Tekerlekli Sandalye Basketbolcularının Esenlik Algısı ve Yaşam Doyum Düzeyinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 15 - 29, 29.12.2016

Gökmen Özen Hüseyin Doğan Nurettin Konar

Öz

Bu araştırmanın amacı tekerlekli sandalye basketbolcularının algılanan esenlik ve yaşam doyum düzeylerini incelemektir. Araştırmada nicel çalışma deseni kapsamında tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye Bedensel Engelliler Federasyonuna bağlı tekerlekli sandalye basketbol kulüplerinde lisanslı 17- 45 yaş aralığında 15 kadın 85 erkek olmak üzere toplam 100 bedensel engelli sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcıların esenlik ve yaşam doyum düzeylerini belirlemek için veri toplama aracı olarak “Algılanan Esenlik Ölçeği” ve “Yaşam Doyum Ölçeği” kullanıldı. Araştırmada katılımcılara uygulanan ölçeklerden elde edilen bulgulara göre tekerlekli sandalye basketbolcularının yüksek düzeyde esenlik algısına ( X = 4.17, SS = 0.04 ) ve yaşam doyum düzeyine ( X = 20.31, SS = .57 ) sahip oldukları belirlendi. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre algılanan esenlik ve yaşam doyum düzeyinde cinsiyet, yaş ve lisanslı geçen spor yapma süreleri bakımından gruplar arasında her hangi bir anlamlı farklılık olmadığı tespit edildi (p > .05). Araştırma grubunda yer alan katılımcıların fiziksel esenlik düzeyinin (X = 3.62, SS = 0.08) diğer esenlik boyutlarına göre daha düşük olduğu belirlendi. Bu araştırmanın örnekleminden elde edilen bilgilere dayanarak tekerlekli sandalye basketbol oyuncularının esenlik algısının ve yaşam doyum düzeyinin cinsiyet ve yaş durumlarına göre farklılaşmadığı spor kulüplerine katıldıkları ilk yıllardan itibaren yüksek olduğu ve bu algının ilerleyen yıllar devam ettiği açığa çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bedensel Engelli, Basketbol, Esenlik, Yaşam Doyumu, Spor

Kaynakça

• Abdulhayoğlu, B., Kaya, B., & Konar, N. (2012). Masa tenisi oyuncularının esenlik algıları. Selçuk University Journal of Physical Education and Sport Science, 14(2), 268–272.
• Acar, B. (2010). Akademisyenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve meslekî tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Adams, T., Bezner, J., & Steinhardt, M. (1997). The conceptualization and measurement of perceived wellness: Integrating balance across and within dimensions. American Journal of Health Promotion, 11(3), 208-218.
• Akdura, E., (2007), Bedensel engelli basketbol tekerlekli sandalye liglerinde aktif spor yapan basketbolcuların toplumsal yasama uyumlarında sporun etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Asçı, F. H. (2002). An investigation of age and gender differences in physical selfconcept among Turkish late adolescents. Adolescence, 37(146), 365-371.
• Carmona, R. H., Giannini, M., Bergmark, B., & Cabe, J. (2010). The surgeon general’s call to action to ımprove the health and wellness of persons with disabilities: historical review, rationale, and implications 5 years after publication. Disability and Health Journal, 3(4), 229-232.
• Cheng, H., & Furnham, A. (2003). Personality, self-esteem, and demographic predictions of happiness and depression. Personality and Individual Differences, 34(6), 921-942.
• Compton, C. W. (2005). Introduction to Positive Psychology. Belmont,CA, US: Thomson Wadsworth. Csikzentmihalyi, M. (2005), Akış -Mutluluk Bilimi-, çev. Semra Kunt Akbaş, Ankara: HYB Yayıncılık.
• Csikzentmihalyi, M. (2005), Akış -Mutluluk Bilimi-, çev. Semra Kunt Akbaş, Ankara: HYB Yayıncılık.
• Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(19), 71-75.
• Dockery, A. M. (2004). Happiness, life satisfaction and the role of work: Evidence from two Australian surveys. Unpublished Mimeo.
• Doğan, T. & Yıldırım, İ. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin “arkadaşlık” ve “sevgi” boyutlarının incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 77-86.
• Gökberk, M. (1985), Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi. International Olympic Committe, (2013). Factsheet London 2012, Update Facts & Figures, Swetzerland: Press Office.
• Kalyon, A. T. (1997). Özürlülerde Spor, Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Karagözoğlu, C. (2005), Sporda Psikolojik Destek, İstanbul: Morpa Yayınları. Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (24.Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, E. (2013). Çalışan bedensel engelli bireylerin yaşam tatmini örgütsel bağlılık ve iş tatmini düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Memnun, S. (2006). Algılanan esenlik ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması ve beden eğitimi öğretmenlerinin esenlik algıları. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Muraki S, Tsunawake N, Hiramatsu S, & Yamasaki M. (2000) The effect of frequency and mode of sports activity on the psychological status in tetraplegics and paraplegics. Spinal Cord, 38(5), 309-314.
• Rimmer, J. H. (2005). Exercise and physical activity in persons aging with a physical disability. Physical medicine and rehabilitation clinics of North America, 16(1), 41-56.
• Ryff, C. D., & Singer, B. (2006). Know thyself and become what you are: a eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9,13–39.
• Sarıdemir, T. (2015). Öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stillerinin ve bazı kişisel değişkenlerin öğretmenlerin yaşam doyumu üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Saner, H., (2016), Exercise is medicine. J. Preventive Cardiology 5(3), 847-854.
• Sevil, T., Şimşek,. K. Y., Katırcı, H., Çelik, V. O., Çeliksoy, M. A., & Kocaekşi, S. (2012). Boş zaman ve rekreasyon yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Söğüt, M. (2006) Sporun bedensel engellilerin sosyalleşmeleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Szabo, A. (2003). The acute effects of humor and exercise on mood and anxiety. Journal of Leisure Research, 35(2), 152-162.