Bernard Suits’in Oyun ve Spor Anlayışı Üstüne (Spor Felsefesine Dair Bir Çalışma)

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 21 - 29, 31.12.2017

Neslihan Filiz Atilla Erdemli Mehmet Mustafa Yorulmazlar

Öz

Suits, oyun oynamayı, “gereksiz engelleri aşmak için
girişilen gönüllü bir çaba” olarak nitelendirir. Bu çerçevede, İnsanın oyun
oynamak istediği için –aşılacak– suni engeller yarattığını; bu engelleri aşmak
için izin verilen araç, gereç ve yöntemleri sınırlayan ve dolayısıyla engelleri
belirleyen kurallara, -sadece o etkinliği mümkün kıldığı için- uyduğunu
belirtir. Suits, bu temel oyun oynama (game playing) tanımından hareketle, oyun
(game), oyun (play) ve spor (sport) belirlenimleri yapar. Bunun yanında, bir insanın
herhangi bir etkinliğe girme amacının iki şekilde olacağını dile getirir: ototelik ya da araçsal. İlki, bir etkinliğin amacının
kendisinde olduğunu; ikincisi, başka
bir amacın aracı olduğunu ifade eder. Bu bizi, Antikçağ’dan günümüze,
Felsefe Tarihinde çokça tartışılan bir ikiliğe götürür: Bir eylem haz (hedone) için
mi yoksa mutluluk (eudomania) için mi yapılır? Temelini Mill ve Bentham’ın Yararcı Felsefe anlayışından alan
İngiliz ve Amerikan düşünme ve yaşama anlayışına göre; İnsan acıdan kaçar ve
hazza yönelir. Böyle bir anlayışla ortaya konan Ütopya düzeni ise insanın
herhangi bir yoksunluk duymadığı bir yer olarak ortaya çıkar. Burada Suits, ototelik
bir etkinlik olarak oyun oynamayı, Ütopya’nın varoluş ideali olarak çözümler.
Buna karşın, gerçek yaşamda, Bir oyun kendisi için yapıldığında, oyuncular
oyunla bütünleşerek ve oyundan zevk alarak mücadele ediyorlarsa, iş, aile,
toplumsal ilişkiler, sanatsal yönelimler kısacası gerçek dünya yaşantılarının
hepsinin üzerinde bir yoğun eylem gerçekleştiriliyorsa ve bu eylemde ne madalya
ne onur ödülü vb. gözetilmeden eylemin kendisi amaçsa, aslında bu oyun tıpkı
bir Ütopya yaşamı gibidir. 

Anahtar Kelimeler

Spor Felsefesi, oyun, spor, ototelik etkinlik, araçsal etkinlik

Kaynakça

• Bentham, J (1978). The Principles of Morals and Legislation. London: Prometheus Books.
• Erdemli, A. (2002). Temel Sorunlarıyla Spor Felsefesi. İstanbul: E Yayınları.
• Erdemli, A. (2008). Spor Yapan İnsan. İstanbul: E Yayınları.
• Falcon, A. (2015). “Aristotle on Causality” içinde Edward N. Zalta (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
• https://plato.stanford.edu/archives/spr2015/entries/aristotle-causality.
• Huizinga, J. (2013). Homo Ludens. (Çev.: M. A. Kılıçbay). 4.baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mill, J. S. (1978). On Liberty. London: Hackett Publishing.
• Suits, B. (1967a). What Is a Game?, Philosophy of Science, 34(2):148-156.
• Suits, B. (1967a). Is Life a Game We Are Playing?, Ethics, 77(3):209-213
• Suits, B. (1973). “Elements of Sport” içinde The Philosophy of Sport: A Collection of Original Essays, Robert G. Osterhoudt (ed.). IL: Charles C Thomas Publishers. ps. 48-64.
• Suits, B. (1977). Words On Play, Journal of the Philosophy of Sport, 4(1):117-131.
• Suits, B. (1988). Tricky Triad: Games, Play, and Sport, Journal of the Philosophy of Sport, 15(1):1-9.
• Suits, B. (2004). Venn and the Art of Category Maintenance, Journal of the Philosophy of Sport, 31:1, 1-14.
• Suits, B. (2012). Çekirge Oyun Yaşam ve Ütopya. (Çev.: Süha Sertabiboğlu) 2. Baskı. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.