TRT Çocuk kanalında yayınlanmakta olan Maysa ve Bulut isimli çizgi film incelenmiştir. Amaç çizgi filmlerin kültürel mirasın aktarımında katkısı olup olamayacağını tespit etmektir. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada nitel verilerin analizinde içerik analizi, verilerin toplanması ve çözümlenmesinde ise kategorisel içerik analizi kullanılmıştır. Yörüklerin hayatını anlatan çizgi filmde Türk kültürünü ve yaşam tarzını yansıtan pek çok unsur tespit edilmiştir. Kültürel unsurlar tespit edilirken ilk olarak Unesco’nun 2013 yılında kabul ettiği 11 kültürel mirasın çizgi filmde varlık yokluk durumuna bakılmıştır. Sonuç olarak Maysa ve Bulut isimli animasyon çizgi filmin kültür aktarımı ve somut olmayan kültürel mirasın korunması yönünden önemli bir yapım olduğu düşünülmektedir. Her bölümde farklı örf, adet, gelenek ve göreneklere değinilirken bugün unutulmuş halk inanışları canlandırılmakta; Türk’ün misafirperverliği, öğretmene/hocaya verdiği değer, hayvanları sevmesi ve koruması gibi önemli toplumsal değerlerin üzerinde durulmaktadır. 

Kaynakça

• Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil. Ankara: TDK Yayınları.
• Alicenap Taş, Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması. Türklük Bilimi araştırmaları, 37, 11- 26.
• Artun, E. (2015). Türk halkbilimi. Adana: Karahan Kitabevi.
• Atan, U. (1995). Animasyonun kültür aktarımındaki yeri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Baki, Y. (2015). II. Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler Kitabı: tematik çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlere ilişkin bir değerlendirme, 375-390.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bayraktar, Z. (2014). Geleneğin güncellenmesi bağlamında masaldan çizgi filme keloğlan tipi üzerine, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49 (49), 19-51.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Börekçi, M. (1999). Kültür-dil-edebiyat bağlamında Türk kültürü-Türkçe ve Türk edebiyatı, Türk Dili, 570, 532-538.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayınları: Ankara.
• Creswell, J. W., and Clark, P. (2007). Designingn an conducting mixed method research. USA: SAGE Publications.
• Ekici, M. (2004). Halk bilgisi derleme ve inceleme yöntemleri. Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Güler, D. A. (2013). 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı/1: Soyutun somutlaştırılması: çizgi filmlerin kültürel işlevleri. İstanbul: Altan Basımevi.
• Güvenç, B. (1991). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İşler Keloğlu, E. (2014). Kültürel ekme pratiği bağlamında türkiye üretimi çizgi filmler ve çocuk bilincinin inşası, İletişim ve Diplomasi Dergisi, 2 (3).
• Kaba, F. (1992). Animasyonun eğitim amaçlı kullanımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kavcar, C. (1987). Türk dili ve edebiyatı öğretimi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20, 1-2.
• Mangır, M ve İnal, S. (1994). Televizyonun okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerindeki etkileri. 10.Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırılması Semineri, 22- 25 Mayıs Ankara.
• Mengü, G. (2002). Dil, kültür ve düşünce ilişkisine antropolojik bir bakış. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 14, 67-80.
• Miles, B. M.,and Huberman, A. M. (1994) Qualitative data analysis: An Expanded Sourcebook. Second Edition. London: Sage.
• Oğuz, M. Ö. (2001). Küreselleşme ve ulusal kalıt kavramları arasında Türk halkbilimi. Milli Folklor, 50, 5-8.
• Oğuz, M. Ö. (2002). Küreselleşme ve uygulamalı halk bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Oğuz, M. Ö. (2003). Halkbilimi çalışmalarının yeni dönemi; somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi, (24.11.2015).
• Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 100, 5-13).
• Oğuz, M. Öcal (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor, 82, 6-12.
• Okur, A.; Göçen, G. (2012). Güzel konuşmada televizyonu kullanabilmek ve bir model örneği önerisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 7(29), 87-103.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(11), 323-343.
• Özkan, R. (2004), Televizyonun eğitimdeki yeri ve televizyon dizilerinde verilmek istenen mesaj. Millî Eğitim. 162, 45-56.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluations. Newbury Park, California: Sage Publications.
• Sönmez, V., ve Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taş Alicenap, Ç. (2015). kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 37, 10-26.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
• Yavuzer, H.( 2003). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/somut_olmayan_km/SOKM_TR.pdf