Orta Karadeniz Bölgesi Seralarındaki Kök-Ur Nematodlarının Yayılış ve Bulaşıklık Oranı

Yıl 2016, Cilt: 5 , 189 - 198, 04.04.2016

Gökhan Aydınlı Sevilhan Mennan

https://doi.org/10.17100/nevbiltek.210987

Cited By: 1

Öz

Kök-ur nematodları  (Meloidogyne spp.) tüm dünyada sebze yetiştirilen seralarda önemli verim kayıplarına neden olmaktadır. Türkiye’nin Orta Karadeniz Bölgesi’ndeki sera alanlarında kök-ur nematodlarının yayılışı ve bulaşıklık seviyesini belirlemek amacıyla Samsun, Amasya, Tokat ve Sinop illerinde 2011 yılında, Ordu ve Çorum illerinde ise 2012 yılında surveyler gerçekleştirilmiştir. Survey çalışmaları sırasında incelenen 414 seradan %39,61’nin (164 sera) kök-ur nematodu ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir. Kök-ur nematodları ile bulaşıklık oranı bakımından Samsun (%46,67) en yüksek bulaşıklık oranına sahip olurken, bunu sırasıyla Ordu (%43,33), Sinop (%41,38), Tokat (%30,23), Çorum (%30) ve Amasya (%25,81) illeri takip etmektedir. Seralarda yetiştirilen sebze türüne göre, hıyar seralarının %48,16’sı, biber seralarının %29,17’si ve domates seralarının %25’inin kök-ur nematodları ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir. Bulaşık seralarda en yaygın görülen ur skalası değerleri 7 (%10,87), 8 (%8,70) ve 9 (%7,73)’dur. Çalışma sonucunda, Orta Karadeniz Bölgesi’nin sahil kesimlerinde yer alan illerdeki seraların kök-ur nematodu ile bulaşıklık oranlarının, iç kesimde yer alanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Orta Karadeniz Bölgesi, kök-ur nematodu, sera, yayılış, bulaşıklık oranı

Kaynakça

• Sevgican A., Tüzel Y., Gül A., Eltez R. Z., “Türkiye’de örtüaltı yetiştiriciliği” V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 17-21 Ocak, 679-707, Ankara, 2000
• Tüzel Y., Gül, A., Daşgan, H. Y., Özgür, M., Özçelik, N., Boyacı, H. F., Ersoy, A., “Örtüaltı yetiştiriciliğinde gelişmeler” VI. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak, 609- 627, Ankara, 2005
• Türkiye İstatistik Kurumu “http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul” (Ziyaret tarihi: 24 Ekim 2013)
• Mitkowski N. A., Abawi G. S., “Root-knot nematodes” The Plant Health Instructor, DOI:10.1094/PHI-I-2003-0917-01, 2003
• Greco N., Di Vito M., 2009. “Population dynamics and damage levels”, Edited by Pery R. N., Moens M., Starr J. L., CAB International, UK, 246-274, 2009
• Collange B., Navarrete M., Peyre G., Mateille T., Tchamitchian M., “ Root-knot nematode (Meloidogyne) management in vegetable crop production: The challenge of an agronomic system analysis” Crop Protection, 30, 1251-1262, 2011
• Stirling G. R., “Biological control of plant parasitic nematodes: progress, problems and prospects”, CAB International, 282s., Wallingford, UK, 1991
• Siddiqi M. R., “Tylenchida parasites of plants and insects” CAB International, 864s., Wallingford, UK, 2000
• Sikora R. A., Fernandez E., “ Nematode parasites on vegetables” Edited by Luc M., Sikora R. A., Bridge J., CAB International, UK, 319-392, 2005
• Gediz A., “Türkiye Şekerpancarı sahalarında kök solucanı (Heterodera marioni Cornu)”, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Neş., No 21, Ankara, 1952
• Alkan B., “Türkiye’nin zararlı nematod (Nematoda) fauna’sı üzerinde ilk incelemeler” Bitki Koruma Bülteni, 2 (12), 17-25, 1962
• Yüksel H., “Karadeniz Bölgesinde tesadüf edilen Meloidogyne incognita varyasyonu hakkında” Bitki Koruma Bülteni, 6 (1), 35-38, 1966
• Bora A., “Karadeniz Bölgesi bitki parazit nematodlarının tür ve yayılış alanlarının tesbiti ve ilaçlı mücadele imkanları üzerinde araştırmalar” Bitki Koruma Bülteni, 10 (1), 53-71, 1970
• Mennan S., Ecevit O., “Bafra ve Çarşamba Ovaları yazlık sebze ekim alanlarındaki kök ur nematodları (Meloidogyne spp.)’nın biyolojisi, yayılışı ve bulaşık oranları üzerine araştırmalar” Türkiye III. Entomoloji Kongresi, 24-28 Eylül, 700-705, Ankara, 1996
• Katı T., Mennan S., “Researches on species and race determination of root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) found in greenhouse of Samsun, Turkey” XXVIII International Symposium of the European Society of Nematologists, 5-9 June, Abstract Book, 130 s, Blogoevgrad, Bulgaria, 2006
• Akyazı F., Ecevit O., “Tokat ili sebze alanlarındaki kök-ur nematod (Meloidogyne spp.)’larının Yayılışları ve Tür Tespiti” Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (1), 1-9, 2011
• Piedra-Buena A., López-Pérez J. A., Díez-Rojo M. A., Robertson L., Castro-Lizazo I., Bello A. “Screening of three sweet potato (Ipomoea batatas L.) cultivars for resistance to different virulence groups of root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) under controlled conditions” Crop Protection, 30, 134-140, 2011