KARAYOLU VE DENİZYOLU YÜK TAŞIMACILIĞI SEKTÖRLERİNİN FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİ: TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI SEKTÖR BİLANÇOLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 479 - 504, 01.11.2018

Ali Deran İncilay Erduru

https://doi.org/10.29067/muvu.374948

Cited By: 8

Öz

Taşımacılık
insanlığın varoluşu ile birlikte ortaya çıkan ve kişileri/işletmeleri küresel
dünya ekonomisine taşıyan en önemli lojistik faaliyetten biridir. İşletmeler
lojistik ağ yapıları içerisinde hammadde ve malzemelerin temin edilmesinde,
üretim sürecine verilmesinde ve üretilen nihai mamullerin dağıtım kanallarına
sevki sırasında taşıma faaliyetini yoğun bir şekilde kullanmaktadır. İşletmeler
söz konusu faaliyetleri, kendi bünyelerinde tesis ettikleri birimler ile
gerçekleştirebildikleri gibi üçüncü parti ya da dördüncü parti lojistik hizmet
sağlayıcılarından taşıma hizmeti alarak da gerçekleştirebilmektedir.
İşletmelere taşıma hizmeti veren işletmelerin gerek likit varlıklarının ve
duran varlıklarının yapısının gerekse bu varlıklarını finanse etme şeklinin
farklılığı, bu işletmelerin finansal performanslarında da farklılık
yaratmaktadır.

Bu
kapsamda 2013-2015 yılları arasında Türkiye’de karayolu ve denizyolu yük
taşımacılığı sektörlerinin finansal performanslarının gelişimleri ve finansal
performans açısından sektörler arasında farklılık olup olmadığının tespit
edilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. 
Çalışmanın amacı doğrultusunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör
bilançolarından elde edilen veriler, oran analizi yöntemi kullanılarak analize
tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda elde edilen verilerden denizyolu yük
taşımacılığı sektörünün likitide ve finansal yapısının, karayolu yük
taşımacılığı sektörüne göre daha güçlü olduğu buna karşılık kârlılıklarının
daha düşük ve varlıklarını daha az etkinlikle kullanabildikleri tespit
edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Taşıma Faaliyeti, Depolama Faaliyeti, Finansal Performans, Sektör Bilançoları, Sektör Bilançoları

THE ANALYIS OF FINANCIAL PERFORMANCES OF LAND AND SEA FREIGHT TRANSPORT SECTORS: A RESEARCH ON SECTOR BALANCE SHEETS OF CENTRAL BANK OF TURKEY

Öz

Transport is one of the most important logistics
activities that occur with the existence of mankind and bring people /
businesses to the global world economy. Businesses use transporting activities
intensively within the logistics network during the process of raw materials
are provided, are forwarded to production process and the produced products are
dispatched to distribution channels. Businesses carry out these activities with
the departments which are established in the business, and get transporting
service from third and fourth party logistics service providers. The
differences of both liquid assets/fixed assets structure and financing these
assets, of businesses which provide transporting service, make the differences
between the financial performans.

In this context, improvement in financial performance
of land and sea freight transporting sector for the years between 2013-2015 and
determination of any difference between sectors constitutes the objective of
this study. In accordance with the objective of this study, datas which are
obtained from Central Bank of Turkey sector balance sheets are analyzed by
using a ratio analysis method. As a result of the analysis, it has been
determined that sea freight transportation sector's liquidity and financial
structure is stronger than the land freight transportation sector, whereas
profitability is lower and assets can be used less efficiently.

Anahtar Kelimeler

Carrying Activity, Warehousing Activity, Financial Performance, Sector Balance Sheets

Kaynakça

• Akcanlı, F., Soba, M. ve Kestane, A.(2013). İMKB'ye kote edilmiş havayolu taşımacılığı sektöründe trend analizine ilişkin örnek bir uygulama. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 191-207.
• Akkaya, C. G. (2004). Finansal rasyolar yardımıyla havayolları işletmelerinin performansının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 15-29.
• Başdeğirmen, A. ve Tunca, M.Z.(2017). Lojistik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 327-340.
• Chang, Y.H., Cheng, C.H. ve Wang, T.C. (2003). Performance evaluation of international airports in the region of East Asia. Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 4, 213-230.
• Civan, M. (2009). Finansal tablolar analizi ve örnek uygulamalar, www.ttso.org.tr/dosyalar/finansal_analiz.doc
• Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2010). Mali tablolar analizi, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Deran, A., İskenderoğlu, Ö. ve Erduru, İ. (2014). Regional differences and financial ratios: a comparative approach on companies of ıse city ındexes. International Journal of Economics and Financial Issues, 4(4), 946-955.
• Feng, C. M. ve Rong, T.W. (2000). Performance evaluation for airlines ıncluding the consideration of financial ratios. Journal of Air Transport Management, 6(3), 133-142.
• Feng, C.M. ve Rong, T.W. (2001). Considering the financial ratios on the performance evaluation of highway bus ındustry. Transport Reviews: A Transnational Transdisciplinary Journal, 21(4), 449-467.
• Kabasakal, A. ve Solak, A.O. (2010). Demiryolu ve karayolu ulaştırma sistemlerinin ekonomik etkinlik analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 123-136.
• Karadeniz, E. (2016). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performansının incelenmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası sektör bilançolarında bir uygulama, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 101-114.
• Korkmaz, O. ve Uygurtürk, H. (2010). Denizyolu taşımacılığı işletmelerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi, Mali Ufuklar Dergisi, 2, 35-54.
• Ömürbek, V. ve Kınay, B. (2013). Havayolu taşımacılığı sektöründe TOPSIS yöntemiyle finansal performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-363.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Sektör bilançoları, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Sektor+Bilancolari/