Bilecik İlinde Yaşayan Kadınlarda Spora Katılım, Obezite Prevalansı ve Risk Faktörleri

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 83 - 96, 01.06.2016

Raif Zileli Önder Şemşek Hüseyin Özkamçı Gürkan Diker

Öz

Bu çalışmanın amacı, Bilecik ilinde şehir merkezinde yaşayıp, rekreatif bir etkinlik olarak yürüyüş aktivitelerine katılan kadınlarda obezite prevalansı ve obeziteyi etkileyen risk faktörlerinin araştırılmasıdır. Çalışmaya Bilecik Şeyh Edebali Stadyumunda rekreasyonel olarak yürüyüş egzersizi yapan, 18-54 yaş arası, 79 gönüllü kadın (yaş: 36.2±10.4 yıl, boy: 1,58±0.06 cm, vücut ağırlığı: 79.29±14.61 kg) dahil edilmiştir. Katılımcıların boy, vücut ağırlığı,  yağ yüzdesi, bazal metabolik hız, bel çevresi, kalça çevresi ölçüldü. Tüm katılımcıların spora katılım, obezite prevelansı ve risk faktörlerini belirlemek amacıyla yüz yüze görüşme yöntemi ile araştırmacılar tarafından epikriz formu doldurmaları sağlandı. Katılımcıların BKİ ortalaması 31.68 olup, BKİ’ye göre kadınların % 62’sinde obezite saptandı. Obez kadınların %40,5’inin ilkokul mezunu, % 70,9’unun ev hanımı, %64,6’sının sosyal güvencesi olduğu, % 84.8’ ininspor yapma alışkanlığının olmadığı, % 94’ünün diyet yapma alışkanlığının olmadığı, % 51.9’unun sigara tüketmediği, % 62’sinin alkol tüketmediği,  % 35.4’ünün iki kez doğum yaptığı,  % 35,4’ünün normal doğum yaptığı, % 41.8’i düzenli adet olduğu ve % 53.2’si menopozda olmadığı görülmektedir Obezitenin en sık ilkokul mezunlarında % 26,6 olduğu, eğitim düzeyi arttıkça obezitenin azaldığı görülmektedir. Obezite görülme sıklığının ev hanımlarında %40,5 olduğu ve çalışan kadınlarda bu sıklığın azaldığı bulunmuştur. Yine obez kadınların spor yapma alışkanlığının (% 54,4) ve diyet yapma alışkanlığının (% 60,8) olmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca obez kadınların sigara ve alkol tüketme alışkanlıklarının olmadığı, (sırasıyla % 51.9, % 62) bulunmuştur. Toplumun en küçük yapı taşını oluşturan ailede, özellikle de kadınlara obezite ile mücadelede eğitim ve egzersiz yapma alışkanlığı kazandırılmasının önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Obezite, yürüyüş egzersizi, eğitim, ev hanımı

Kaynakça

• Akman M, Budak Ş, Kendir M. (2004).: Genel Dahiliye Polikliniğine Başvuran Hastalarda Obezite Sıklığı ve İlişkili Sağlık Problemleri. Marmara MedicalJournal;17(3);113-120
• Anton, Manini TM, Milsom VA, Dubyak P , Cesari M, Cheng J, Daniels, MJ, Marsiske M, Pahor M, Leeuwenburgh C. (2011): Effects of a WeightLoss Plus Exercise Program on Physical Function in Overweight, Olderwomen: a Randomized Controlled Trial. Clinical Interventions in Aging.; Volume: 6: 141-149.
• Arslan C, Ceviz D. (2007). Ev Hanımı ve Çalışan Kadınların Obezite Prevalansı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg. : 21 (5): 211 - 220.
• Aydın P, Günay T, Baydur H, Şimşek H. (2012). :İzmir’de Yarı Kentsel Bir Bölgede 45-59 Yaş Kadınlarda Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Dergisi.; 10 (3): 88-93.
• Aydın Y, Celbek G, Kutlucan A, Önder E, Güngör A, Alemdar R, Coşkun H, Özhan H. (2012) Batı Karadeniz Bölgesinde Obezite Prevelansı: Melen Çalışması. Turk Jem,; 16: 52-7.
• Aydın Z D. (2006). Toplum ve Birey İçin Sağlıklı Yaşlanma: Yaşam Biçiminin Rolü. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg.;13(4):43-48 Baltacı G. Obezite ve Egzersiz. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 730; 12-15.
• Black NC. (2014). An Ecological Approach to Understanding Adult Obesity Prevalence in the United States: A County-level Analysis using Geographically Weighted Regression. Applied Spatial Analysis and Policy.; 7(3): 283-299.
• Bosy-Westphal A, Later W, Hitze B, Sato T, Kossel E, et al. (2008) Accuracy of Bioelectrical Impedance Consumer Devices for Measurement of Body Composition in Comparison to Whole Body Magnetic Resonance Imaging and Dual X-Ray Absorptiometry. Obes Facts; 1:319-324.
• Çayır A, Atak N, Köse SK. (2011). Beslenme ve Diyet Kliniğine Başvuranlarda Obezite Durumu ve Etkili Faktörlerin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.; 64(1): 13-19.
• Çetin F, Güneş G, Özer A. (2012), Malatya İl Merkezinde Yaşayan Kadınlarda Metabolik Sendrom Prevalansı ve Öfke ve Sosyodemografik Özellikler ile İlişkisi: Enine-kesitsel Gözlemsel Bir Araştırma. Anadolu Kard. Derg.12: 53-9.
• Çolakoğlu F. (2003). 8 Haftalık Koş- Yürü Egzersizinin Sedanter Orta Yaşlı Obez Bayanlarda Fizyolojik, Motorik ve Somatotip Değerleri Üzerine Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,23( 3): 275-290.
• Doğan N, Toprak D, Demir S. (2011). Afyonkarahisar İlinde Obezite Prevalansı ve İlgili Risk Faktörleri. Türkiye Klinikleri J MedSci.31(1):122-32.
• Doğanay S, Sözmen K, Kalaça S, Ünal B. (2012). Türkiye’de Toplumda Sigara İçme Sıklığı Nasıl Değişiyor? Türkiye’de Kalp Damar Hastalıkları ve Diyabet Kontrolünde Var Olan Durum ve Politika Önerileri.:13-25
• Genç M, Eğri M, Kurçer MA, Kaya M, Pehlivan E, Karaoğlu L, Güneş G. (2002). Malatya Kent Merkezindeki Banka Çalışanlarında Fizik Aktivite Sıklığı. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 9(4): 237-240.
• Güneş G, Genç M, Pehlivan E. (2000). Yeşilyurt Sağlık Ocağı Bölgesindeki Erişkin Kadınlarda Obezite. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 7(1):48-53.
• Hajian-Tilaki KO, Heidari B.(2007). Prevalence of Obesity, Central Obesity and the Associated Factors in Urban Population Aged 20-70 Years, in the North of Iran:a Population-Based Study and Regression Approach. Obes Rev.8(1):3-10.
• Hassapidou M, Papadopoulou SK, Vlahavas G,Kapantais E, Kaklamanou D, Pagkalos I, Kaklamanou M, Tzotzas T. (2013). Association of physical activity and sedentary life style patterns with obesity and cardiometabolic comorbidities in Greekadults: Data from the National Epidemiological Survey. Hormones-international Journal of Endocrınology and Metabolism. Volume: 12(2): 265-274.
• Karacan S, Çolakoğlu FF, Erol AE. (2004). The Effects of Aerobic Exercise in Some Physical Fitness Parameters in Obese Middle Aged Women and Menopausal Women. E.U.Journal of Health Sciences. 13(1): 35-42.
• Kitiş Y, Bilgili N, Hisar F, Ayaz S. (2010). Yirmi Yaş ve Üzeri Kadınlarda Metabolik Sendrom Sıklığı ve Bunu Etkileyen Faktörler. Anadolu Kardiyol Derg.; 10: 111-9.
• Koruk İ, Şahin TK. (2005). Konya Fazilet Uluışık Sağlık Ocağı Bölgesinde 15-49 Yaş Grubu Ev Kadınlarında Obezite Prevalansı ve Risk Faktörleri. Genel Tıp Derg, 15(4):147-155.
• Kosmadakis GC, John SG,Clapp EL, Viana JL, Smith AC, Bishop NC, Bevington A, Owen PJ, McIntyre CW, Feehally J. (2012), Benefits of Regular Walking Exercise in Advanced Pre-Dialysis Chronic Kidney Disease. Nephrol Dial Transplant, 27: 997–1004
• Kutlutürk F, Öztürk B,Yıldırım B, Özuğurlu F, Çetin İ, Etikan İ, Sazlıdere H, Tetikçok R, Akbaş A, Şahin İ. (2011). Obezite Prevalansı ve Metabolik Risk Faktorleri ile İlişkisi: Tokat İli Prevalans Çalışması. Türkiye Klinikleri J MedSci.31(1):156-63.
• Lee LL, Watson MC, Mulvaney CA, Tsai CC, Lo SF.(2010). The Effect of Walking Intervention on Blood Pressure Control: A Systematic Review. International Journal of Nursing Studies, 47: 1545–1561.
• Mitchell RJ, Lord SR, Harvey LA, Close JCT. (2014). Associations Between Obesity and Owerweight and Fall Risk, Health Status and Quality of Life in Older People. Australian and New Zeland Journal of Public Health. 38(1):13-18.
• Murphy MH, Nevill AM, Murtagh EM, Holder RL. (2007). TheEffect of Walking on Fitness, Fatness and Resting Blood Pressure: A Meta-Analysis of Randomised, Controlled Trials. Preventive Medicine, 44: 377–385.
• Nazlıcan E, Demirhindi H, Akbaba M. (2011). Adana İli Solaklı ve Karataş Merkez Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşayan 20-64 Yaş Arası Kadınlarda Obezite ve İlişkili Risk Faktörlerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi; 1(2): 5-12.
• Okyay P, Uçku R. (2002). İzmirde Kentsel Bir Bölgedeki Doğurgan Çağdaki Kadınlarda Şişmanlık Prevalansı ve Risk Faktörleri. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 3(3): 5-12.
• Perry CK, Herting JR, Berke EM, Nguyen HQ, Moudon AV, Beresford SAA, Ockene JK, Manson JE, LaCroix AZ. (2013). Does Neighborhood Walkability Moderate the Effects of Intrapersonal Characteristics on Amount of Walking in Post-Menopausal Women? Health&Place, 21: 39–45 Selçuk KT, Ünal B. (2013).
• Bigadiç’te 45–74 Yaş Bireylerde Diyabet Prevalansı ve Farkındalık Durumunun Belirleyicileri. Turk J Public Health. 11(3): 160-173.
• Shields M, Carroll MD, Ogden CL. (2011). Adult Obesity Prevalence in Canada and the United States. NCHS Data Brief. No. 56: 1-8.
• Tian XY, Zhao GM, Li YH, Wang L, Shi Y. (2014). Owerweight and Obesity Difference of Chinese Population Between Different Urbanization Levels Journal of Rural Health. 30 (1):101-112.
• Tudor-Locke C, Craig CL, Aoyagi Y, Bell RC. Croteau KA. Bourdeaudhuij I, Ewald B, Gardner AW, Hatano Y, Lutes LD, Matsudo SM, Ramirez-Marrero F A, Rogers LQ, Rowe DA, Schmidt MD, Tully MA, Blair SN. (2011). How ManySteps/dayareEnough? For Older Adults and Special Populations. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity,;8:80.
• Vasquez E, Batsis JA, Germain CM, Shaw BA. (2014). Impact of Obesity and Physical Activity on Functional Outcomes in the Elderly: Data From NHANES 2005-2010. Journal of Aging and Health. 26(6): 1032-1046.
• WHO Expert Consultation (2008). Waist Circumference and Waist–Hip Ratio: 8–11 December; Geneva, Switzerland. World Health Organization. (1997). Obesity: Preventing and Managing the Global Epidemic. Report of a WHO Consultation Presented at: the World Health Organization; June 3-5, Geneva, Switzerland. Publication WHO/NUT/NCD/98.1.
• Yurdakul M, Eker A, Kaya D. (2007). Menopozal Dönemdeki Kadınların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg. 21 (5): 187 - 193.